خواجہ فرید تے قبضہ گیریں دا حملہ||ڈاکٹر جاوید چانڈیو

بہشتی قیس فریدی دے سودھیل دیوان فرید وچوں خواجہ فرید سئیں دی ہک کافی دا فوٹو شیئر کریندا پیاں۔

1- خواجہ فرید سرائیکی وسیب دے عوام تے دانشوریں دا محبوب شاعر ہے۔ تے خواجے سئیں دا ہک وڈا کمال اے وی ہے جو اوں سرائیکی زبان کوں ایجھے طور تے ورتیے جو نج سرائیکی بولن والییں کیتے ایں شاعری وچ ہک کوڈ لینگویج وی موجود ہے جیرھی ایں دھرتی دے جم پل اصیل سرائیکی کنیں سوا کہیں اوپرے تے کھلن سوکھی نئیں۔

2- اوپرے لوکیں کیتے انہاں ڈھگ ساریاں کافیاں اردو، فارسی، ہندی، عربی، سندھی، سنسکرت تے پنجابی دے الفاظ دے ملاپ نال وی لکھین۔

3- انہاں دے زمانے دی صوفیانہ فکر دے مطابق کئی زبانیں دے الفاظ ورتن نال او ایں کثیر لسانی تے کثیر مذہبی خطے وچ زبانیں تے مذہبیں دے درمیان وصال ، رواداری تے ہم آہنگی چاہندے ہن۔ او ہک آزاد سرائیکی ریاست بہاولپور دے واسی ہن تے انہاں کوں اوں ویلھے پاڑے وسدی زبان یا ثقافت دی قبضہ گیری یا توسیع پسندی دا خطرہ نہ ہا بلکہ وڈا خطرہ انگریزی قبضہ گیری دا ہا( ظاہر ہے اوں ویلھے دی سیاسی صورتحال وچ انہاں کوں "پٹ پنجابی تھانے” آکھن دی لوڑ نہ ہئی بلک "پٹ انگریزی تھانے” اوں ویلھے دی لوڑ ہئی)-

4- پاڑے وسدییں زبانیں تے قومیں کیتے تاں ریاست بہاولپور ہک چھپر چھاں تے عطیات تے خیرات ونڈن والی سخی ریاست ہئی جیندی سخاوت لہور کنیں گھن کراہیں علیگڑھ، دلی تے سعودی عرب تئیں کھنڈی ہوئی ہئی تے ول پاکستان وی ایں سخاوت کنیں فیص یاب تھیا تے ایجھا تھیا جو قیس فریدی دے لفظیں وچ:

آخر یہ مرحلہ بھی سخاوت کا طے ہوا

وہ جو سخی تھا خود بھی گداؤں میں بٹ گیا

5- خواجہ فرید کوں تمام زبانیں تے مذہبیں دے احترام دے باوجود سرائیکی زبان نال جیرھا عشق ہئی ، اوہیں عشق سرائیکی زبان کوں تاں رجی کجی زبان بنایا پر خود خواجے سئیں دا وی بھلا تھی پیا۔

6- اج میں بہوں ڈیہاڑیں دے بعد خالد نجیب دے ہک واٹس ایپ میسیج کوں پڑھ تےفیس بک والے پاسے آیاں تے سدھ پئی اے جو ہک پرانا پاپی سرائیکی زبان بارے جخ ماری بیٹھے تے پلاک ول خواجہ فرید کوں پنجابی شاعر بنائی بیٹھے ۔

فقیر اہیں گالھوں فیس بک تے گھٹ اوندے جو ایجھے جاہلیں دی کتے بھونک سن تے ہاں ماندا تھیندے۔ نہ اے دلیل منیندن نہ عقل تے شعور نال گالھ کریندن-

پر ایں واری ویندا کرن دی گالھ نئیں ۔ دربار فرید تے ونج کراہیں خواجہ فرید کوں پنجابی شاعر ڈیکلیئر کرن دی کوشش وڈی دیدہ دلیری تے گندی قبضہ گیری دا بد ترین اظہار ہے تے ایندے بارے سیانے سرائیکی اگوانیں دی ایں گالھ تے ضرور غور کرن دی لوڑ ہے جو اے سرائیکی وسیب وچ لسانی فساد کھنڈاون دی کوئی سازش تاں نئیں؟

سرائیکی وسیب وچ سرائیکی لوکیں دے نال نال بنہیں زبانیں تے ثقافتیں دا وجود وی ہے (انہیں وچوں کجھ جائز تے کجھ ناجائز طریقے نال آئے تے انہیں وچوں بہوں سارے لوکیں دے معاشی ، سیاسی تے سماجی رویے تے جڑت سرائیکی لوکیں دے نال ہے۔ کیوں جو سرائیکی وسیب بارے تخت لہور دییں پالیسییں دے نفعے نقصان دے اثرات انہیں دے خاندانیں تے وی تھیندن تے انہاں دیاں قبراں وی اتھائیں ہن۔)

7- سندھ وچ پنجابی ، پٹھان ، مہاجر تے سندھی فسادات دی تاریخ وچوں سرائیکی لوکیں کوں اپنے مستقبل دی بہترین حکمت عملی گولن دی لوڑ ہے۔

8- ایں کوجھی، کوڑھی تے بدترین جغرافیائی ، لسانی تے ثقافتی قبضہ گیری دے خلاف شدید مزاحمت ہر سطح تے کرن دی لوڑ ہے۔ سرائیکی سیاستدان، شاگرد، استاد ، شاعر ، ادیب، دانشور ، سوشل میڈیا انفلوئنسر، گلوکار ، اداکار ، تریمتیں، جوان تے کسان مزاحمت کریندے پئن۔ اے شاندار کم ہے ۔ بہتر ہوسی جو انہاں سبھنائیں مزاحمت کاریں دی ہک "رابطہ کمیٹی” بنیجے۔ اے رابطہ کمیٹی انفرادی سطح تے تھیون والی مزاحمت کوں اجتماعی صورت ڈیوے۔

ظہور دھریجہ ، عاشق بزدار ، جہانگیر مخلص ، محبوب تابش ، اکبر انصاری ، مجاہد جتوئی ، رانا فراز نون ، شاہنواز خان مشوری،شہزاد عرفان ، عبید خواجہ ،اللّٰہ نواز وینس ، عبدالباسط بھٹی، سعدیہ کمال ، مظہر سعید گوپانگ ، اسلم جاوید ، سعید گاڈی ، احسن واگھا ، عائشہ صدیقہ، خواجہ غلام فرید کوریجہ، ابوالکلام جیلانی، ملک جاوید چنڑ، عثمان کریم بھٹہ، خلیل بخآری ، شاہد عالم شاہد،ادی عابدہ بتول، ادی سعدیہ شکیل ، ادی نینا تے سرائیکی عوامی سنگت کراچی تے بہوں سارییں بنہیں دوستیں فیس بک تے سوہنیاں صلاحیں سانجھیاں کیتین۔ انہیں وچوں بہوں سارے لوک عملی سیاست وچ وی متحرک ہن۔ انہاں دیاں صلاحیں نال ہک رابطہ کمیٹی بن سگھدی ہے جیرھی ایں مزاحمت دی رہنمائی کرے۔

9- جیرھی سرائیکی سنگت ایں گالھ تے پر امید ہے جو انہیں دے پنجابی ترقی پسند عوام دوست سیاسی تے ثقافتی ورکرز ، دانشور ، ادیب تے شاعر سرائیکی کوں پنجابی کنیں انج ہک زبان سمجھدن تے خواجہ فرید کوں سرائیکی زبان دا قومی شاعر سمجھدن، او اپنے پنجابی دوستیں کوں آکھن جو ایں معاملے وچ اپنی کھلی رائے دا اظہار کرن۔ اے نتارے تے نروار دا ویلھا ہے۔

"معتدل یا روشن خیال پنجابی دانشوریں” دے علاوہ بعض سرائیکی ادیب شاعر تے دانشور وی حالی تئیں ایں مسئلے تے چپ ہن یا دڑ وٹ گئن۔ تھی سگھدے جو میں وانگوں او وی سوشل میڈیا بہوں گھٹ ورتیندے ہوون یا انہیں دیاں پوسٹاں میڈی فیس بک وال تے نہ نظردیاں ہوون۔ میں تمام سنگت کوں ارداس کریساں جو اپنے وس جوگی مزاحمت ضرور کرن ۔ بھانویں ہک لفظ ، ہک سطر وچ اپنے من دی گالھ کرن۔ مزاحمت تاں لطیفے دے ذریعے وی تھی سگھدی ہے ۔ چھڑا کالے رنگ دی خالی پوسٹ نال وی تھی سگھدی ہے ۔

10- خواجہ فرید اپنا دفاع آپ کر سگھدے۔ اے نمونے دی ہک کافی ہے جے فسادی گروہ وچوں کوئی سٹیج تے اے کافی پڑھ تے ایندا مطلب سمجھا سگھدے تاں بے شک خواجے سئیں کوں اپنے نال گھن ونجے تے بابائے پنجابی بنا گھنے۔ شرط اے ہے جو مولانا عزیز الرحمن ، مولانا نور احمد خان فریدی، ارشد ملتانی ، ڈاکٹر مہر عبدالحق ، خواجہ طاہر محمود کوریجہ یا مجاہد جتوئی دے اردو ترجمے کنیں مدد نہ گھنے ۔ ترجمہ وی ڈیکھ گھنے پر اینکوں چھڑا سرائیکی اچار یا تلفظ نال پڑھ ڈکھاوے۔

اساں ایجھیاں بیاں کافیاں تے شعر وی سانجھے کریسوں جیڑھیاں خواجہ فرید سرائیکی لوکیں کیتے لکھین تے اوہے کافیاں ای خواجے سئیں کوں سرائیکی وسیب دا قومی شاعر بنیندین۔ قومی شاعر چھڑا اپنے لوکیں دی زبان نئیں بلیندا بلکہ او اپنے وسیب دے اجتماعی لاشعور دی آواز ہوندے تے او وسیب دی روح نال ہم کلام تھیندے ۔