جرمن فلاسفر ویلیم ہیگل آہدے جواتہاس اپݨے آپ کوں ݙو لنگ دُہریندے۔ کارل مارکس ایں ڳالھ کوں اڳوں ودھیندے تے آہدے جو اتہاس ہک واری ݙُبھاڳ تے ݙوجھی واری پَلال دے روپ وچ پھیرا پیندے۔
میکوں نئیں ڄاݨ جو اے فلسفیانہ ڳالھیں کیتلاں درست ہن؟ ہک ڳالھ دا میکوں پَک ہے جو اتہاس وچ ہکو سَنویں کردار ساݙے اڳوں آندے ریہے ویندن۔ ایندی ہک مثال پنجاب دے اتہاس وچ آدینہ بیگ تے نواز شریف دے رلدے ملدے، ہکو سِنویں کردار ہن۔
ݙوھیں دے جیوݨ دی نکی جہیں ڄاݨ کاری نال ای پتہ لڳ ویندے جو کیویں راج پاٹ کیتے رشوت، سفارش تے سازش کوں بے رحمی تے بے اصولی نال ورتیا ونڄ سڳدے تے ورتیا ڳئے۔ ایں کنیں اڳوں ہک نتیجہ اے وی نکلدے جو کیویں پنجاب دی وسوں وچ طاقت دا کوئی روایتی قاعدہ قانون نئیں چلدا اتیں ڳڑدھال تے دٻڑگسنی ایندا ہک وݙا ڳُݨ ہے۔
آؤ! انہیں ݙو کرداریں دی ہک لُنڈی جہیں پرکھ پڑتال کروں۔
آدینہ بیگ دا ڄمݨ 1710 وچ لاہور دے ہک قصبے شرق پور تھیندے۔ ٻہوں چھوٹے ویلھے او جالندھر لڳا ویندے تے اُتھائیں ودھ پل کنیں جوان تھیندے۔ پیلھے فوج وچ بھرتی تھیندے۔ اُتھوں نکل کنیں جالندھر دو آب دے ضلع سلطان پور دی ہک وستی دا پٹواری لڳدے۔ کُجھ ای ویلھے پچھوں ہک ہندو بنئیے شری نواس دھر نال سنگت جُڑیندے تے اوندی سفارش نال لاہور دا مغل صوبیدار ذکریا خان بہادر کنیں پورے ضلع سلطان پور دا فوج دار لڳ ویندے۔
اے او ویلھا ہے جݙاں مغلیں دے راج دا سجھ لہندا پیا ہئی۔ پنجاب وچ گرو گوبند دے مرݨ پچھوں سکھیں دی مغل ایمپائر نال بھیڑی ودھدی پئی ہئی، دہلی مرہٹیں دے رحم و کرم تے ہئی، پنجاب تے ہندوستان اُتے نادرشاہ درانی تے وت احمد شاہ ابدالی دی ہر ویلھے دی دھاڑ ہئی۔
آدینہ بیگ ہک پاسیوں ڈھڳ دھن دولت کٹھی کریندے تے ٻئی پاسیوں راج پاٹ دی چومکھی بھنڄ ورتیندے۔ اوندا ہکو ای ارتھ ہوندے جو کہیں تراویں او لاہور صوبہ دا حاکم بݨ ونڄے۔ ایندے کیتے او مغلیں نال رل سکھیں دا قتلام کریندے۔ سکھیں نال سانجھ کر کنیں مغلیں تے افغانیں نال لڑدے۔ افغانیں کوں مغلیں نال بھڑیندے، دین دھرم کوں ورت کنیں پنجابی مسلمانیں کوں سکھ ہندو دے خلاف ورتیندے۔ مرہٹیں کوں پیسے ݙے کنیں مُلتان تے چڑھائی کرویندے۔
آدینہ بیگ دا جیوݨ ہک دریگھی کہاݨی ہے۔ اوں کہاݨی کنیں ہکو ای سبق نکلدے جو دھن دولت تے راج پاٹ اوندا دین دھرم ہے۔ ایندے کیتے جو بے اصولی تے بے رحمی کرݨی پووے او جائز ہے۔ ایندے وچ او کامیاب وی تھی ویندے۔ 1757 وچ او لاہور صوبے دا حاکم بݨ ویندے۔ کُجھ مہینے پچھوں ہک بیماری نال اڳلے جہان ٹر ویندے۔
نواز شریف دی کہاݨی تاں ساݙے اڄ دی کہاݨی ہے۔ اے وی ہک اینجھے کردار دی کہاݨی ہے جیڑھا دھن دولت تے راج پاٹ کیتے کوئی روپ رچا سڳدے۔ ایندی میکاولئین پالیٹکس وچ بے رحمی تے بے اصولی ایندی تگڑپ ہَن۔ جنرل جیلانی کوں رشوت ݙیوݨ، جنرل ضیاالحق دا روحانی سپتر تھیوݨ، جنرل درانی، حمید گُل تے اسلم بیگ نال سانجھ کر کنیں بے نظیر دے خلاف ہک کٹھ پتلی تھیوݨ، ریاستی طاقتیں نال بھڑن تے جمہوریت پسندی دا لبادہ پاوݨ، اے آر ڈی بݨا کنیں جنرل مشرف نال معاہدہ کر کنیں ملک کنیں بھڄ ونڄݨ، بے نظیر نال چارٹر آف ڈیموکریسی کرݨ تے وت اوندی خلاف ورزی کریندیں ہوئیں چوہدری افتخار دی تحریک دا سرخیل بݨ ونڄݨ، میمو گیٹ وچ کالا کوٹ پاوݨ، ریاستی طاقتیں نال معاہدہ کر کنیں 2013 دے دھاندلی زدہ الیکشن پچھوں تریجھی واری وزیر اعظم تھیوݨ، وت اُنہیں ریاستی طاقتیں نال سویلین بالادستی دا نعرہ مار بھڑن، عدالتی مقدمہ بھگتݨ، سزا پاوݨ تے وت ہک ننویں ڈیل ڈھیل دی گونج وچ علاج کیتے انگلینڈ لڳا ونڄݨ۔
آدینہ بیگ تے نواز شریف دے انہیں ہکو سنویں کرداریں پچھوں جتھاں دے کردار دے بے اصولی تے بے رحمی جھلکدی ہے، اُتھاں اے اپݨے اپݨے خاص اتہاس دی ݙس وی ݙیندن۔ پر ایں کنیں وی اڳوں دا سوال اے ہے جو اینجھے کردار سندھ، بلوچستان، پختونخواہ، سرائیکی ویسب وچ کیوں نئیں پیدا تھیندے؟ ایندا جواب کہیں ٻئے ویلھے۔
About The Author
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر