سوال ؟؟؟؟؟؟||سعدیہ شکیل

خواتین دا پہلا عالمی ݙینہ 28فروری 1908 کوں امریکہ دی ریاست سوشلسٹ پارٹی دی طرفوں نیو یارک وچ وومن گارمنٹس ورکرز دے کم دے خلاف احتجاجی تحریک دے اعزاز وچ منایا گیا ،

1910 ڈنمارک دے شہر کوپن ہیگن اچ سوشلسٹ انٹر نیشنل دے اجلاس وچ جواتین دی تحریک دی حوصلہ افزائی اتے انھیں کوں ظلم و جبر توں بچاوݨ کیتے باقائدہ طور تے مناوݨ دی بناد رکھی ڳئ ایں اجلاس وچ 17 ملکاں دیاں خواتین نے شرکت کیتی پر ایں ݙینہ کوں مناوݨ دی تاریخ دا علان نہ تھی سڳیا 1911 دے 19 مارچ کوں آسٹریا ،ڈنمارک ،جرمنی ،اتے سویزرلینڈ وچ وݙی تعداد وچ ریلیاں کݙھیاں ڳیاں جیں وچ خواتین دی تعلیم ،کم وچ امتیازی سلوک کوں ختم کرتے انہیں کوں مساوی حق حقوق دی ڳالھ کیتی ڳئی 1914پہلی جنگ عظیم دے دوران آٹھ مارچ کوں خواتیں نے جنگ دے خلاف ریلی کڈھی ۔ول 1975 وچ پہلی دفعہ امریکہ نے آٹھ مارچ دا ݙینہ باقائدہ طور تے مقرر کر ݙتا بعد اچ آہستہ آہستہ پوری دنیا وچ ایندا اطلاق تھیوݨ لگ پیا چین دے شہر بیجنگ وچ 1995 اچ پہلی واری خواتین دے عالمی ݙینہ دے موقع تے ہک قانون دے تحت خواتین کوں سیاست ،تعلیم ،اختیارات اتے روز مرہ کم کار وچ مساوی ختیار ݙے ݙتا ڳیا ۔۔۔ لہزا ہݨ ٻاہر لے ملک وچ تریمت کافی حد تائیں مضبوط ہے، اڄ اٹھ مارچ دا ݙینھ ھے، جیڑھا پوری دنیا وچ "عورت دا عالمی ݙینھ منایا ویندا پے، ایں سانگے اڄ دے ݙینھ اساں سرائیکی وسوں دی تریمت دی ڳالھ کریندے ہیں ۔

"عورتاں دے عالمی ݙینھ کوں اساݙی نماݨی عقل دے احساس وچ ایہ سوال جاڳدے جو کیا ایہ ݙینھ انھیں پورہیا کرݨ والیاں اُنھاں سرائیکی بھیݨں دا ݙینہ وی ہے؟ جیڑھیاں اپݨے سمورے خاندان سودھیاں بُکھ ہوٹے اپݨی دھرتی توں ہجرت کریندن، کیا ایہ ݙینھ اُنھاں سرائیکی تریمتیں دا وی ھے جنھاں دے ہتھیں دے کڈھیے سیپ تاں ساری دنیا پیندی ھے، پر اُنھاں دے دیاں انگلیں تے لڳیاں سوئی دیاں چوبھاں تے ہتھیں تے لڳے ݙاتری دے کپ کہیں کوں نظر نی آندے، کیا ایہ اُنھاں تریمتیں دا وی ݙینھ ھے جیڑھیاں بٹھے تے سلاں تھپیندین، کھیس اتے قالین وُݨدین، جنھاں دے ہتھیں دے سیپ تے (ہینڈی کرافٹ) دست کاری پوری دنیا وچ اکسپورٹ تھیندی ہے

کیا ایہ ݙینھ اوں عورت دا وی ھے؟ جیڑھی چولستان اچ سِر تے چار گھڑے رکھ، ٻال کُچھڑ تے چا کراہیں چار کوہ ٻلدی ریت دا پینڈا جھاڳ کے ٹوبھے توں پاݨی بھرݨ ویندی ھے، مال چریندی ھے، ٻال پلیندی ھے، اتے روھی اچ چوݙی دے چندر دی چُپ وانگوں چُپ راہندی ھے، نہ دل دا حال سُݨیندی ھے نہ من پرچیندی ھے، کیا ایہ ݙینھ اوں بھلے مانس تریمت دا ݙینھ وی ھے،؟ جیڑھی چوݨی بݨ کپاہ چُݨدی ھے، جیڑھی ٻلدے سجھ دی کاوڑ کوں اپݨے بوچھݨ وچ ولیھٹ کے کݨک کپیندی ھے، بُکھی تسی، ڈھلی شام اچ ویڑھے وڑدی ھے تاں سمورا ویڑھا اوندی خدمت داری دا تانگھی ہوندے، کیا ایہ ݙینھ اوں ݙُکھی تریمت دا ݙینھ وی ھے،جیڑھی پیکیں دی لڄ رکھیندی ھے ساہوریاں دے ماݨ ودھیندی ھے، پر اوندے لیکھ اچ مونجھ دے سوا کجھ نی ہوندا، تریمت کتھائیں بادِ صبا دا جھولا ھے تاں کتھائیں خزاں دی بدنصیب رُت، تریمت کتھائیں زندگی دا احساس ھے تاں کتھائیں ݙُکھ اچوں نسردا بے وسی روپ، میں تریمتیں دے حقوق دی ڳالھ کرݨ والے تمام لوکاں کوں ایہ ارداس کریندی ھاں جو تریمت دے حقوق دی بازیابی سانگے اساکوں ہُݨ سیمناراں توں ذرا ٻہر نکل کے وی سوچݨا پوسی، اساکوں ہُݨ اپݨے فکری وجود کوں عملی چولے پواوݨ دی ضرورت ھے، ایہ فِکری عمل اساݙے خواب کوں تعبیر تیئں اوں ویلھے پُچیسی جݙاں اساں ساری دنیا دیاں تریمتیں کوں ہکو سنواں ݙیکھسوں،

میں اپݨی ڳالھ سرائیکی تریمتیں دے حقوق دے حوالے انھاں قرارداداں تے مُکیندی ہاں،

حکومتِ وقت کوں ارداس ھے جو:

سرائیکی تریمت کوں

(ا1) وندے جائز حقوق وراثت وچ حصہ ݙتا ونڄے

(2) وٹہ سٹہ جہیں رسم تے پاپندی لاتی ونڄے

(3) پورھیت تریمت کوں اوندا جائز حق ݙتا ونڄے اتے عالمی منݙی تک رسائی ݙتی ونڄݨ دے نال آسان قرضہ دی سہولت فراہم کیتی ونڄے

(4)دھیاں کوں میٹرک تاک تعلیم لازمی قرار ݙتی ونڄے ۔انہاں کیتے تعلیمی فنڈ قائم کیتا ونڄے

(5)ہر علاقے وچ زچہ و بچہ کیتے میٹرنٹی ہوم بݨئے ونڄن جیں وچ صحت دیاں ساریاں سہولتاں ݙتیاں ونڄن ۔

(6)ہر علاقے وچ ہک انسانی حقوق دا دقتر قائم کیتا ونڄے جیں وچ تریمت کیتے انصاف دی بنیاد تے کم کیتا ونڄے تاکہ جرگہ سسٹم دا خاتمہ تھی سڳے

یر علاقے وچ دھریں کیتے

(7) پرائمری تے سکینڈری انج اسکول بݨئے ونڄن تاں جو کئی علاقیاں وچ اسکول میلاں پندھ تے ہوݨ’پاروں ٻالڑیاں تعلیم۔توں محروم رہ ویندین

(8)کسان تریمت کیتے خاص طور تے فنڈ قائم۔کیتے ونڄن

(9) گھر دی واحد کفیل تریمت کیتے حکومت موثر اقدامات کرے

(10)اے صحت کارݙ اتے احساس کارݙ دی ڈرامہ بازی ختم کرتے کو بہتر اقدام کیتا ونڄے کیوں جو کئی حقدرا او کارڈ نہ ملݨ سبب اپݨے حق توں محرم رہ ویندی

( 11) روزی دے حیلے کیتے پردیس کٹیندی تریمت کیتے شیلٹر ہوم بݨائے ونجن

(12)چولستان وچ پاݨی دی سہولت دی کمی پاروں میل پندھ ٹوبھےتوں پاݨی بھریندی تریمت اتے بکھ تس توں مردے ٻالاں کیتے کرلاندی تریمت کیتے حکومت فوری اقدامات کرے

(13)روہی وچ آباد کار تریمتیݨ تے شفقت چیما جہیں ٻئے قبضہ گیراں کنے نجات اتے انھیں کوں لگام ݙتی ونڄے ۔۔تاں جو کوئی تریمت اپݨے گھر توں بے گھر نہ تھی سڳے

(14)اساݙیاں پرھیاں لکھیاں دھیاں کیتے میرٹ دی بنیاد تے نوکریاں ݙتاں ونڄن خاص طور تے خواتین اسامیاں وچ اضافہ کیتا ونڄے

(15)ووٹر لسٹ وچ سرائیکی تریمت کوں شامل کیتا ونڄے

(16)ہر علاقے وچ بختیاری یوتھ سینٹر قائم کیتے ونڄن

خاص کر ہنر مند تریمتیں کیتے ہر شہر ہر علاقے وچ سینٹر قائم کیتے ونڄن

سرائیکی عوامی تریمت تحریک دی طرفو’ں

نال ہی نال میں سارے ولدین توں ارداس کریساں کہ او اپݨیاں دھیاں کو تعلیمی ۔سماجی اتے سیاسی شعور ضرور ݙیواون تاں جو او ہک مضبوط تریمت بݨ سڳسن

سرائیکی عوامی تریمت تحریک پاکستان