سرائیکی ناول “وساخ”وچ کوئی ہیرونئیں||نذیر لغاری

سرائیکی ناول “وساخ”وچ کوئی ہیرونئیں، کوئی ہیروئین نئیں، چھڑے کردارءِن کجھ اصلی تے کجھ فرضی۔اصلی کراداریں دے ناں فداحسین گاڈی،تاج گوپانگ،ارشادتونسوی،صادق بزدار، ظفرلنڈ،مریدحسین رازجتوئی، قاسم لاشاری، ملک اکبر، منظوربوہڑ، صوفی صبغت اللہ مزاری، تاج لنگاہ، سفیرلاشاری، فیض فقیرجام پوری،انجم لاشاری، عمرعلی خاں، چاکرخاں، دلشادکلانچوی،محمداسمعیل احمدانی، منصور ملنگی،ممتازحیدرڈاہر، قیس فریدی تے بے ڈھیرسارے ہن، پرفرضی کرداروی بہوں دیرتائیں یاد رہ ونجن آلے ہوسن،اے ناول دامنڈھ ہک رات دے رقص کنوں بدھیندےاتے پاندوی ھیں رقص آلی راتءِچ تھیندے۔ایں ناول وچ ملتانءِچ سکندرمقدونی دی جنگءِ، جوناخان محمدتغلق دی بھڑاندءِ۔کچلوخان دی انسان دوستیءِ۔غزنوی ،غوری، التمش دے حملے ہن،یونان تے چین دا فلسفہءِ۔احمدخان کھرل تے روپلوکولھی دیاں بھڑانداں ہن،

ایں ناول وچ ملتان وچ مزدوریں دا قتلامءِ، نواب گڑھ دی وستی وچ ہک جاگیردارنی دا دادردناک ظلم تے قہرءِ۔نواب بہاول پور دے ہک مشیردی سکھیں تے انگریزیں نال سفارتکاریءِ۔ایں ناول وچ پھاسی دا ہک ہک پلءِ،جہازڈھہن کنوں پنج ڈینہہ پیلھے دیاں حالتاںءِن جیرھیاں پیلھی واری لوکیں دے اگوں آؤسن۔اے ناول سرائیکی وسیبءِچ غلام داری، قبیلہ داری، جاگیرداری اتے روحانی جاگیرداری داحال ڈیندے۔اے ناول لوک ترلے داحال ڈیندے، اےناول دنیا دے کئی شہریں تے کئی ملکیں امریکہ،اٹلی ،ممبئی، نیویارک ، شکاگو، روم، ہندوستان، پاکستان اتے بنھیں شہَراں تے مُلکاں دی انڈرورلڈ داحال ڈیندے۔ اے ناول حسین بن منصورحلاج، جنید بغدادی، معروف کرخی،شیخ عبدالقادرگیلانی،بہلول دانا،بہاءالدین زکریاملتانی، سیدجلال سرخ بخاری، بی بی جیوندی داحال ڈیندے۔اے ناول جدلیاتی مادیت، تاریخی مادیت اتے تاریخی ترلے دی گالھ کریندے۔اے ناول ہک رات دا قصہءِ،ہک سال دی گالھءِ،ڈاہ سال دی کہانیءِ، سوسال دی داستانءِ، ہزاراں سالیں دی بُت ورتی تے ہڈورتیءِ۔