نومبر 15, 2024

ڈیلی سویل۔۔ زمیں زاد کی خبر

Daily Swail-Native News Narrative

دیوتائیئت تیں تقدس،قدامت وچو ودھدے||احسن واگھا

جیرھلے کوئی ماڈرن ایجیوکیشن, تیں ماڈرن روزی روٹی آلا فرد اینھیں شائیں دا ریسرچ کنوں ودھ پر چار کریندے, او ملاں۔طالبان کنوں گھٹ بھیڑا نئیں ہوندا۔

احسن واگھا

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ڳالھ ولا آکھݨ دی کوشش کریجیے:
ہک: ہر عہد دے چنڳے, ریفلرمر یا استاد۔فلسفی نارمل ماݨھو ہئین۔
ہکو جیتلے چنڳے ماݨھو ہئین۔
دیوتائیئت تیں تقدس, قدامت وچو ودھدے
sanctity evolve with antiquity.
ݙو: بدھزم, کریسچینیٹی وغیرہ ہݨ چرچ اتیں مانسٹری دی کھیݙ اے۔
جیرھلے کوئی ماڈرن ایجیوکیشن, تیں ماڈرن روزی روٹی آلا فرد اینھیں شائیں دا ریسرچ کنوں ودھ پر چار کریندے, او ملاں۔طالبان کنوں گھٹ بھیڑا نئیں ہوندا۔
ہݨ کجھ ریسرچ دی ڳالھ
پرچار گوتم ٻدھ:
الارا کلاما تیں امباپالی دے مݙل پاتھ
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ہک سوال آئے جو آیا واقیئی گوتم سوئر دا ماس کھادا ہا, تاں
پالی ۔کینن اتیں ٭نداݨا۔کتھا٭ منیندین جو,
جی ہا,
اوں بھاجی یا خاص ڈش دا ناں
٭سوکارا مدوا٭ ہا۔
وقوعہ:
,مگدھ اتیں نالندا دے رڄواڑئیں کنوں گوتم دا سنگھ ,مللا ریپبلک وچ روانہ ہا۔
ہک نکی وستی ٭پاوا٭ وچ ہک ,چوندا, ناں دے وستی۔واس روٹی کیتی۔
اوں سور دے ماس دی بھاجی, ,سوکارامددوا, پکائی۔ گوتم رڄ کیں کھا گدھی تیں آکھئیوس: ٭ایکوں دیوتا وی نہ کھا سڳدے٭
اوتھو طبیعت خراب تھیئوس,
پندھ جاری رکھیوس, رستے وچ رت دیاں الٹیاں۔ ۔ ۔
آپݨی متھی جھوک۔منزل, قصبہ کوسینارا کنوں پیلھو, بھنڈارگام دے نیڑے, ہک درخت ہیٹھ ٭پری۔نٻاݨا٭ گھن گئے (مر ڳئے)۔
سال 483 قم, عمرھا 80 سال (?)۔
مقام:
مگدھ اتیں نالندا کنوں کوچ : اوپھے تیی٭مللا ریپبلک, کالاما (شئید موجودہ کالام کنوں اوبھے۔پاہ تیں, نیپال دی پوادھی حد تیں, قصبہ کوسینارا دے نیڑے, بھنڈارگام دا وݨ۔
کتھا۔کہانی:
مقدس نیریٹیو موجب, گوتم آنلائٹنمنٹ تاں یوگا۔وݨواس وچ ہتھیکے کر گدھی ہائی, پر سنگھا بݨاوݨ اتیں آپݨا دھما (دھرما) لوکیں توڑیں پچاوݨ اونھیں ضروری سمجھیا۔
جیرھلے سنگھ وݙا تھ کیں آپڑی وال تھی ڳیا تاں گوتم آپ پچھو تیں ہٹݨ, کلھا تھیوݨ شروع کر ݙتا اتیں او ٭پری۔نٻاݨا٭ دے پاسے ٹر پئے۔
کریٹیکل اکھ نال یا سدھی, نارمل سٹوڈںنٹ دی اکھ نال ݙیکھو تاں:
گوتم دی کتھا ہک اپر مڈل کلاس دے نوجوان دی, سپرچوئیلیٹی اتیں فرقہ۔سازی دے راہیں پاور دی ڈومین وچ وڑنݨ دی اٹکل دی کہانی ئے۔
گوتم آپݨے جیوݨ وچ ریجیڈ, ‘ہک۔سنو’ دا قیدی نئیں ریہا۔
پراݨے انڈیا دی اݨکھٹ دولت اتیں بے انت بھکشا, ازاد, فکری جیوند جیوݨ آلئیں دی ہک کلاس افورڈ کیتی جنھیں آپݨے ,نیئم, آپ بݨائے جیندے وچ وائلینس, اتیں اوندے
کارݨے۔اسبابیں یانی سدھر, بکھ, لوبھ, کاوڑ۔کرودھ۔۔۔ تیں اینھیں ہتھو چیتے وچ نیمݨ آلی ٭تانھا٭ (craving) کوں نکیل گھتݨ دے فلسفے شامل ہئین۔
ایندی ہک زیادہ ٹھلھی, ہسٹری تیں جوڑیل الائت ٻئی اے,
اے جو ہک پاسو ٻانبھݨ دے کنٹرول, ݙوجھی پاسو وݙئیں شارھی ریاستیں۔ ۔ مگدھ, راجگڑھ, کوسمبی تیں وینارشا (بنارس) وغیرہ دے کمپیٹیشن, وستی وسوں/رورل لائف دا ساہ تم کر ݙیتا۔
اینہہ دا ‘سٹا۔نکتھ’ اے تھیا جو ودیا۔دانش دا کم کرݨ آلے گوروئیں۔ ۔ ۔ ,جینیں, تیں ,ٻدھیں, ریت کنوں ازادی کیتے, وݨواس asceticism دے ایلیمنٹ دا ودھارا کیتا۔
گوتم جیرھلے گھر تیاگ کیں آپݨے پیلھے گورو ٭الھاڑا کلھاما٭ دا سنگھ جوائن کیتا تاں, اے نواں کم نہا, اے ریت پختی ہائی۔
پر جیویں جو ہوندے, بکھ۔ائوکھ دی وسبیئت وچو بݨڑݨ آلے فلسفے پروگریسیو ہوندین,
تیں
رڄ دے زوال دے تاریخی موڑ تیں بݨڑݨ آلیاں ریتاں تیں فلسفے نمراشی, پچھوہیں, ٭آپ۔مار٭ پسپائی تیں خود۔شکستگی آلے ہوندن۔
یانی کپیلا وتھو دا بدھزم, اتیں بغداد دا صوفی ازم ہوندین, ۔ ۔ ۔
بدھزم وی
٭جیوݨ ݙکھ ئے, ایں کن مکتی منگو٭
دا فلسفہ ہا۔
کتھا پر ایں ہے جو جیویں ہوندے,
جیوݨ دے خلاف بھاشن ݙیوݨ آلے یو۔ٹرن گھندے ہوندین۔
گوتم دا سنگھ, آپݨے اودما تیں ہا, ایں سٹیج تیں کجھ وٹاند, کجھ سکھال آیا:
,جیوݨ نرا ݙکھ نہ ریہا۔
۔ بھکشا دے رڄ دی منوت اتیں بھوجن, کھاڄے پیڄے دی چھٹی ݙتوس۔
۔ گوتم بھکشا, نذراݨے آپ وی گھندے ہئین, پر آپݨی ٹریننگ یانی ٭تانھا٭ قائم رکھدے ہئین۔
۔ ہک جوان چھوئیر, ٭امباپالی٭ گوتم سائیں کوں امبیں دا کئی کھاڄا۔ڈش آن کھوائی۔ گوتم کوں ڈش چنڳی لڳی۔ اونھیں امباپالی کوں بلیسنگ ݙے ݙتی۔ بھکشوئیں وچ ٻٹ بݨ ڳئی جو,
٭اساں کنوں امبیں آلی mango-girl چنڳی ریہہ ڳئی۔
۔ سنگھ وچ پاور سٹرگل شروع تھی گئی,
۔ گوتم دا سکا سوتر ,دیواݙتا, پیلھو سنگھ وچ وڑیا, پچھیں دھڑے بندی کیتوس۔
۔ گوتم دے کئ سینیئر بھکشو ماریئے ۖئے
۔ گوتم آپݨی وزڈم نال دیواݙتے کوں مات ݙتی, پر سنگھ ایندے ہتھو کھسک ڳیا۔
۔ کجھ علاقئیں وچ گوتم دے دھمک کوں لوک نانہہ کرݨ پئے ڳئے,
۔ گوتم چھیکڑ تیں ہک ݙبھ ݙبھ وچ ہئین۔
کہیں ویلھے بچے ودے بھکشو سݙ کیں اونھیں کوں سرمن۔بھاشن ݙیوݨ پئے وئیندے ہئین, کہیں ویلھے آپݨے مکیوے ٭پری۔نٻاݨا٭ دی تیاری شروع کر ݙیندے ہئین۔
۔ پر آپݨی نوبل فطرت اونھیں چھیکڑی دم تائیں قائم رکھی۔
۔ چھیکڑی ویلھے اونھیں چھیکڑی, واحد چیلے آنند کوں لڳے ونڄݨ دا آکھیا تیں ݙو وصیئتاں کیتونھیں:
(1) ۔چوندے کوں کجھ نہ اکھاہے,
(2) میݙا کریاکرم ہک چکراورتی (شاہءعالم) جھیاں کراہے۔
۔۔۔۔۔۔۔۔
(ایں آرٹیکل دے سورسز:
۔ Armstrong, Keren,
۔ مذاہب عالم کا تقابلی جائزہ,
۔ Dutt, ‘Buddha Monks
۔ تیں میموری

اے وی پڑھو:

احسن واگھا دیاں لکھتاں پڑھو

About The Author