کیا شاندار مزاج کیا سوہنڑاں مُکھ تے پیار نال دھیرج نال الاونڑ آلا ہک مہان انسان پروفیسر شوکت مغل سئیں ۔۔۔۔
انہاں دی وفات دی خبر توں ترئے جہاڑے پہلے میں اپنژیں ہک مضمون وچ لکھیا جو مظفر خان نال لوکاں دی جڑت ہئی جو اوندی شہادت دے بعد ملتان وچ اوندے اُتے واراں لکھیا گیاں جبکہ رنجیت سنگھ تے ظلم جبر دے نتیجے وچ “ کانڑاں رنجیت “ ملتانی مندہ ہے ۔۔۔۔
کہیں پنجابی دوست میکوں انباکس کیتا جو تہاڈے کنیں مظفر خان دی واراں ہن ؟ میں اونکوں مرحوم شوکت مغل سئیں دا حوالا ڈتا جو تہاکوں اتھوں لبھ پوسن جو کئی سال پہلے میکوں انہاں خود آپ ڈسایا ہانے جو انہاں کنیں کجھ واراں ہن مظفر خان بارے ۔۔۔۔۔
تے ترئے جہاڑے بعد اج انہاں دی وفات دی خبر آگئی ہے ۔۔۔ بہاولپور جڈنڑ وی انہاں دا چکر لگے ہا ملک عبدللہ عرفان ہوراں نال کچاہری ضرور ہوندی ہائی۔ انہاں جہاڑے او وسیب دی “واراں” تے کم پئے کریندے ہن ۔
میکوں آکھیونے جو “یار بندہ ڈس بہاولپور دا جئیں کنیں ونجوں تے کجھ بہاولپور ریاست دے ویہلے دی تے نواب صاحب تے لکھی واراں لبھ آؤں” میں آکھا سئیں آؤ پہلے تاں منڈھ پاندھ لبھنڑ کیتے شروع کتھوں کریجے ۔
ملک صاحب صلاح ڈتی جو اندرون شہر محلہ عام خاص وچ انہاں دے بزرگ دوست انور عباسی صاحب دی خاصی پُرانڑی گھر وچ لائبریری ہے تے انہاں کنیں بہوں کجھ لبھ پوسی ۔۔۔
وت سیٹھ عبیدالرحمن صاحب کنیں آخیر تے ویسوں جو سیٹھ صاحب کنیں نہ صرف بہاولپور دی واراں بھل ملتان دی واراں وی موجود ہن پیاں ۔۔۔
پر سیٹھ صاحب دا کجھ بیماری باجھوں تے کجھ کلاسیکل مزاج پچھوں پہلے فون تے وقت گھنسوں تے وت ویسوں ۔۔۔۔ مغل سئیں اپنڑے کم تحقیق تے جستجو وچ ایتلے کُھبے ہوندے ہن جو بھانویں ایں ہڈورتی وچ جون تے تتے قہر ڈوپاہر ہن بھانویں ۔۔۔۔
انہاں نہئں ڈٹھا کجھ ۔۔۔۔ بس کم نہ رکے ۔۔۔۔ اینجھے مہان ہمت کرنڑ آلے لوک ۔۔۔ بھورا بھورا چُنڑ تے اج نویں پیڑھی اگوں پوری پرات رکھ تے ٹُر گئین ۔۔۔۔ تریہئے موٹرسیکل تھے بیٹھے تے سیدھا اندرون شہر محلہ عام خاص دی تنگ پتلی گلیاں وچ گوڈے گٹے سنبھلیندے ہک پُرانڑیں لکڑ دے بوہے تے ونج بریک لگی جیندے تے ہندے وچ “اوم” لکا لاتھا ہا۔۔۔ اے ملک صاحب ڈسایا جو اے اوم لکھا ہویا ہے ۔۔۔ کراڑاں دے پُرانڑیں گھر تے بوہے ہُنڑ وی کتھائیں کتھائیں اندرون شہر وچ لبھ پوندن ۔۔۔
بوہا کھڑکایا ۔۔۔ مغل سئیں ایویں ابہالھے کھڑے ہن جو انہاں دا چہرہ ڈیکھنڑ آلا ہا ۔۔۔ جو ہُنڑیں بس کوئی خزانہ لبھ پوسی ۔۔۔۔ اے او نواب انور عباسی صاحب نہ ہن بھل ہک صاحب علم صاحب اخلاق عباسی صاحب ہن ۔۔۔۔
وڈی روائیتی ریاستی انداز وچ ھاں بُکی ٹھار ٹھار ڈیونڑ آلے بٹ کڑاک آلے ہن ۔۔۔ بڑی شاندار علمی ادبی گفتگو سرائیکی زبان بارے سُڑن کوں ملی ۔۔۔۔
اتھوں بہوں کجھ ھتھ آیا ۔۔۔ پر ہنڑ ڈو بندے ایسے ہن جنہاں توں بغیر مغل صاحب واپس ملتان ونجنڑ کیتے تیار نہ ہن ۔۔۔۔ ہک سیٹھ صاحب تے بیا دلشاد کلانچویں صاحب ۔۔۔۔۔ تے اتفاق نال ڈوہیں گھر ملک صاھب دے نہایت قریبی تے دورپروں کتھاؤں رشتے داری وچ گھنڈیندے ہن ۔۔۔
گھر آونج ہا ۔۔۔ خوشی غمی سانجھے ہکو گھر ہا ۔۔۔۔دلشاد کلانچوی صاحب میڈے نانکے پاسوں قریبی رشتے دار ہن ۔۔۔ تہوں انہاں نال ملاقات ڈوجھے جہاڑے رکھیج گئی ۔۔۔
شوکت سئیں ملتان لگے گئے ۔۔۔ پر ڈوجھے جہاڑے ٹھیک یارہاں وجے ول آئے ۔۔۔۔ ایویں سیٹھ عبیدالرحمن سئیں کنیں ڈو واری ٹائم گھنیجا تے ترھیجی واری ملاقات تھئی ایندی وجہ انہاں دی ڈھاندی بھُردی صحت ہئی پر مغل صاحب روز جہاڑے سخت گرمی وچ ملتان توں سفر کرتے آندے رہے جے تئیں انہاں دا علمی گول دی تریہہ نہ مُکی ۔۔۔۔
اے سارا بیان کرنڑ دا مقصد مرحوم شوکت مغل دے اوں تحقیقی علمی مزاج کوں نشابر کرنڑ تے اپنڑے نال گزرے ویہیلے وچوں ہک ویہلا ڈسنڑ درکار ہا ۔۔۔۔ جو ایسے عظیم شاندار لوک کتنی ہمت نال کتنی ہڈورتی نال اساڈے کیتے نویں پیڑھی کیتے کم کر گئین ۔۔۔
انہاں توں کتھائیں زیادہ کم تے ایہو سویں درویش لوک کرگئیں بہ نسبت انہاں دے جیہڑھے اسلامیہ یونورسٹی تے زکریا یونیورسٹی وچ از یوم اول سرائیکی ڈیپارٹمنٹ تے ریسرچ سینٹر وچ مفت دی تنخواہاں گھندے بیٹھن تے اج تئیں علمی ادبی کم سرائیکی عوام دے سامنڑھے نئیں آسگا ۔۔۔ یا آیا وی ہے تے لوکاں دے کم دا نہیں جو کہیں وڈے ادب وچ بطور تحقیق شامل کیتا ونجے ۔۔۔ وت اوندا کیا فائدہ ۔۔۔
مغل سئیں شعبہ تدریس نال وابستہ رہ تے وی اپنڑے شاگرداں کوں خالی گلاس تے خود علم دا بھریا جگ نہیں سمجھا ایہو صوفی مت ہے جیہڑی انہاں دے مزاج دا حصہ ہائی ۔۔
پابلو فریرے آہدے جو ریاست دے تابع تعلمی ادارے اپنڑے شاگرداں کوں وں اینجھا علم ڈیندن جیویں ربڑی چونگم ہوے جیندے وچ نہ غذائیت نہ زائقہ نہ طاقت البتہ منہ چلدا راہوے شگرد حصول علم دے ناں تے اُگل وٹیندے راہون ۔۔۔ بھانویں ایم اے کرن تے بھانویں پی ایچ ڈی کرن ۔۔۔۔ جڈنڑ الیسن جال دی بو کڈھیسن۔
یہ بھی پڑھیے
”شیر دل رانی، مائی چھاگلی (وسیب یاترا :8)||سعید خاور
”چِڑیاں اُٹھو کوئی دھاں کرو“ (وسیب یاترا :7)||سعید خاور
” "دل تاں آہدے یار دی وَستی ڄُلوں”(وسیب یاترا :6)||سعید خاور