بلوچستان اچ سرائیکی وسیب دے لوکیں دا قتل!!!۔۔۔۔۔|| ذلفی

ویسے تاں ایں مُلک اچ سیاسی مسائل ہر گزردے ڈیہنہ نال ودھدے ویندن تے انہاں مسائل کوں سنجیدہ تے سیاسی اٹکل نال حل کرݨ دی کوئی شاند / اشارہ دور دور تک نئیں نظردا۔ ایندیاں ویسے تاں بہوں ساریاں وجوہات ہن پر میڈے نزدیک سب کولو وڈی وجہ ریاست دے مقتدرہ دا ” سیاسی وزڈم تے دانش کولوں سونہہ سُنجاݨ نہ ہووݨ ھے۔ جڈاں کہیں وی ریاست اچ ” بونے” اہل اقتدار ہوون ول اوں ریاست اچ ہر قسمی مسائل پیدا تھیندن تے اگر اے ” بونے” انہاں مسائل کوں حل کرݨ وی چاہون تاں او کر نئیں سگدے جیندی وجہ کولو ہیک وڈی سیاسی غلطی یا پیچیدگی کوں جنم ڈیندن تے اے سیاسی غلطیاں ہر واری ہیک نواں ٻال جݨ رکھدن تے اے سلسلہ پوری سوسائٹی اچ کہیں وبا آلی کار ودھدا ویندا راہندے۔

ایں ریاست دے جنم گھنݨ دے نال ہی ” کمپلیکس ” قسم دے سیاسی مسائل پیدا تھیوݨ شروع تھیوݨ پائے گئے ہن تے اُنہاں مسائل تیں قابو پاوݨ دی بجائے ہیک نواں مسئلہ کھڑا کر ڈتا ویندا ہائی جیندے نتیجے اچ سیاسی بے چینی، نفرت، تقسیم تے مذہبی منافرت ہر گزردے ڈیہنہ نال ودھدی گئی۔ ایں سیاسی چپقلش تے عدم تحفظ پاروں پاور دی تقسیم تے سیاسی نظام کوں چلاوݨ اچ شدید مُشکلات دا پندھ ہر گزردے ڈیہنہ نال آوکھا تھیندا گیا۔ جیندے نتیجے اچ مُلک دا ہیک حصہ تُرٹ کے بنگلہ دیش بݨ گیا۔

ول وی مقتدرہ ایں تلخ تجربے کولو کُجھ وی نہ سِکھیا بلکہ ہائیبرڈ سیاسی نظام تیں اکتفا کیتا۔ ہائیبرڈ نظام ہووݨ پاروں سیاسی ادارے مزید کمزور تھیندے گئے تے ریاست پاکستان دُنیا دی سُپر پاورز جیرھیاں اپݨے کیریکٹر اچ کالونئیلسٹ اپروچ دیاں مالک ہن اُنہاں دی ” پراکسی ” بݨ کے رہ ڳئی۔ خاص کر ضیا رجیم اچ تاں ریاست ہیک ” گینگ ” آلی کار آپریٹ تھیندی رہ گئی جیندے نتیجے اچ چھوٹے موٹے جمہوری ادارے، تنظیماں تے تحریکاں ریاستی جبر و تشدد دا شکار تھی کے مر سُتیاں۔

ریاست دی مقتدرہ کہیں عوامی طاقت یا آئینی طریقے نال جائز نہ ہووݨ پاروں کہیں وی جوابدہی دے ڈر مُتوں ” جنگ تے استحصالی اپروچ ” نال ہر قسم دے وسائل تیں قابض تھیندی گئی تے ” ملٹری ” جیرھی ایں ہائیبرڈ نظام دی سب کولو وڈی ” بینیفشری” ہائی اوں وڈے وڈے کاروبار کھڑے کر ڈتے تے باہروں کالونئیلسٹیں نال رل کے وی ڈاریکٹ کیپیثل گین دی کھیڈ اچ وڑ گئی۔ ایں سارے فنومنا اچ سماج دی سب کولو ہیٹلی پرت تے کمزور طبقات شدید متاثر تھیندے رہیے ۔ اُنہاں دی اواز کوں سختی نال ریاست دبیندی آئی تے اپݨی قبضہ گیری کوں مزید اگاں ٹُریندی رہ گئی، جیندا سب کولو وڈا وِکٹم او طبقہ تھیندا رہیا جیرھا مقتدرہ تے اقتدار اچ حصہ دار کائینا ہا، جیندے اچ اتھوں دے تل وطنی سب کولو زیادہ متاثر تھائے۔

جڈاں ریاست دی مقتدرہ اتھوں دے تل وطنی لوکاں دے علاقیں تے مسائل کوں مال غنیمت سمجھ کے ہر چیز تیں قابض تھیوݨ شروع کیتا تے ول آہستہ آہستہ ریاست دی مقتدرہ دے خلاف لوکیں انفرادی سطح تیں مزاحمت دا طریقہ کار اختیار کیتا۔

ریاست دی اشرافیہ دا مائینڈ سیٹ ہیک حملہ آور آلا ہائی تے اُنہاں کوں کہیں قسم دی مزاحمت بالکل برادشت ہی کائینا ہائی تے اُنہاں او ہر شخصیت کوں جیرھی اُنہاں دے نا جائز قبضے تے اقتدار کوں چیلنج کیتا اوکوں یا تاں ڈھک ڈتا، یا غائب کر ڈتا یا مروا ڈتا۔

بھٹو دے عدالتی قتل کولو گھن، اکبر بگٹی دے ناجائز قتل تئیں ہیک ایسی تیند ھے جیرھی کہیں حوالے نال سیاسی وزڈم کولوں بالکل وانڈھی ھے۔

بے نظیر تے اکبر بگٹی تے قتل دے بعد بچے کُھچے سیاسی گروپ یا تنظیماں یا لوکاں کوں ایں چیز دا ادراک تھی گیا جو مقتدرہ تے اشرافیہ نال ڈائیلاگ کرݨ فضول ھے لہٰذا بہوں ساریاں اینجھیاں تحریکاں شروع تھیاں جیرھیاں تشدد تیں زیادہ یقین رکھدیاں ہن۔

ٹالسٹائی آہدے ہر قسم دا تشدد ہیک نویں تشدد کوں جنم ڈیندے تے ریاست دے تشدد دے نتیجے اچ ہیک بیا تشدد پیدا تھیا تاں او ودھدا ہی گیا کیوں جو پنجاہ سٹھ سال دی مقتدرہ دی متشدد اپروچ کہیں وی مسئلے کوں سیاسی طور تیں وزڈم کوں ورتاوݨ دی صلاحیت کولوں ہی محروم تھی چّکی ہائی تے اوندے نتائج مزید گھمبیر شکل اختیار کریندے گئے۔

ہُݨ اتھاں ہیک اہم سوال پیدا اے تھیندے جو کیا متشدد اپروچ او بھاویں ریاست دی ہووے یا مختلف تنظیمیں ، پارٹیں یا گروہیں دی ہووے اوندا فائدہ کیکوں تھیندے؟

دُنیا دی تاریخ تے سیاست کوں گہرائی نال ڈیکھݨ نال جیرھی تصویر سامݨے آندی ھے او کمزور تے ہیݨے طبقات واسطے مثالی بالکل کائینی۔

مثال دے طور تیں انڈیا اچ نیکسلائیڈ، سری لنکا اچ تامل ٹائیگرز، کشمیر اچ جہادی گروپس، مڈل ایسٹ اچ القائدہ ، افغانستان اچ طالبان، سینٹرل افریقہ اچ بوکو حرام، برما اچ موجودہ فوج کشی، لاطینی امریکہ اچ لیفٹ دیاں تحریکاں تے بلوچستان اچ آزادی پسند تنظیماں۔ انہاں سب دی وجہ کولو سب کولو زیادہ نقصان عام لوکیں تے تل وطنیں دا تھائے۔ اے کوئی ڈھکی چُھپی گالھ بالکل کائینی ایندے اثرات تے نتائج ڈاکومنٹڈ ہن ۔

بد قسمتی نال کوئی وی متشدد تحریک ہیک ہیجان انگیز انقلاب کوں رومینٹی سائز کر کے اپݨی حکمت عملی بݨیندی ھے تے اوندے اچ او اپݨے علاوہ سوسائٹی دے باقی طبقات کوں شک دی نگاہ نال ڈیہدی ھے تے اُنہاں کولو نفرت کریندی ھے، کیوں جو اے متشدد ذہنیت دا بنیادی ترین کیریکٹر ہوندے جو او سمجھدی ھے جیرھا ساڈے نال ھے او ٹھیک ھے باقی سبھ ساڈے دشمن یا ایجنٹ ہن۔

ایہو کجھ بلوچستان اچ تھیندا پائے۔ حالیہ واقعہ ایں چیز دی نشاندہی کریندے جو لوکاں کوں صرف ایں بنیاد تیں مار ڈتا گئے جو او بلوچستان دے نہ ہن، اُنہاں اے نئیں ڈٹھا جو اے مزدور پیشہ لوک سرائیکی وسیب دے ہن جیرھا بذات خود متشدد مقتدرہ تے اشرافیہ دا کئی دہائیں کولو وکٹم ھے۔ بسیں اچ عام لوک سفر کریندن جنہاں دا نہ کوئی سیاسی ایجنڈا ہوندے تے نہ ہی او ایں جنگ دا ڈاریکٹ حصہ ہوندن اُنہاں نہتے لوکاں کوں گولیاں مارݨ نہ کوئی انقلاب ھے تے نہ کوئی سیاسی حکمت عملی ھے تے نہ ہی اے کوئی مزاحمت دی شکل ھے بلکہ اے ہیک قسم دی سفاکانہ حرکت ھے جیرھی انتہائی مظلوم تے وِکٹمائز طبقے دے خلاف ھے۔ ایندا انہاں تنظیماں کوں کوئی سیاسی فائدہ نئیں تھیوݨا بلکہ اُلٹا نقصان ہی تھیوݨے کیوں جو متشدد مقتدرہ ایکوں جواز بݨا کے مزیر پروپیگنڈہ کریسی، مزید آپریشن دا دائرہ ودھیسی تے جیرھے پرامن لوک سیاسی تحریک کوں چلائی پائین اُنہاں کوں حتمی تجزئے اچ نقصان پُچیسی۔

جیرھی سیاسی حمایت ایں ملک دے طول و عرض اچ بلوچ تحریک کوں ہائی اوندا اثر مقامی طور تیں گھٹ تھیسی تھیسی ، تے ایندا اثر عالمی طور تیں وی پوسی تے اینجھے واقعات کوں جسٹیفائی کرݨ اچ مسائل تاں تھیسن۔۔

ول کوئی ایلیٹ کلاس دا نام نہاد دانشور ، وت کوئی ناؤم چومسکی جیہاں لکھاری ہیک نواں فلسفہ گھڑیسی تے وت انقلابیں کوں نویں تشدد واسطے ہیک نویں راہ ڈکھلیسی۔۔!