تل وطنی کہ غیر تل وطنی؟||اشولال

 کہیں کہیں ویلے اے سچینداں تل وطنی اکھ اچ کاکیشئن نیلاہٹ کتھوں آ ئی اے۔۔۔۔۔۔۔اے genes ڈھیر سارے تل وطنیاں اچ کیوں موجود اے۔۔؟. خیر اےنسل دا ،جینیات دا علم اے۔۔۔عالم جاݨن۔. میڈی دل چسپی صرف تل وطنی تئیں اے۔ تل وطنی یا مقامی۔۔۔ھک سادہ جہیں اصطلاح اے۔۔۔۔۔مطلب ھک مقام اے. ڈوجھا مقامی اے ۔۔۔کڈݨ کنوں مقامی اے۔ اے کوئی ضروری نئں۔. گبرئیل گارشیا دا ناول ۔۔۔۔تنہائی کے سو سال۔۔۔اردو وچ پئے ترجمہ کریندے ھاسے۔. تے نال ای ڈاکٹر نعیم کلاسرا نال ۔۔۔مقامی غیر مقامی دا مہڈا وی لگا راہندا۔. ناول وچ دشوار گزار سفر تے روانہ۔۔۔۔۔۔۔ذال اپݨے پئے توں پچھدی اے۔۔۔۔۔۔۔. اے جاہ اے مٹی ساڈی کڈݨ تھیسی ؟. تاں پئے ولدا ڈیندۓ۔. جڈݨ ساڈے پرکھاں دیاں قبراں وی اتھائیں ھوسن۔میں سچینداں اتے شکر ادا کرینداں جو میڈے پرکھاں دیاں قبراں اتھائیں میڈے نال ھن پیاں۔. ول اے سوچ کے پریشان تھینداں۔۔۔۔جو جرنل ضیاالحق ملعون دی قبر وی اتھائیں سندھ وادی دے سر اچ پئی اے تھئی۔۔۔۔جتھاں مترݨ اوندی اپݨی اولاد وی نئیں ویندی۔۔۔۔۔ شاید قبراں وی اے فیصلہ نئیں کر سگدیاں۔۔۔۔۔جو کون تل وطنی اے کون غیر تل وطنی اے. بھٹو دی ،بی بی دی قبر اتھاں گڑھی وچ اے۔۔۔۔۔پر اتھاں ہر کہیں دے دل وچ اے۔حسین دی قبر اتھاں سندھ وادی اچ نئیں ۔۔۔۔پر اتھاں ہر شہیددی قبر۔۔۔۔۔حسین دی قبر اے۔۔یزید وانگوں ضیا وی لعنت دا مستحق اے۔۔۔۔بھانویں تل وطنی ای کیوں نہ ہووے۔تل وطنی دی کہانی کہیں حملہ آور ضرورت،حملہ آور شوق اچوں برآمد نئیں تھئی ۔۔۔۔قبضہ گیری دے باہروں نکل کے ڈیکھوں ۔۔۔تاں اے سرائیکی غیر سرائیکی ،پنجابی غیر پنجابی،سندھی غیر سندھی،اردو غیر اردو وغیرہ صرف مردہ اصطلاہیں ان۔انہاں توں علاوہ میں کون آں ؟ کوہ قاف توں آیاں، سندھ دے پاݨی اچوں برآمد تھیاں۔۔۔۔. پہلے وستی میکوں سرائیکی آہدی ہئی۔۔۔۔ہݨ سارا وسیب آہدے. میں سرائیکی آں۔۔۔۔۔کیا اتنا کافی اے؟ میں ںشاھ لطیف ولوں، بابا بلھے شاہ ولوں،بابا فرید ولوں،نانک ولوں اے سوال کرینداں۔۔۔۔۔نیلیاں اپنیاں اکھیں نال اچے لمبے قد نال۔۔۔۔کیامیں وی تل وطنی آں ؟۔۔۔ایکوں محض شاعری آکھ کےاساں اپنے مغروں نئیں لہا سگدے۔۔. جے میں اے وی نئیں ڃاݨدا۔۔۔میڈا کوئی وسیب اے۔۔۔میڈی کوئی جاہ اے۔میڈی کوئی جوہ اے۔میڈے کجھ وسائل ان۔۔۔۔۔انہاں تے قبضہ پیا تھیندے۔۔۔۔۔۔جے اے نئیں ڃاݨدا،تاں وت میڈا تل وطنی ہووݨ وی بے معنی اے۔.نجیب محفوظ دی وی ایہا چتاونی اے۔تاریخ اچ اتنا دور نہ ونڃو۔۔۔۔جتھوں خون خرابہ شروع تھیندے۔بدھ مت دا تاں مطلب ای مقامیت اے۔ میں سیانے دماغ نال نئیں،ٻال دے دل نال اے سوال کرینداں۔۔۔۔۔جے میں اپݨاں وطن حسین دے، ذوالفقار علی بھٹو دے سر دی ویل کرݨ چاھنداں۔۔۔۔تاں اے میڈی سپردگی دی لیلا اے۔بھگتی داکوئی سنگھ اے۔. میکوں نئیں پتہ۔۔۔بھگت کبیر میں کنوں ولا ولا اے سوال کیوں کریندۓ۔.

توں کہتا کاغذ کی لیکھی۔۔۔میں کہتا آنکھن کی دیکھی۔۔۔۔میں کہتا سمجھاون ھاری۔۔۔۔تو راکھیو الجھائی رے۔