مخمور قلندری دے ہک کمنٹ یا سوال دے وَلدے وچ||مشتاق گاڈی

ہک کم کرو سئیں۔ الزام لاؤ یا وت ڈائیلاگ کرو۔میں تساں کنیں ڈائیلاگ دی توقع رکھداں۔

(1) جے لائٹ نوٹ نال ڳالھ کراں تاں پیپلز پارٹی میݙی گھُٹی وچ ہے (تساں میݙی فیملی ہسٹری نال سݨی سݨائی پاروں ڄاݨوں ہوسو پر تساݙا کئی ڈائریکٹ تجربہ نئیں۔)۔ جیڑھے پیو فدا ْگاݙی دی سنڄاݨ رکھݨ دا طعنہ تساں میکوں اپݨے پیلھے کمنٹ وچ مارے، اوندا آکھݨ ہئی جو ” بے نظیر بھٹو کہیں دی کجھ لڳدی ہووے یا نہ، میݙی او لڳدی ہے۔” (اپݨے دوست عاشق بزدار کنیں ایں آکھݨ دا پچھوکڑ پُچھ سڳدے وے)۔ انسان تے شاعر ہووݨ پاروں جیویں تساں کئی شے بارے جذباتی ہوسو، ایہو کجھ ساݙے نال وی تھی سڳدے، جے ساکوں انسان سمجھو تاں۔

(2) سرائیکیں دا کئی قومی فورم تے قومی پارٹی نئیں۔ ساݙی سیاسی تاریخ وچ نہ کوئی باچا خان ہے، نہ کوئی بزنجو یا عطااللہ مینگل ہے۔ جیڑھے بھَنے تُرٹے درجناں چھوٹے قوم پرست گروپ ہن، اِنہیں وچوں ہک وی الیکشن لڑ کنیں جیت نئیں سڳدا۔ تاج لنگاہ دا کیرئیر ایں حوالے نال سوجھلا ہے۔ اِنہیں کوں ہمیش آہدے ہاسے جو الیکش نہ لڑو جو نموشی تھیسی۔ چھیکڑ وچ ݙو سو ووٹ گھن کنیں پوری تحریک دا ناں ٻوڑی کھڑے ہوندے ہئین۔ وت قوم پرست گروپس دی اکثریت علموں فارغ تے رائٹ ونگ دی غلاظت دے تلاہ وچ ٻڈی ہوئی ہے۔ اَساں جہیں پروگریسو تے لیفٹ نال جڑے لوک انہیں نال کیا سانجھ کرن۔

(3) ساݙا فورم سرائیکی لوک سانجھ ریہی ہے تے اڄ وی ہے۔ سرائیکی لوک سانجھ دے 1986 وچ جڑت کنیں گھن 2010 تائیں سرائیکی صوبہ دا سوال ایجنڈے وچ شامل ای کائیں نہی۔ سرائیکی لوک سانجھ دے منڈھلی دستاویز وچ لکھیا لاتھے جو سرائیکیں دی قومی سنڄاݨ ٻہوں کمزور ہے (لوک سانجھ دی قیادت سرائیکی سنڄاݨ دے ہزاراں سالیں دے ہووݨ دے مغالطے وچ نہی)۔ جے تائیں سرائیکی وسیب دی اکثریت تے خاص کر دیہات اپݨی قومی سنڄاݨ تے سرت نہ پکڑیسی، سرائیکی صوبہ دی ڈیمانڈ چھڑا ہک ایڈونچر ہوسی۔ ایندے کیتے ” ترٻݨ” دی ٹرم آکھی ویندی ہے۔ ایں کیتے لوک سانجھ دا منڈھلا کم سرائیکی سنڄاݨ دے ودھارے کیتے جمہوری قومی پولیٹیکل کلچر دی اُساری ہئی۔

(4) سرائیکی لوک سانجھ دی ہک ٻئی نشابر سٹریٹجی "اَنٹر ازم” دی ریہہ ڳئی ہے۔ سرائیکی لوک سانجھ دا خیال ہئی جے تائیں مین سٹریم پولیٹیکل پارٹیز سرائیکی پسماندگی تے خودمختیاری دے سوال کوں اپݨے ایجنڈے تے منشور وچ شامل نہ کریسن، سرائیکی صوبہ دا کئی چانس نئیں۔ پیلھا ٹارگٹ قومی جمہوری پارٹیاں ہئین تے ایں سانگے وݙی سوبھ غوث بخش بزنجو دی پاکستان نیشنل پارٹی دا لوک سانجھ دے تال میل نال سرائیکی وسیب دا انج صوبائی تنظیمی یونٹ بݨاوݨ ہئی۔ سرائیکی لوک سانجھ دا ݙوجھا وݙا ٹارگٹ پاکستان پیپلز پارٹی ریہی ہے۔ لوک سانجھ دی اوں ویلھے دی پرکھ موجب اے چھڑی پاکستان پیپلز پارٹی ای ہے جیندے وچ اے گنجائش ہے جو او سرائیکی کوں اپݨا ایجنڈہ بݨا سڳدی ہے۔ ایندے وچ سرائیکی لوک سانجھ کوں کجھ کامیابی اوں ویلھے تھی ہے جݙاں اَسی دے ݙہاکے وچ پیپلز پارٹی سرائیکی وسیب دا کلچرل ونگ بݨائے۔ جے کہیں اُتیں پیپلز پارٹی کنیں مفاد چاوݨ دا الزام لاوݨے تاں وت عاشق بزدار سئیں اتیں لاؤ جو او لوک سانجھ دی صلاح نال پیپلز پارٹی دے اوں کلچرل ونگ دے سربراہ بݨے ہئین۔ یوسف رضا گیلانی کنیں گھن شاہ محمود قریشی کوں جے مہرے آلے میلے تقریر دی دعوت ملدی ہئی تاں اے وی عاشق خان بزدار کنیں پچھو جو ایندے پچھوں کیا منطق ہئی۔ یا وت اُنہیں کنیں پچھو جو او کیوں سرائیکی لوک سانجھ دے کلچرل پلیٹ فارم کنیں گیلانی تے قریشی (جیڑھا اوں ویلھے پیپلز پارٹی وچ ہئی) جہیں سیاسی لیڈریں کوں تقریر دی دعوت ݙیندے ریہے۔ جے کئی جواب دہی ہروں بھروں چاہیدی ہے تاں وت پیپلز پارٹی دی لیڈرشپ کوں سرائیکی دے ثقافتی فورم وچ تقریریں دی دعوت ٖ ݙ یوݨ آلے عاشق خان بزدار کنیں گھنو۔ جے اے نئیں کر سڳدے تاں وت ایندی منطق تے سٹریٹیجی نال اتفاق کرو۔

(5) لوک سانجھ دیں ایں پرکھ تے "اَنٹر ازم ” دی سٹریٹیجی کوں اُوں ویلھے سوبھ ملی جݙاں بی بی بے نظیر دے قتل پچھوں 2011 وچ پیلھی واری سرائیکی صوبے دی پارلیمانی تے آئینی فورم وچ انٹری تھئی۔ اے کئی چھوٹی ڳالھ تاں نئیں جو مسلم لیگ (ن) دی ساری مخالفت تے اکثریت پچھوں وی پنجاب اسمبلی وچ ننویں صوبہ دی قرارداد پاس تھئی۔ جے تساں سیاستدان ہوندے تاں تساکوں پتہ لڳدا جو اے کیتلا اوکھا کم ہئی جیڑھی کیتلی اٹکل نال کیتا ڳیا۔ وت پارلیمانی کمیشن بݨا تے اوندی رپورٹ سامہݨے آئی۔ ایندے وچ تاج لنگاہ تے عاشق بزدار سبھے پیپلز پارٹی دی سانجھ وچ ہئین۔ کیا انہیں پارلیمانی کمیشن دی کاروائی وچ حصہ نئیں پاتا؟ محمود نظامی ہک ٻیا ناں ہے (جے اساں پیپلز پارٹی دے قریب ہوندے تاں ساکوں وی پارلیمانی کمیشن دی کاروائی وچ سݙا ویندا۔ اے ریکارڈ تے ہے جو اسلام آباد وچ ہوندیں ہوئیں احسن واگھا تے میکوں پارلیمانی کمیشن دی پاسیوں کئی سݙا نہ آیا۔) سینٹ کنیں آئینی ترمیم دا پاس تھیوݨ ہک ٻہوں وݙا واقعہ ہئی۔ جیڑھے ننویں صوبیں دے قیام دی پارلیمانی تے آئینی ہسٹری کنیں واقف ہن، او ڄاݨدن جو اینجھے اقدامات دی کیا اہمیت ہوندی ہے۔ درست ہے جو پیپلز پارٹی نیشنل اسمبلی وچ او بل پیش نہ کیتا پر ایندی وجوہات وچ تاں کݙاھیں ونڄو جو کیڑھی قوتیں اونکوں روکا۔ چوہدری افتخار دا ناں تاں خود یوسف رضا گیلانی دے مُونہوں نکل چکے۔ پس پردہ قوتیں کوں پس پردہ رہوݨ ݙیو جو نامعلوم ایں ملک وچ سبھ توں وَدھ معلوم ہوندے۔

(6) 2013الیکشن وچ پیپلز پارٹی کوں دہشت گردی دا نشانہ بݨایا ڳیا۔ او الیکشن کمپئین نہ کر سڳی۔ اڳلے مرحلے وچ اوں دہشت گردی دا نشانہ یوسف رضا گیلانی بݨیا جݙاں اوندا پتر اغوا کر گیدھا ڳیا۔ (دہشت گردی کوں تساں تے دیرہ اسماعیل خان آلیں کنیں ودھ کون ڄاݨدے جو اے کیا پیڑھ گھن آندی ہے۔) اوندا ہک وݙا جرم سرائیکی صوبہ ای ہئی۔ بہرحال 2013 دے الیکشن سرائیکیں کنیں چوری تھئے۔ مسلم لیگ نواز شریف ساݙے سَریں ٻلہا ݙتی ڳئی۔ شہباز شریف فخر نال ڈیرہ غازی خان اعلان کیتا جو سرائیکی صوبہ دفن تھی ڳئے۔ مسلم لیگ نواز شریف دے پورے دور وچ کئی ہک واقعہ ݙسو جݙاں سرائیکی صوبہ دی پارلیمان وچ کئی ڳالھ تھئی ہووے۔

(7) منو یا نہ منو پر 2018 دے الیکشن کنیں کجھ مہینے پیلھوں اے پیپلز پارٹی دا ملتان دا جلسہ تے وت اپݨے منشور وچ جنوبی پنجاب صوبہ کوں شامل کرݨ ہئی جئیں تھرتھلی مچائی تے اوندا نتیجہ اسٹیبلشمنٹ دی پاسیوں بݨائے جنوبی پنجاب صوبہ محاذ دی صورت وچ نکھتا۔ اساں ایندے اڄتیں وی خوش جو بھئی توڑے جو مقصد کاؤنٹر کرݨ ہے پر ڳالھ تاں اڳوں تھئی ہے۔

ہݨ ایں سارے پچھوکڑ وچ فرماؤ کیا کروں؟ کیا وت 100 ݙینہیں آلیں صوبے دے ٹھڳیں دے پچھوں لڳوں جیڑھے حکومت وچ ہوندیں ہوئیں منہ وچ گھنگھریاں پاتی ٻیٹھن تے سیکریٹریٹ دے ناں اُتے ملتان تے بہاولپور دی بھیڑی کرائے پئین۔ کیا مسلم لیگ نواز شریف دے ݙو صوبیں دے ونڈ دے ایجنڈے نال چلوں جتھاں چھیکڑ وچ گھاٹی کھائی ہے؟ اللہ دا ناں منائے اے نہ آکھائے جو کہیں انج قوم پرست پلیٹ فارم کنیں الیکشن لڑیا ونڄے۔ جے جڳ ہنسائی کراوݨی ہے تے سرائیکیں کوں لیسا بے شے ثابت کرݨے تاں وت ٹھیک ہے۔

رہنمائی فرماؤ۔ الزام نہ لاؤ۔ چھوٹے سَن کنیں اساں وی ایں سنڄ بر وچ کونج وانگ کرلاندے ودے ہئیں جیندے رومانس وچ تساں شاعری کریندے ہا