ہیتھرو کنوں باہر نکل آیاں تانگھ تنگھیندیاں آکھیس گولیم اٹکن مٹکنَ شام شیکٹن لوہالاٹوں چنن کاٹوں ساڈیاں بھالاں کون بھلیندے ،ساڈیاں تانگھاں کون تنگھیندے آپنی کنڈوے پچھوں ایڈوں اوڈوں ڈیکھاں وچھڑئیے کوک تے ملدے پئے ہن پندھ سجایا تھیو ے ول آساں پوریاں تھیون پندھ کھٹن تے آس پڄݨ تے کڈاہاں تاں ایویں لگدے دید دی عیددا لحظہ لنگھ گئے ۔سارا پندھ اجایا کیتا ۔سینے سک دا کنڈا اوئیں پڈ دارہ گئے ۔اساں جوکنڈا سانبھی رہ گیوں ’کنڈا،بوئی تے لاݨاساڈے ہاں تے لاتھے رہ گئن من دے اندر روہی رہ پئی ہکڑے باجھوں تریہہ تاں ہئی اݨ کھٹ سمندر اندروں رانجھا کوکاں مارے مرزا کاݨ وصال دے روے ہیر سیالݨ کھیڑئیں ٹک پئی صاحٻاں ٻاہروں ٻاہروں نچے سسی شودی برجنگݪیں وچ پنوں ڳولے کالے روہوں ڈھہدی نیں وچ بہلیاں مارے دلچپ سسی دا پیرا چاوے
کڑھ کڑھ چڑھ کو کاں مارے یار نظرنہ آووے پئی کرلاووے
مجنوں میڈے اندر سک گئے لیلی تاں بس شام دا ناں ہئی ۔شام تاں بس ادھ پہراچ چ مکی لحظے پہر اچ کیاکجھ تھیندے ،مجنوں محمل پچھوں ٻھڄے پاروں ویندا راہی ہے ،ہک واری دید کرائی ونج منتاں لائی ونج ،اوڈک ڈکھݨ کم ڈکھلایا ،تیز ہواجو ڈکھ تے پیڑتوں شوکا کڈھیا محمل والا پردالڈیا ،مجنوں دیدتے درشن کیتا، من دی مستی باہروں آگئ اوں چا آڑاکا ڑاا ماریا مجنوں کھڑدا کھڑدا کھڑڳئے ،رج تھی گیس یا بکھا رہ گئے بکھا ہوندا روز پیا ما کوں یاد کرے ہا رج جو تھی گیس کہی کہاڑا جھل تے آکھیس لیلی لیلی مجنوں دیدار جیا کجیا تیڈی راہ دا تیڈے سچ دے سبھ سفریں دے ہرہک میل دا پتھر تھی گئے ،ہیرتے رانجھا سسی پنو ں مرزا صاحٻاں سوہنی تے مہینوال اتے شیریں تے فرہاد سارے پڑتےجھمراں ماروں سارے آکھودیدہے ساڈی عیدووئے لوکو دیدہے ساڈی عیداساں منزل عشق دی پاتی ھے دیددا مل حیاتی گھٹ ہے دیددا گھ ٻہہ کون
مکاوے کیڑھا کافر تھیوے۔
جہانزیب تے افتخار قیصر کھل کھل تے نورپئے تھیون اساں کراچی وچوں نکلدئیں جہازیب کوں فون کیتا ہاسے استاد ۱۴ جولائی کوں ہیتھروائرپورٹ تے میڈی تانگھ رکھیں افتخار قیصر کوں وی گھن آویں جہازیب اویں دااویں کیتا نہ چھڑا آپ آیا بلکہ افتخار قیصر کوں وی گھن آیا ۔جڈاں میں ستمبر ۱۹۸۱ اچ صحافت دے کھوہ وچ ٹپا ماریا ہا اتے نوائے وقت دے تولھے تے چڑھ بہلیاں ماریاں ہم اوں ویلھے اتھاں میکوں اے شہ تارا ٹکریا ہا جہانزیب ہزار ے دے انھیں لوکیں وچوں ہے جنھیں ہزارے دی لٹھ مارمنقولات کوں چھوڑتے معقولات دا پندھ کیتے نویں دور دا نواں نکور انسان ۔۔۔۔ہزارے دے جنگلیں وچ میں اپݨے آپ کوں ڳولاں تاں َمیکوں جہانزیب تے فاضل لبھسن ۔۔۔۔جہانزیب میڈااستاد ۔۔۔۔فاضل جمیلی میڈا یار ہک میڈی کھٻی اکھ ٻیا میڈی سجی آکھ جہانزیب جنگ لندن اچ کم کریندے ۱۴ سال پہلے اتھاں آگیا ہا میں وی ایندے کٹھے آونا ہا پر تھیا کیا ساکوں آکھیونے جو توں وی گیوں پیاتاں اتھاں کم کون کریسی فاضل ،، عوام اچ میڈے رلے ہوندے ۔۔۔۔افتخار قیصر ساڈے وسیب دا سجاک بندہ اردو وچ شاعری کریندے لندن شہر اچ کھڑ تے نویں شاعریں دی گوکھٹی کھڑے میڈا پرانا سنگتی ہے میں عبیداللہ علیم دے ہٹکݨ تے تنقید نگاری چھوڑی ہم ایں واسطے شاعری تے کجھ نمھیں الیندا جڈاں ول کڈاہا ں تنقید لکھیم تاں افتخار قیصر دی شاعری تے وی لکھساں ہن تساں اوندے ڈوشعر سنو
ہم سے اپنے گاوں کی مٹی کے گھر چھینے گئے
جس طرح شہر پرندوں سے شجر چھینے گئے
اس قدر بڑھنے لگے ہیں ڳھر سے گھرکے فاصلے
دوستوں سے شام کے پیدل سفر چھینے گئے
جہانزیب تے افتخار قیصر کوں ڳھٹ ڳھٹ تے گلکڑیاں یاتیم جہانزیب میڈے سمل دی ٹرالی گھدی اتے افتخار قیصر کار چھکن ٹرپیا ۔ اساں اوں ڄاہ تے آن کھڑوسے ڄتھوں َافتخار قیصر کار گھݨ آوݨی ہئی ۔میں کاردا گلادرکھول تے بہہ تھیم اتے جہانزیب پچھلی سیٹ تے ڈھہہ پیا اسمان تے دیدلائی تاں جہازیں دی ہک سدھی تندیر نظری ہک ڈو ترائے چارپنج وت ہک جہاز لہہ ونجے پچھوں بیا جہازاسمان دی دریگھ وچوں نکل تے اگلے جہازدے پچھوں ٹرݨ پئے ونجے ساری دنیا دے ڈوجھے مصروف ہوائی اڈےتے حالت نہ ہوسی تاں ٻیا کتھاں ہوسی ۔اتھاں لوک ٹیوب اچ سفر کریندن ہیتھرو کنوں پکاڈلی لائن زمین دے ہیٹھوں نکلدی ہے اتے کاک فوسٹرس تے ونج مکدی ہے پر افتخار قیصر ساکوں ڳھنݨ سانگے کارایں گالھوں ڳھن آئے جو اساں لندن دا پہلا پندھ زمین دے ہیٹھ نہ کروں کاراچ بہہ تے سفر کرݨ دافائدہ اے ھے جو آسوں پاسوں سجیوں کھٻیوں ڈہدے جلوں اے کرامویل ہے کرامویل ساڈھے ترا ئے سوسال پہلے برطانیہ دا وزیراعظم ہا اوندے ناں تے اے اسپتال بنیا کھڑے ایں اسپتال اچ ڈو سال پہلے ساڈے زمانے دا جیندا جاگدا سدھارتھ راگ دا سلطان ہر راگڑی دے انت دا جانوا ستاد نصرت فتح علی خان فوت تھیا ہا ۔اسپتال کنوں ٹپ تے اساں سینٹر ل لندن اچ پہہ گیوں ’ہالینڈ پارک ڈہدئیں اکھیں کوں ٹھا ڈھل لگی اساں وی اپݨے وسیب اچ بدام پستے کھیر تے لاچی رلا ملاتے تے ٹھاڈھل بناتے پیندوں پر اتھاں اکھیں نال ودے پیندوں ’’سنھپ اسمان کنوں لہہ تے پارکیں اچ کھنڈڳئے گل تے پھل گھانال کھیڈدے پئن کنگسٹن ہائی اسٹریٹ تے کار درکدی ویندی ہے اگوں کنگسٹن گارڈن آگیا وت اوہوحال اوئیں دیددی چس سجے پاسوں رائل البرٹ ہال ہے کھٻے پاسوں البرٹ میموریل ۔۔۔ذرااگوں ڳیوں تاں ساڈاپرانا سنجاپو پارک نظریا اے پارک اساں نندریں وچ اتے جاگدئیں اکھیں نال اکثر ڈہدے ہاسے اے دنیادی اوجاہ ہے جتھاں دنیادی کوئی طاقت تساڈی زبان نہیں جھل سگدی ۔۔اتھاں الا وݨ تے ہر پابندی پارک تے باہروں کھڑ تھیندی ہے اے ہائیڈپارک ہے اساں ہائیڈ پارک کوں سلام سانگے ہتھ متھے تائیں ڳھن گیوں اساں اوبے سیتے جنھیں کوں کئی کئی سال گنگا کرڈتا ویندے الاوݨ دی ہٹک ہوڑ ساڈی جبھ سکاڈیندی ہے ساکوں اپݨے دیس ہے چ اولوک اخلاق دادرس ڈیندن جیڑھے آپ جے بداخلاق ہوندن ۔۔بھلا جزل ضیا ْدا کیا اخلاق ہا ساکوں آکھیا ویندے جو ایں الاواتے ایں نہ الاو جے ایں ایسوتاں اے اخلاق تے ضابطہ ہے اخلاق دےخلاف ہوسی ساڈا الاوݨ بد اخلاقی ہے تے انھیں داآکھیا سورتا ں بݨ ویندے ۔۔۔بداخلاق کہیں جاہ دے بدتمیز۔۔۔۔۔میں ہائیڈپارک کوں اندروں پاتے اندری اندر تقریر ویندا کرینداں ’ہائیڈپارک کنوں ٹپیوں تاں ولنگٹن آرک کانسٹی ٹیوشن ہل اتے بکنگھم پیلس نال نال نظرین بکنگھم پیلس کوں کنڈکر کھڑوتاں سجے پاسوں سینٹ جیمز پارک اتے کھٻے پاسوں ڳرین پارک ۔۔۔واہ سائیں واہ اتھاں کوئی نامراد جام صادق علی یا غوث علی شاہ کائنا ہاجیڑھا سرکاری پارکیں کوں ویچ تے خاندانی سخاوت داناں سوجھل کرے ہا بکنگھم پیلس ہک اݨ لکھیے دستور دے اگوں سرڑی نوائی کھڑے عوام راج کریسن عوام دے اتے عوام دی طرفوں عوام دے سانگے ۔۔بادشاہت اتے چرچ سرمایا داری تے لوک راج نال بھڑدئیں بھڑدئیں ہاں ہٹ تھی تے چھیکڑہتھ دی لکڑسٹ ڳھتسی اتے ول اگڑائی نہیں کیتی ول آکڑتھیں ڈکھالی دڑمار تے چپ کرگئین ۔اپݨے وسوں سانگے سمجھوتہ کیتے نے چھیکڑی موت مرݨ توں پہلے کنڈلوتے ڈھہہ پئین ہݨ ڄے اٹھوں تاں مار گھتا ہے عوام ڈاڈھے اساں ھینے
ملکہ الزبتھ دے سرکاری گھر بکنگھم پیلس نال ویسٹ منسٹر کیتھیڈرل ویسٹ منسٹر ایبے وڈے وڈے چرچ وہاونجݨ آلے ویلھےدے زوراور ماڑیاں چھوڑتے بھڄ ڳئݨ ہݨ اتھاں جیڑھے بٹھین انھیں کوں پتہ ہے جو ویلھے دی وہندی نئیں اچ ہٹھ ہٹھیلاھیناتھی تے ڈھہہ پوندے ہݨ ایں محل تے گرجئیں وچ منہہ زور آدم خوردیہہ اتے گجھیں نہیں رہندیاں ہݨ ہرکوئی آپݨی اوقات اچ رہندے ۔۔اگوں اوعمارت کھڑی ہے جئیں انسان ذات دی جھکی گچی کوں اچا کیتے ۔۔ڄتھاں پہلی دفعہ اے طے تھے جواقتدار کہیں شرط دے بغیر عوام دا ملکھ ہے اقتدر تے پہلے تے چھیکڑی حق عوام دا ہے بگ بین ۔۔۔پالیمنٹ ہاوس توڑیں جو اے رہزنیں دا ملک ہے توڑیں جو ایں ملک اچ عالمی ڈاکوپیدا تھئین
توڑیں ڄوعالمی قبصہ گیراتھاوں دے رہݨ والے ہن ول وی چنگائی خیر سنھپ آزادی سانجھ سانجھی ونڈ ولھا پہلے اتھا لفظ ٻݨین ول ریتاں ٻݨین ول رسمآں ٻݨین ول آئین بن گئین ۔۔۔آئین کتھائیں نی لکھیا سمجھ ڳھدا گئے ۔۔اقتدار پارلیمنٹ دے زریعے استعمال تھیسی دارا لعوام توں ودھ معتبر بیا کوئی ادارہ کائنی بکنگھم پیلس دی راݨی دے ناں نال ہراختیار استعمال تھیندے پر ملکہ آپ بے اختیار ہے ملکہ دے ناں داسکہ چلسی پر ملکہ دا ٹکے پیسے دا اختیاروی نہ ہوسی ۔اے پہلے ریت بݨی ہے ول قانون ول آئین ۔۔۔۔۔آئین وی اینجھا جیکوں کوئی بھن تروڑ نی سگدا ،آئین تے جرنیلیں دی چھاں نہیں پئے سگدی اگوں ونج تے دریا ئے ٹیمز تے بنیئے ہوئے ٹاور برج تے ونج چڑھیوں ایں پل کوں اساں اوں ویلھے دا جاندوں جڈاں اخبار پڑھݨ شروع کیتا ہاسے جنگ دی لندن دی ڈائری تے ٹاور برج دی تصویر چھپی ہوئی ہوندی ہئی ۔دریائے ٹیمز لندن اچ پواد ھ کنوں پچادھ دودر گھریا پئے مݨ تےپک سلھی ڈک ٹھل ڈے تے شہر کوں آپݨی حدودتے دریا کوں آپݨی اوقات اچ رکھیا گئے کوئی لوڑھ نئیں آندا چھل نہیں تھیندی ٹیمز جے جتلا مچھر ے کاوڑکرے تکھاوے اچا تھیوےکندھیں دے اندررہندے ۔ہݨ تاں دریاوی آپݨی عادت بنا گھدی ہے شرافت نال پیا وہندے ۔۔اندر لانچا ں ٻیڑیاں تردیاں ودین دریاساڈے راہیں وچ نہ آنداہا ۔افتخار قیصر تے جہانزیب شہردا پھیرامارتعارف ودے کرییندن ۔پونے ۹ تھی گئین سجھ تاں اونویں کھڑے استاد ساڈی گھڑی اباہلی ہے یا تساڈا سجھ مٹھا ہے افتخار قیصر کھل تے آکھیااجاں کتھاں ۱۰ وجے ونج دیگر تھیسی ڈاہ دے بعد سجھ لہسی اتھاں شام درگھی تھیندی ہے ہک روڈ توں ٹپدئیں جہانزیب ہک گلی ڈواشارہ کرتے آکھیا جو اے ڈاوننگ اسٹریٹ ہے ایں ڳلی داڈاہواں گھر وزیراعظم دی سرکاری رہائش گاہ ہے وڈے استاد ہن انگریز ساڈے ڈی سی ایس پی سو سو کنال دئیں کوٹھئیں وچ رہندن اتے اتھاں وزیراعظم پنج مرلے دےگھر اچ رہندے ٹونی بلئیر وزیر اعظم بنیا تاں ڳھر چھوٹا تھی پیس گھر ڈیون والے محکمے کوں درخواست ڈتس جو ۱۱ ڈاوننگ اسٹریٹ وچ وزیر خزانہ رہندے اوندا ٹٻرنکاہے میڈا ٹٻر وڈاہے ۔ چارنکے نکے بال ہن مہربانی کرتے میکوں وزیر خزانہ دے گھر وچوں ہک کمرہ ڈتا ونجے میں اوندا کرایہ ڈیساں ’’آوسائیں اساں سوچیندے ہاسے جو ۱۰ ڈاوننگ اسٹریٹ کوں ڈیکھ تے کئی ڈینہہ بے ہوش رہسوں ایندی نوبت نہ آئی ۔ساڈے جام پور احمدپور شرقیہ خان پور صادق آباد تے رحیم یار خان اچ ادھ کنوں زیادہ گھر ۱۰ ڈاوننگ اسٹریٹ کنوں وڈے ہن سعودی عرب دے قیصر یمامہ دے شاہی دربار دا چھڑا آ ٹھیآ برطانیہ دے وزیراعظم دے گھر کنوں وڈا ہے جہانزیب آکھیا جو پہلے تیکوں اتھاں ڳھن جلدوں ڄتھاں تیں ٹکݨے ول باہر نکل آوسوں ساڈھے ۹ تھی گئین اجاں ڈینہہ ہے آݨے ٹکاݨے تے او جاہ گلیندے رہ گیوں پراوں جاہ نہ لبھݨا ہا نہ لبھی ۔۔۔۔آسائیں مشتاق لاشاری صاحٻ کنوں پچھوں ’’لشاری صاحب ترائے دفعہ لندن اچ کونسلر دا الیکشن کھٹی کھڑے برطانیہ دی لیبر پارٹی دا اگواݨ ہے ساڈاپراݨا سنگتی ہے ٹکاݨہ گولݨ اچ ناکام تھیوݨ دے بعد جہانزیب دے گھر نال ہک ہوٹل اچ آن بیٹھوں آوسائیں کافی پی گھنوں لشاری صاحب نال موبائل فون تے رابطہ تھیا انھیں دا گھر سڈ پندھ تے ہا اووی آگئے کافی اوں کنبݨی کوں جھلیا جیرھی لہندی شام دے نال ساڈے اتے ڈھہندی پئی ہئی مشتاق لاشاری صاحب ساکوں رلاتے چارلٹن کورٹ دے فلیٹ نمبر ۱۷ اچ گھن آیا۔اے ایسٹ ہیم دا علاقہ ہے ہائی اسٹریٹ ساوتھ تے فائربریگیڈدے سامݨے اے اپارٹمنٹ ہے اساں سمل اتھاں سٹیاول باہر آتے جہانزیب دے گھر ٹرپیوں جتھاں روٹی پاݨی کانجی دا بندوبست ہا ۔۔۔۔۔ون ون دے کھانے چاول بریانی ککڑ کباب ایں لتھوسے جیویں نانے دڑݨ دے قصے اچ اوڈک ٹھڈی ہیل تے زور دے مینہہ دے بعد دیہہ لہنداہا تھنبھ روٹیئں دا کناں ٻھاجی دا ہک نینگر گٻھرو کوں کھاتے اڈر وینداہا روٹی کھاڈڈھ تے ہتھ وتا تے چارلٹن کورٹ ول آیوسے بے ڈینہہ ملݨ دے وعدے تے یہے یارمکلاتے ٹرپئے
اے وی پڑھو:سینے جھوکاں دیدیں دیرے(12)۔۔۔ نذیر لغاری
سینے جھوکاں دیدیں دیرے(11)۔۔۔ نذیر لغاری
سینے جھوکاں دیدیں دیرے(10)۔۔۔ نذیر لغاری
سینے جھوکاں دیدیں دیرے(9)۔۔۔ نذیر لغاری
سینے جھوکاں دیدیں دیرے(8)۔۔۔ نذیر لغاری
سینے جھوکاں دیدیں دیرے(7)۔۔۔ نذیر لغاری
جاری ہے۔۔۔۔
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر