ذلفی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔.
سندھ وادی دی تہذیب اچ کُجھ پُکھ اینجھے ہن جیرھے بہوں چسولے ہن۔ایں تہذیب اچ کہیں المیے کوں وی لطیف انداز اچ بیان کرݨ دی کمال دی صلاحیت حے۔
مثال دے طور تیں سعید خان منڈا سرائیکی وسوں دا ہیک بہوں وڈا کردار حے جیرھا مزاح دے انداز اچ بہوں ڈونگھی ڳالھ کر ویندے۔۔!
وسوں اچ ہیک قضیہ تھی گیا تے مر ونجݨ آلے دے سکے ساہورے تڈے تیں بیٹھے ہن دیہات دا علاقہ ہا۔ نال اونہاں دی رڑھ وی رڑھی پائی ہائی تے رڑھ کوں بکریاں اُڃاڑی وینداں ہن سعید خان نالوں گُزریا تے ڈٹھس مارکا تڈے تیں پلتھریاں ماری بیٹھن تے بکریاں کݨک دی رڑھ دا تختہ کڈھی ویندن اوتھاو کولو سڈ مار کے آکھیس ” اوترے نا مرادو تُساں تاں مر ڳئے دی پھوت اچ ڈیں بدھی بیٹھے ہاؤ پرو بکریاں رڑھ دی برباتی پھیرے ویندن اُڈیں وی دھیان ڈیوو چا۔
اویں تاں اے ڳالھ بہوں مزاقیہ لگدی حے پر ایندے اندر بہوں وڈا وزڈم تے سماجی روئے دی عکاسی وی حے۔۔!
جیویں ” موئے دی پھوت” ۔۔۔۔۔ڈیں بدھ کے بہہ ونجݨ۔۔۔۔۔۔۔ تے ارد گرد کولو بے خبر تھی ونجݨ وغیرہ بہوں اہم اشارے ہن۔
ایویں ہیک مثال حے جو جیندا ہاتھی ککھ دا تے مویا سوا لکھ دا۔۔
ساڈی وسوں اچ کوئی تھوڑا جیہاں مشہور بندہ مر ونڃے تاں اوندی شان اچ وڈے وڈے قصیدے لکھے ویندن اوکوں بہوں خراج عقیدت پیش کیتا ویندے تے اوندیاں بہوں وڈیاں وڈیاں خوبیاں بیان کیتیاں ویندن۔ اے سارا کُجھ پڑھ تے سُݨ کے دل ایویں آھدے جو ٻس بندہ آپ مر پووے۔۔!!!
جیندیں جی اوں شودے مر کُھٹڑے کوں کوئی لفٹ نئیں کریندا ، مرݨ دے بعد ایویں لگدے جو ادھی دنیا تاں ایہو ہیکو بندہ چلائی ودا ہائی۔۔!!
مثال دے طور تیں جیویں فضل رب لُنڈ ہائی جڈاں او جیندا ہا تڈوں سرائیکی وسیب دے بہوں سارے ” مُہاندرے” اوندی کنڈ پچھوں اوکوں بہوں پُݨدے ہن تے اوکوں بد تمیز تے نٹ ٹائپ بندہ سمجھدے ہن اوندا کل دھیانت تھی ڳئے۔
اوندی اچانک موت دا سُݨ کے میکوں اعتبار وی نئی آیا۔ میکوں تابش صاحب فون کر کے آکھئے جو یار آ مطلوب بھرا دے بعد اج فضل بھرا وی مر ڳئے تے اوندے بعد تابش زور زور دا رووݨ لڳ ڳئے میکوں سمجھ نئیں آئی جو تابش کوں کیویں دلاسہ ڈیواں تے اوکوں کیا آکھاں جو فضل جہیں بندے مر نئیں سگدے اے ساڈی کھل اچ، ساڈی کچہری اچ، ساڈی تڈ اچ ، ساڈے چیتے اچ تے ساڈی محفل اچ ہمیشہ زندہ راہندن۔
کُجھ لوکیں دے نزدیک فضل رب بد تمیز یا منہ پھٹ ہوسی پر او ہیک اینجھا سیاسی ورکر وی تاں ہا جیڑھا اپݨی غریبی تے بُکھ کوں لکاوݨ دا ہُنر خوب جاݨدا ہا۔ہیک دفعہ فضل اپݨے چھوٹے ٻال واسطے سُکے کھیر دا ڈٻہ گھنڑاں ہائی تے اوندی جیب اچ ٹکا کائینا ہائی اوں میکوں اپݨا حال ڈتے تے میڈی جیب اچ ہی پیسے کائینا ہن، اساں ڈوہیں گھمݨ وستی دی ہیک چُنڈ تیں بیٹھے ہاسے تے اُنہیں ڈیہاں فضل خان کچھی کینال دے خلاف ہیک زور دار مہم چلائی ودا ہائی اساں کیا ڈیہدے ہیں ہیک وڈا ڈالا ساڈے کولو آ کے رُکیے۔ انہاں فضل خان کوں سمجھائے جو توں ساڈے خلاف کمپین چھوڑ ڈے اساں تیکوں ویہہ لکھ دا چیک ڈیندے ہیں یا کوئی نوکری منگدے ہاؤ او وی ڈیندے ہیں پر فضل خان آکھیا میں اپݨی مآ دا ماس نئیں کھاندا تے نہ ہی پیسے دی لالچ اچ آ کے اپݨی کمپین ترک کر سگداں تُساں جیویں آئے ہاؤ اویں لڳے ونجو تے ولا اے حرکت نہ کرائے۔
اینجھے کئی واقعات تھائے پر فضل خان تے ظفر لُنڈ ایں قسم دی ہر کوشد کوں سختی نال رد کر ڈیندے ہن۔ اساں تاں چھوٹے ویلھے کولو ڈیکھ جُلیں ہیں جو اے بندہ بُکھ کوں طاقت بݨا کے جیندا رہ ڳئے۔
ہیک دفعہ اساں کوٹ ادو راہندے پائے ہاسے تے اساں ڈوہیں بے روزگار ہاسے ساکوں رج کے ٹُکر وی نہ لبھدا ہائی پچھیں اساں پاݨی پی پی اپݨا حاں ترائی رکھدے ہاسے۔ میں پُچھیا فضل خان ایں کیفیت کوں بُکھ دی کیڑھی ونکی آکھسوں۔۔فضل خان ٹھکارا مار کے آکھیا جو اے ” واٹر تھیراپی ” سڈیسی۔۔اساں ٻیا ٹھکارا ماریا تے واٹر تھیراپی لافٹر تھیراپی اچ چینج تھی ڳئی۔
فضل تھیراپی دا بادشاہ ہائی ہر قسم دی تھیراپی کر گھندا ہائی۔۔! اوندے مرݨ کولو کُجھ ڈیہنہ پہلے میں اوکوں آکھیا یار فضل تیکوں شوگر وی حے تے توں زندگی کوں بہوں بے ترتیب تے بے ڈھنگے رنگ اچ گُزریندائیں تیکوں پہلے فالج دا وی شدید اٹیک تھی چُکے بندے دا پُتر بݨ تھوڑا جیہاں ترتیب اچ آ ونڃ میکوں آکھس موت تے زندگی دی وتھ اچ احتیاط کولو زیادہ تہاڈی اپروچ اہم ہوندی حے۔۔میں آکھئے او کیویں ؟؟ آکھیس مر تاں بندہ کہیں ایکسیڈینٹ اچ ہی ویندے پر حیاتی کوں اپݨے رنگ اچ جیوݨ ڈیوو رنگ اوہو ہوندے جیرھا تہاکوں بھاندے میکوں زندگی دا ایہو رنگ سمجھ آندے جیرھا میں اپݨے اُتیں ہولی دے رنگیں آلی کار مَلی وداں۔جڈاں مرسوں مر ویسوں پر دستیاب وقت کوں اپݨی اپروچ مطابق تاں جی ویسوں ۔ زندگی اچ وقت دا دورانیہ اتنا اہم کائینی جتنا وقت کوں خرچݨ دا فن اہم حے۔۔!
میں آکھئے توں ڈھیر ہائیں فضل خان ٻٹ تے ٻٹ سنجیدہ سوالیں دی گُتھی کھولݨ وی جاݨدیں۔۔ول میکوں ڈو چار مندے کڈھ کے اپݨی علت نال وقت دے معلول کوں نفی کر کے ثقیم کیفیت کوں نارملائز کر ڈتس۔
میں اے ڳالھ پورے یقین نال آکھ سگداں جو فضل رنگا سیاسی ورکر کہیں وسوں دا اثاثہ ہوندن ، پیرو ننگا، زبانوں ننگا، اندروں باہروں ننگا اے ننگ تڑنڳا بندہ مزید جی کے ایں دنیا تیں کرے وی کیا ہا۔۔ٹھیک تھی گئے مر ڳئے اے مکینیکل یاسیت پسند تصنع اچ لُتھڑی دُنیا اوندے راہوݨ دے لائق ہی کائینا ہائی۔۔! نرگسیت زندہ باد فضل مُردہ باد۔۔!!! میڈا یار آ اللہ دا بشک ہووی مرݨ دے ڈا دا نہ ہاویں۔۔اساں تاں ہالی تک نظامی صاحب کوں کائینا بُھلے ہاسے تیڈی بے وقت دی اچانک موت کوں کیویں سہسوں۔!!! ساکوں کون لافٹر تھیراپی کرویسی۔۔! اچھا جنت اچ حوض کوثر تیں ٻوئی لا کے پیویں۔۔!تیڈے نال وی اویں کریسوں جیویں اساں مرݨ دے بعد مرݨ آلے نال کریندے ہیں بیا کُجھ ناں تے موئے دی پھوت اچ جیسوں پائے۔۔!!
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا