انسانی معاشرے دی ساریں توں وݙی دشمن جہالت اےـ جہالت ہِک کیفیت اےـ ایویں کہیں وی معاشرے دا وݙا خیرخواہ علم اےـ جہالت، معلومات دی کمی دا ناں اے تے علم، معلومات دے زیادہ ہووݨ دا ناں اےـ
ݙیکھو جو اگر ہِک بندے کوں پچھلے دور دی تاریخ دا پتہ نہ ہووے یا غلط تاریخ پڑھی ودا ہووے تے او ہُݨ ہووݨ والے حالات تے واقعات کوں کیا سمجھ سڳسی؟ کیوں جو ہُݨ ہووݨ والے واقعات دی پچھلی تاریخ نال وݙی جُڑت ہوندی اےـ ہݨ جیرھا نِبھیے وخت دی تاریخ توں واقف نہ ہووے نہ ہݨ دے حالات و واقعات کوں چنڳی طرح تے سمجھ سگدا پیا ہووے تے او بندہ آوݨ والے حالات کوں کیا سمجھ سڳسی؟ اینجھے بندے کوں جاہل آہدن تے ایں کیفیت دا ناں جہالت اےـ
ݙوجھے پاسوں ݙیکھوں تے "علم” نِبھیے وخت دیاں درست معلومات تے ہنائیں معلومات دی وجہ توں ہݨ دے حالات کوں صحیح طرح تے سمجھݨ دا ناں اےـ ایں وجہ توں علم رکھݨ والا آوݨ والے حالات کوں ای سـمجھ سگدے تے اوندے بارے ڈسا ای سگدےـ
ہُݨ میݙی اے ڳالھ شئیت سمجھ آڳئی ہوسے جو جہالت معاشرے دی دشمن کیویں ھِ تے علم خیرخواہ کیویں ھِ ـ ساݙا وݙا ݙُکھ اے ھِ جو لوکیں تک اپݨے ماضی دیاں صحیح معلومات پُڄݨ نئیں ݙتیاں ڳیاں ـ رائج تعلیم دے نظام وچ ای شروع توں ہک مسخ شدہ تاریخ پڑھائی ڳئی اےـ یعنی ݙوجھے لوظیں وچ ایں آکھیا ونڄ سڳدے کہ ساݙے ایں معاشرے دے وچ ڄاݨ ٻُجھ تے جہالت پھیلائی ڳئی اےـ
جہالت زدہ معاشرہ ہِک مردہ معاشرہ ہوندے، جینکوں وݙے وݙے سخت واقعات ای نئیں اُٹھلا سڳدےـ جہالت زدہ معاشرہ دھوکہ کھاوݨ وچ دیر نئیں کرینداـ جہالت زدہ معاشرہ پروپیگنڈے دا شکار جلدی تھی ویندےـ جہالت زدہ معاشرے کوں ٻانھا بݨا تے رکھݨ وچ مشکل نئیں تھیندی۔ ایں وجہ توں جہالت معاشرے توں وݙی اُمید اکھݨا اَکیں تے پُھل جماوݨ والی ڳالھ اےـ بس جہالت دا ہِکو علاج اے تے او ھِ علم پھیلاوݨا۔ سیاݨے آہدن جو جہالت زدہ معاشرے وچ علم پھیلاوݨ موت کوں سِیٹی مارݨا اےـ کیوں جو ول ݙو وچوں ہِک شئے ضرور بݨسو، کافر یا غدارـ لیکن کیا تھی پیا، کجھ تے گمراہی توں بچ ویندن۔
جہالت زدہ معاشرہ ہِک مردہ معاشرہ ہوندے، جینکوں وݙے وݙے سخت واقعات ای نئیں اُٹھلا سڳدےـ
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر