رؤف قیصرانی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
بلوچ قوم نے ݙو مارچ کوں پوری دنیا اچ بلوچ کلچر ڈے منائے۔ کلچر کہیں وی قوم دی شناخت تیں سماجی مضبوطی دا عکاس ہوندے۔ اے ثقافتی ڳانڈھے ہوندن جیندی بنیاد تیں کہیں استحصالی تیں نو آبادیاتی ذہنیت کوں شکست ݙتی ویندی اے۔ بلوچ اپنڑیں ایں کلچرل طاقت نال پرتگیزی، انگریزی تیں ریاستی یلغار دا مقابلہ کھڑا کریندے
ڈیلی سویل ساݙے ہک بہوں معتبر بلوچ دوست دا آن لائن جریدہ ہے جہڑا سرائیکی نیشنلزم کوں پروموٹ کرݨ سانگے کوشش کیتی پئے۔ بلوچ کیونکہ ہر مظلوم طبقے دی ارداس تیں مونجھا وی تھیندے تیں اوندے نال آواز وی رلیندے۔ ایں واسطے اگر ݙٹھا ونجے تاں سرائیکی دی ایں تحریک اچ زیادہ کردار وی بلوچ قوم نال تعلق رکھݨ آلے اگوانڑیں دا ہے۔ گالھ تھیندی پئی ہئی ڈیلی سویل دی، ایندے تیں ہک بنیاد پرست سرائیکی اگواݨ دی بے دلیل تحریر شائع تھئی اے جیندے توں بلوچ نال نفرت نتردی نظر آئی اے۔ جناب نے 2 مارچ بلوچ کلچر ڈے کوں بے جا تنقید دا نشانہ بنڑائے۔ انہیں دا آکھݨ ہا جو بلوچ کلچر ڈے مناونڑ آلے "بلوچکی” وی نہیں علوا سگدے۔ جناب دی خدمت اچ عرض ہے جو بلوچکی روایات، اخلاقیات تیں مبنی ہک خاصیت دے اظہار کیتے ورتیا ونجݨ آلا لفظ ہے، زبان واسطے لفظ بلوچی استعمال تھیندے۔ ہک زبان دی بنیاد تیں قومیت دے دعوے دار کوں کم از کم زبان و بیان دے بنیادی نکات دا علم ہوونڑاں چاہیدے۔
بلوچ قوم دی قومی زبان بلوچی ہے تیں سرائیکی، براہوی، سندھی، فارسی، پشتو، تیں پنجابی زباناں وی جغرافیائی رہن سہن دی وجہ توں بلوچ نے اڈاپٹ کیتن۔ ایں واسطے زبان سکھݨ تیں علاوݨ ہک خوبصورتی ہے لیکن ایندے نال قومی تشخص نئیں وٹایا ونج سگدا۔
جناب مزید فرمیندن جو سرکاری سطح تیں بلوچ کلچر ڈے منایا گئے تیں عرض اے ہے جو سرکار مجبور تھی تیں بلوچ قوم دے کلچر ڈے مناوݨ دا اعلان کیتے کیوں جو او اے خطرہ محسوس کرݨ لگ پئی جو ایں طراں ہک وڈے لیول تیں بلوچ اپنڑیں ثقافتی جڑت نال استحصالی طبقات واسطے کتھائیں پنجاب اچ مشکلات پیدا نا کرے۔ جہڑی کیں ایندی بھل ہے بلوچ قوم ہر گزردے ݙینہہ نال جاڳدی پئی ہے تیں سرکار تیں سرکار دے گماشتیں دیاں چالاں بلوچ جڑت کو نئیں روک سگدیاں۔
وݙی گالھ اے ہے جو ڈی جی خان تیں راجن پور اچ وݙے پروگرام بلوچ قوم پرست تنظیمیں تیں طلباء تنظیمیں دی طرفوں منائے گئے ہن۔ بلوچ قوم پرست تنظیمیں انہیں سرکاری پروگرامز دا بائیکاٹ کیتے تیں نویکلے پرواگرامز ارینج کیتن۔
سئیں دا ہک بیا وی اعتراض ہا جو سردار سرکاری سطح تیں کلچر ڈے منیندا پئے۔ پہلی گالھ اے ہے جو سردار بلوچ قوم دا نمائندہ بلکل کینی اے تاں سرائیکی اتحاد دے فورم کنیں سی ایم شپ تک پہنچے ایں واسطے اپنڑیں منجھی تلے ݙانگ پھیرو اے تہاڈا اپنڑاں نمائندہ ہے۔ ڈوجھا سرکاری پروگرامز وچ بلوچ کلچر تو زیادہ سستی انٹرٹینمنٹ دا سامان ہا جیندی پوری بلوچ قوم نے مذمت کیتی ہے۔
جناب دا ہک بیا وی اعتراض ہا کہ بلوچستان توں گلوکار تیں فن کار منگوائے ویندن لیکن اونہیں کوں ایں گالھ تیں بلکل اعتراض نئیں جو پنجاب توں وی گلوکار منگوائے گئین۔ ہݨ اندازہ لاو مسئلہ پنجاب نال ہے یا بے وجہ دا جھگڑا صرف بلوچ نال ہے۔
جناب دے بقول سی ایم کہیں دا ایجنٹ ہے اے ہک وڈا الزام ہے جیندا جواب سی ایم کو ڈیونڑاں چاہیدے۔ لیکن اگر اے ایجنٹ ہے تیں گالھ پریں تئیں ویندی اے جو اے تاں سرائیکی دے ناں تیں بنڑݨ آلے اتحاد دا حصہ وی ہا تیں سی ایم شپ دی بارگیننگ وی اوں سرائیکی سیاسی نے اتحاد کیتی ہئی۔
بلوچ قومی تشخص کوں کاونٹر کرݨ واسطے طاقت ور استحصالی طبقات اپنڑیں مہریں دا استعمال بہوں مد توں کریندے آندن۔ کیا بلوچ اے سمجھے جو طاقت ور طبقات دی پہنچ مظلوم سرائیکیں دے اندر وی تھی گئی ہے تیں او بلوچ مسئلے کوں مبہم بناونڑ واسطے اوں استحصالی دی آواز اچ آواز ملائی کھڑن۔ سرائیکی سیاسی کارکنان تیں ترقی پسند دانش ور ایں بارے ضرور سوچن۔
یہ بھی پڑھیے:
2مارچ سرکاری بلوچ کلچر ڈے،او وی سرائیکی وسیب وچ||اکبر ملکانی
سرائیکی لوک سانجھ شادن لُنڈ دے کٹھ دا مشترکہ تے متفقہ اعلامیہ
سرائیکی نیشنلزم پس منظر اور بیانیہ۔۔۔۔ ذلفی
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر