ذوالفقار علی لُنڈ،ذلفی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔.
کجھ ڈیہاں کولو میڈی وستی دے نال شادن لُنڈ شہر اچ ہیک وبال حے، بے چینی حے، نفرت دا اظہار حے تے کافر کافر دی کھیڈ زور تیں حے۔
وجہ اے حے جو سردار اسماعیل خان دا پُتر زاہد اسماعیل مجلسِ عزا منعقد کراوݨ دا آہر کیتے تے شادن لُنڈ اچ کُہرام مچ ڳئے۔ شادن لُنڈ دی زیادہ تر آبادی سُنی مُسلمان ہن تے اکثریت شیعہ مکتبہ فکر آلیں کوں مُسلمان نئیں سمجھیندے۔
شادن لُنڈ سپاہ صحابہ تے طالبان دے پہلے دور اچ دیو بند مکتبہ فکر نال تعلق رکھݨ آلیں سخت گیر مولویں دا گڑھ رہ گیا ہائی تے کافی سارے لوک طالبان جہاد دے ناں تیں اتھاں جہاد واسطے بھرتی کریندے رہ گئے ہن۔
پس منظر ڈسݨ ایں واسطے ضروری ہائی تاں جو موجودہ معروضی حالات دا تنقیدی جائزہ گھدا ونج سڳیجے۔
میڈا اپݨا تعلق وی دیو بندی گھرانے نال حے تے میں چنگی تراویں جاݨ دا جو شیعہ مُسلمانیں دے بارے اچ کتنا غلط فہمیاں ساڈے وڈکیں بزرگیں دے ذہن اچ بھر ڈتیاں ڳئین۔ انہاں غلط فہمیں تے پروپیگنڈہ دی بنیاد ریاست آپ ضیا رجیم اچ رکھی تے اوندا اثر اج ساکوں ہر گلی محلے تے گھر اچ نظردے۔
سردار زاہد خان آپ وی سُنی مکتبہ فکر نال تعلق رکھدا ہائی ول صوفی اسلام آلے پارے لڳا گیا تے تصوف کوں سمجھݨ پرکھݨ دے بعد اُنہاں دی سوچ وقت دے نال نال بدلدی رہ ڳئی۔ بہرحال زاہد اسماعیل دی زندگی بہوں وڈی اونچ نیچ دی کہانی حے، پی آئی اے دی نوکری کوں ادھورا چھوڑݨ، محبت دی شادی ول جُدائی، اپݨے پیو دی وفات دے بعد سرداری کھاتہ چھکیج کے ڈوجھے گھر ونجݨ، سیاسی تے سماجی ائسولیشن، ول فقیری تے اوندے کشٹ گیان دی زندگی ۔۔۔مگر ایں ساری کشمکش اچ سردار اسماعیل خان آپ کتھائیں گُم تھی ڳیا۔
دُنیا دا سب کولوں وڈا تے مُشکل ڈُکھ اپݨی ذات دے کرچیں کوں کٹھا کرݨ دی جدو جہد دا ڈُکھ حے۔ جیرھا بندہ زاہد خان کوں قریب کولو جاݨ دے او اوندے ڈُکھ تے کرب کوں بہتر انداز اچ سمجھ سڳدے۔
ایں پس منظر اچ ذات دیاں کرچاں سمبھلیندیں سمبھلیندیں زاہد خان دی جلالی ودھدی گئی تے اوکوں اپݨے قریب دے سنگتی تے شاگرد وی چھوڑ گئے تے سردار ہیک اینجھے مخمصے اچ ونج کے پھس گیا جتھاں ڈورے ، گونگے تے اندھے سماج اچ اپݨی ہوند دی ترسلی واسطے ہیک بہوں وڈا دھماکہ کرݨا ضروری تھی ویندے۔
کٹر سُنی شہر اچ سردار حُسینیت دا پرچم چا کے اے دھماکہ کر ڈتا تے شہر دے لوک اسماعیل خان دو متوجہ تھی ڳئے تے شہر اچ شور مچ گیا۔ ہیک لحاظ نال صوفی ازم دی منزل اچ مُخالفیں دا شور تے گالہیں مندے کہیں صوفی دی ذات دی بقا واسطے ضروری عمل ہوندے تے ایں عمل اچ صوفی مزید نڈر تھی کے بغاوت دے الم کوں مزید اُچا کر گھندے۔۔
وجہ اے حے جو سردار اسماعیل خان دا پُتر زاہد اسماعیل مجلسِ عزا منعقد کراوݨ دا آہر کیتے تے شادن لُنڈ اچ کُہرام مچ ڳئے۔ شادن لُنڈ دی زیادہ تر آبادی سُنی مُسلمان ہن تے اکثریت شیعہ مکتبہ فکر آلیں کوں مُسلمان نئیں سمجھیندے۔
شادن لُنڈ سپاہ صحابہ تے طالبان دے پہلے دور اچ دیو بند مکتبہ فکر نال تعلق رکھݨ آلیں سخت گیر مولویں دا گڑھ رہ گیا ہائی تے کافی سارے لوک طالبان جہاد دے ناں تیں اتھاں جہاد واسطے بھرتی کریندے رہ گئے ہن۔
پس منظر ڈسݨ ایں واسطے ضروری ہائی تاں جو موجودہ معروضی حالات دا تنقیدی جائزہ گھدا ونج سڳیجے۔
میڈا اپݨا تعلق وی دیو بندی گھرانے نال حے تے میں چنگی تراویں جاݨ دا جو شیعہ مُسلمانیں دے بارے اچ کتنا غلط فہمیاں ساڈے وڈکیں بزرگیں دے ذہن اچ بھر ڈتیاں ڳئین۔ انہاں غلط فہمیں تے پروپیگنڈہ دی بنیاد ریاست آپ ضیا رجیم اچ رکھی تے اوندا اثر اج ساکوں ہر گلی محلے تے گھر اچ نظردے۔
سردار زاہد خان آپ وی سُنی مکتبہ فکر نال تعلق رکھدا ہائی ول صوفی اسلام آلے پارے لڳا گیا تے تصوف کوں سمجھݨ پرکھݨ دے بعد اُنہاں دی سوچ وقت دے نال نال بدلدی رہ ڳئی۔ بہرحال زاہد اسماعیل دی زندگی بہوں وڈی اونچ نیچ دی کہانی حے، پی آئی اے دی نوکری کوں ادھورا چھوڑݨ، محبت دی شادی ول جُدائی، اپݨے پیو دی وفات دے بعد سرداری کھاتہ چھکیج کے ڈوجھے گھر ونجݨ، سیاسی تے سماجی ائسولیشن، ول فقیری تے اوندے کشٹ گیان دی زندگی ۔۔۔مگر ایں ساری کشمکش اچ سردار اسماعیل خان آپ کتھائیں گُم تھی ڳیا۔
دُنیا دا سب کولوں وڈا تے مُشکل ڈُکھ اپݨی ذات دے کرچیں کوں کٹھا کرݨ دی جدو جہد دا ڈُکھ حے۔ جیرھا بندہ زاہد خان کوں قریب کولو جاݨ دے او اوندے ڈُکھ تے کرب کوں بہتر انداز اچ سمجھ سڳدے۔
ایں پس منظر اچ ذات دیاں کرچاں سمبھلیندیں سمبھلیندیں زاہد خان دی جلالی ودھدی گئی تے اوکوں اپݨے قریب دے سنگتی تے شاگرد وی چھوڑ گئے تے سردار ہیک اینجھے مخمصے اچ ونج کے پھس گیا جتھاں ڈورے ، گونگے تے اندھے سماج اچ اپݨی ہوند دی ترسلی واسطے ہیک بہوں وڈا دھماکہ کرݨا ضروری تھی ویندے۔
کٹر سُنی شہر اچ سردار حُسینیت دا پرچم چا کے اے دھماکہ کر ڈتا تے شہر دے لوک اسماعیل خان دو متوجہ تھی ڳئے تے شہر اچ شور مچ گیا۔ ہیک لحاظ نال صوفی ازم دی منزل اچ مُخالفیں دا شور تے گالہیں مندے کہیں صوفی دی ذات دی بقا واسطے ضروری عمل ہوندے تے ایں عمل اچ صوفی مزید نڈر تھی کے بغاوت دے الم کوں مزید اُچا کر گھندے۔۔
ول بغاوت تے ڈُکھ دی سانجھ اچ اہل بیت نال جُڑݨ تے کربلا دی کیفیت کوں اپݨے اُتیں طاری کرݨ دا فنومنا بندے کوں بہوں بہادر تے سماجی اڈاݨ اچ مروجہ ورت ورتارے تے عقائد کوں چیلنج کرݨ دی ہیک نویں انرجی ڈیندے۔ اے کربلا دے ڈُکھ دی دَین حے جو ایں لگیسی نال جُڑا شخص اپݨے آپ کوں حضرت حسین علیہ السلام دے کشالیں دے سُپرد کر کے ذہنی تکلیف کولو مُکت تھی ویندے۔
ہر انسان دی ہیک چھوٹی وڈی اپݨی اپݨی کربلا وی تاں ہوندی حے جیرھے وقت دے یزیداں نال دست و گریباں راہندی حے۔ زاہد خان وی وقت دے انہاں یزیداں اچ اپݨی ذات دی کربل دی سوآ چا کے انالحق دا نعرہ لا ڈتے تے شہر دے ” معززین” ایں نعرے کولو ہمیشہ خار کھاندے آئین۔
شہر دے سود خور، بزنس مین، سیاستدان، ریاستی اہلکار، صحافی تے دھیریں بھیݨیں دے حق غضب کرݨ آلے مذہب دے وپاری اپݨا اپݨا تیر چا کے حُسینی خیمے دو بھج کھڑے تھائین تے ہݨ اے جنگ ہیک اینجھی شکل اختیار کر گئی حے جیرھی طاقت تے حسینی مزاحمت دی لیگیسی کوں اپݨے منطقی انجام آلے پاسے گھن کے ویسی۔
میڈے خیال اچ زاہد خان کوں نظر بند کرݨ نال اے معاملہ حل نہ تھیسی تے نہ ہی ایندے نال زاہد اسماعیل ڈر کے پچھاں ہٹسی بلکہ او ہیک نویں طاقت نال آسی تے اپݨی ذات دے کرچیں کوں کٹھا کر کے ہیک نویں زندگی دا آنند گھنسی۔
آخر اچ ہیک ہندو شاعرہ دیوی روپ کُماری دیاں کجھ لائناں
بے دین ہوں، بے پیر نہیں
ہندو ہوں، قاتل شبیر نہیں
حسین اگر بھارت میں اتارا جاتا
چاند محمد کا یوں دھوکے سے نہ مارا جاتا
نہ بازو قلم ہوتے، نہ پانی بند ہوتا
گنگا کنارے غازی کا علم ہوتا
ہم پوجا کرتے اس کی صبح و شام
ہندو بھاشا میں وہ بھگوان پکارا جاتا۔
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا