سرائیکی سماج وچ شاعری ۔۔۔ڈاکٹر احسن واگھا دا تبصرہ

كجھ رویئے سمجھݨ وچ ساری عمراہ كیوں ڳل وئیندی اے ؟
ہک علم الکلام دا نکتہ عرض ہے:
غور فرمائے وے جو؛
ہك شاعر كوں اوچیچا مخلص آكھ كیں تساں ٻنھیں سارئیں كوں بنا الائے ‘منافق’ آكھ چھوڑیے۔
میں كݙاہیں نئیں آكھ سگیا جو ‘شاہد تیں اسلم جاوید’ میݙے ‘بھاندے’ شاعر ان۔ كیوں جو اڳلا جملہ ہوسیی, "ٻئے سارے اݨ بھاندے” ہن۔
شاعریں وچ وفاداریاں تیں گروپ بݨاوݨ دی خِلط پراݨی اے۔
غالب اینھیں وچو کجھ دی اینہہ خوشامدی گروپ بندی كنوں عاجز ہا۔اوكوں آكھݨا پیا;
"ہم سخن فہم ہیں غالب كے طرفدار نہیں۔”
اینہہ ڈسكشن كوں ݙیكھ گھنو;
ہݨ اینھیں كتاب دا ناں "مزاحمتی ۔ ۔ ” ركھ ݙتے تاں؛
ہݨ قیامت تائیں لوظ ‘مزاحمتی’ دی صرف تعریف تھی سڳدی اے۔ ٻئی كوئی ڳالھ كرݨ بلاسفیمی ہوسی۔
تساں ہݨ اڄ کنوں لفظ “مزاحمت” دے بارے وچ وی واہ واہ کنوں ودھ کئی لفظ الیسو تاں ملك فروش ہوسو۔
‘مزاحمتی’ خاص
critical studies
دا سبجیكٹ ہے۔
جیرھلے فتوے بازی داخل تھی وئیندی اے، تاں میں جھئیں لبرل کوں وی اسمانی كلام دے لوظیں وچ ڳالھ کرݨی پوسی:
"الشعراء یتبعھم الغاوون۔”
آخر ایندا کوئی شانءنزول ہوسی۔
او شئید اے ہا جو:
شاعری کوں "اتِباع” كیتے نہ ورتو۔
مرضِ دیوتائیت شاعری دا سنڈروم ہے۔ تہوں كوں انفرادی حظ آلا فن ركھو تیں یا ایكوں موسیقی تیں تھیئیٹر دی subservient كر كیں ورتو۔
ہك بیا اہم نكتہ:
"فن تخلیق تھیوݨ سیتی فنكار كنوں انج تھی وئیندے۔”
فلسفٸہ بیگانَگی دی ہك وضاحت ایھا ہے جو خالق دا تخلیق نال وصل ناممكن۔
تہوں جیرھا شاعری كوں چا کے آپݨی شناخت ملكیئت بݨائی ودے او جو وی ہووے, فنكار نئیں تھی سڳدا۔
ایں بحث دا ہك موقف ایھو ہے جو شاعری کوں سیاست اتیں سماجیئت وچ گڈ مس كرݨ نہ ماضی وچ درست ہا نہ اڄ درست ہے۔
شاعری کوں تھئیٹر وچ ورتیجیے, تھیٹر حال دے اندر رکھیجیے۔
شاعری کوں سماج دئیں کمزورئیں تیں بیمارئیں دے تجزیئے دا ذریعہ کر ورتیجیے۔
ادارئیں وچ ایندے اوتیں کھری تحقیق تیں تنقید کریجیے۔
پر اے نئیں پیا تھی سڳدا۔
تساں ‘ہینٹنگن دی موجودگی وچ، کہیں سیمینار وچ اوندی “کلیش آف سیویلائیزیشنز” دیاں تھڳڑیاں تھگڑیاں کر سٹو، اوندا آپݨا پیو ݙاݙااگھال سٹو، او چپ کیتی ٻیٹھا راہسی، تیں جیرھلے سیمینار مکسی،
تہاݙا دلو تھورائت ہوسی۔
تساں کہیں شاعر دی موجودگی وچ اوندی شاعری دی واہ واہ کنوں علاوہ، تنقید دا ہک لفظ الا ݙکھائو،
ٻیا کجھ نہ کر سڳیا تاں ساری حیاتی كیتے حضرت دا سلام ، الا ٻول چھوڑ ویسی۔

dailyswail

See author's posts