احسن واگھا
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
پاکستان لینگوئج کمشن،
ہک ٻئی جاہ کامینٹ:
۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔
Tariq Sheeraz Saien,
سر، ایویں ہے جو،
ساڊے کجھ سنگتی اے سوچیندے پئین جو زبان دے ایشو کوں، افسر شاہی اتیں سیاستدانیں ہݨ توڑی ٹیبو بݨائی رکھیئے۔
1۔ کجھ موآملے ایجھیں ہوندین جنھیں وچ سیاسی تاڳت والے ڊو جتھئیں، یانی پارلیمان اتیں بیروکریسی، ڊوہائیں کوں ایکسپرٹ/پروفیشنل لوکیں دی ڊسائت۔ایڈوائس دی لازمی لوڑھ ہوندی ہے۔
مسال تئور، کوئی ایلو۔پیتھک دوا امپورٹ کرݨی ئے، یا بین کرݨی ئے، ایندی اجازت منسٹر ہیلتھ آپو نئیں ڊیندا، اوکوں ہیلتھ پروفیشنلز دی ایڈوائس گھنݨی پوندی ئے۔
لینگوئج ایشو دے بارے وچ ریاست دی مشینری اتیں سیاستدانیں ٻہوں غلت پرسیپشن بݨائی رکھئین۔ مسلا” اے سیاسی منترا۔سلوگن ہوکݨ:
"ہک خدا،
ہک پاکستان
ہک زبان” ۔ ۔ ۔
2۔ جناح سائیں سمیت، سبھے سیاستدانیں اتیں ٹیکنوکریٹس اے آئیڈیالوجی بݨیندے ویلھے، ڊو فیکٹر وسار ڊتین:
ہک، اے جو پاکستان (تیں سارا ساؤتھ ایشیاء) ودھ۔ٻولئیں والے/کسیر۔لسانی ملک ہن۔ اتیں اے اومید کہیں کملے دا خاب وانگوں ہائی جو اے ساریاں زباناں جلدی مر۔مک ویسین اتیں ہکا زبان لاڳو تھی ویسی۔ اے ٻہوں بے۔مت، بے سوجھ پالیسی ہائی۔
ڊوجھا، اے جو ٻولی کئی کاٹھ۔ستر، جامد شئے نئیں ہوندی۔ اے ودھݨ۔وٹیجݨ۔ہار، یانی آرگینک شئے ہوندی ئے۔
ہر زبان دی ہک بھومی، ہک دیہات ہوندے جیرھا، اناج تیں سبزی والی کار زبان دی منڈھلی ووکیبولیری وی سپلائی کریندے۔
اردو دی جنم۔بھومی انڈیا وچ ہے۔ ایں ٻولی دا اڳائت۔فیوچر ایھو ہے جو اے فارسی آلی کار ساڊئیں زبانیں نال گڊ۔مس تھی کیں رل۔مل ونڃے۔
3۔ پاکستان دی آئیڈیالوجی وچ وی ہک اڑک۔تزاد ہے۔ او اے جو ہک پاسو، انڈیا ساڊا دشمن ملک ہے، پر ڊوجھی پاسو انڈیا وچو آئی زبان ساڊی کئومی زبان ہے۔
نتیجہ: ساڊا سلیبس سٹوڈینٹس کوں کنفیوژن پڑھیندے۔ اتیں کنفیوز نسلاں = کنفیوز کئوم بݨدیئین۔ اڃ اے نکسان نسر۔اوسر کیں سامھݨے آ ڳئے۔
4۔ زبان دی انج شناخت سیاسی وجہ کنوں وی پیدا تھیندی ئے۔ مسال تئور:
لسانیاتی فیکٹ اے ہے جو ہندکو کنوں گھن کیں بنگالی تائیں۔۔۔ساریاں نیو۔انڈو۔ایریئن گروپ دیاں زباناں، تھیوری موجب ہکے زباناں ہن۔
لنگوئسٹکس دے ہساب نال اردو تیں ہندی بالکل ہکی زبان دے ڊو ناں ہن۔
5۔ اے ریاست جیرھا اوچیچآ خرچہ کر کیں، لکھاں اردو پروفیسر لا کیں اردو کوں پروموٹ کریندی ئے، اے، چلو چنڳی ڳالھ ئے، پر ایندی ہک خترناک سائیڈ اے ہے جو ساڊی ریاست اردو کوں ودھارا ڊے کیں لوکل زبانیں کوں مریندی پئی ئے اتیں ہندی دے غلبے کیتے رستہ بݨیندی پئی ئے۔
6۔ انڈیا، انڈونیشیا اتیں ٻئے کسیر۔لسانی ملکیں وچ سرکار دی پاسو لینگوئج کمشن لائن تھیندین۔ گورنمنٹ آف پاکستان لینگوئج کمشن نئیں بݨایا۔
7۔ کجھ اساں سرائیکئیں، پشتونیں اتیں بلوچیں رل کیں ہک لینگوئچ کمشن بݨائے جیندا کم اے ہوسی جو اے ملک دئیں زبانیں دیاں ڊو ونکیاں من کیں اونھیں دی سٹڈی کرے اتیں سفارشاں ڊیوے:
الف: او زباناں جنھیں دے درمیان آئیڈنٹیٹی دا، انج سیاسی سنڃاݨ دا اتیں ایڈمنسٹریٹیو یونٹ دی مانگ۔متالبے دا کیس ہے، یانی سوبے دا جھیڑا ئے جیویں سرائیکی اتیں پنجابی زبانیں دا کیس۔
ب: او زباناں جنھیں دے وچالے سیاسی مسئلہ کے نی، جیویں بلوچی اتیں براہوی۔ پر اینھیں دی ڈیویلپمنٹ اتیں تالیمی ورتا واجب ئے۔
8۔ کسم ‘الف’ دئیں زبانیں دی سٹڈی ائیڈنٹی اتیں رائٹس دے اینگل نال تھیسی۔
کسم ‘ب’ دئیں زبانی دی سٹڈی تالیم۔سکشا دے مدے نال تھیسی، جیویں سکرپٹ بݨاوݨ، سکول لیول تین میڈیئم آف انسٹرکشن بݨاون، کائدے۔پرائمر، ڈکشنیریاں لکھواوݨ اتیں موجود لٹریچر کوں سودھݨ تیں سوگھا کرݨ دا اہر تھیوے وغیرہ وغیرہ۔ ۔ ۔
سنگت اے کمشن فارم کر ڊتے۔ اے آرگنائزیشن سلھڑی اتیں اوپن ہے۔ اے کمشن زبانیں دے تالیمی ورتارے اتیں اینھیں دی سماجی سنڃاݨ اتیں اینھیں دے ہکوک۔دی۔ونڈ (ایشوز آف ایکوئل رائٹس) جھئیں مدئیں۔مواملئیں تیں کم کریسی۔ اسلام۔اباد وچ ایندیاں 3 میٹنگز تھی ڳئین۔ ٻہوں سارا کم ڃاݨ کیں رکھیجل (pending) ہے تاں جو ڈھیر فکر۔ویچار، رلݨ، ڊسݨ دا در کھلیا راوھے۔
ایندے بارے وچ ڈسکشن اتیں مزید رلئت۔شمولیئت تھیونڑی ئے۔
اومید ئے اے لینگوئج کمشن، ہک ڊینہہ سرکار دی پاسو لینگوئج کمشن دی بݨائت دی اگونہی ٻلانگ بݨسی۔
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر