اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر

پروفیسر ڈاکٹر اسلم انصاری ہک ہمہ دان تے ہفت زبان نابغہ اے۔ اردو، فارسی تے سرائیکی دا سوہنْا شاعر تے مستند محقق اے۔ ہک جگ مشہور استاد تے کہانی کار اے۔ انگریزی زبان دا اینجھا رمز شناس جٖئیں جیلانی کامران نال خواجہ فرید سئیں دی کجٖھ کافیاں دا انگریزی ترجمہ کیتے۔ اساں ایمرسن کالج اچ انھاں دے رفیق کار بنْے تے اج تئیں عقیدت مند ہیں۔ ہرگوپال تفتہ دی زبان اچ:

غالبؔ وہ شخص تھا ہمہ داں جس کے فیض سے

ہم سے ہزار ہیچ مداں نامور ہوئے

قدیم ملتانی سرائیکی جٖیکوں گوپی چند نارنگ سنسکرت توں وی پرانْی زبان آہدن، اسلم انصاری دی مادری زبان اے۔ ’’بٖیڑی وچ دریا‘‘ انھاں دا بانی سرائیکی ناول اے جٖیندا اردو ترجمہ ’’ناو میں ندیا‘‘ دے ناں نال ڈاکٹر الیاس کبیر کیتے۔ انھاں دی کہانیاں کہیں اساطیری تے آفاقی رقص دے جادو اچوں نسردن۔ قدیم ہک شہر وچوں او آرٹ نال امن دی شاند ڈٖیونْ آلے گیانی ہِن۔

ہزاراں زباناں تے ہزار رنگ دنیا اچ ہفت زبان اسلم انصاری قاری کوں ماء بٖولی دے باغ دی سیر کرائی اے۔ ’’پہلے مینہ دی جھانور‘‘ نال ماں بٖولی دے باغ اچ پھل کھڑ گٖئین۔ نال ای رباعی دی صنف دا نواں گلاب مسک پئے۔ سندھ وادی دی کافیاں، وائیاں، نظماں، لوک گیتاں تے ڈٖوہڑیاں دے باد سرائیکی رباعی دا جنم ہک واقعہ اے۔

ایں مجموعے اچ۳۷ رباعیاں، کجھ منتخب غزلاں، نثری نظماں تے رابرٹ گریو تے پروین اعتصامی دے تراجم شامل ہن۔ ٹی ایس ایلیٹ دی مشہور نظم ”The Waste Land” دا ترجمہ ’’ سنجٖ بر‘‘ دی کجھ لائنز ڈٖیکھو:

اپریل بٖہوں ظالم مہینہ اے، مردہ زمین وچوں

پھل تے کلیاں کڈھ گھن آندے، رلیندے ملیندے

سرائیکی ماء بٖولی دا مٹھاس تے رچائو اسلم انصاری جھئیں polymath دی ہمہ جہتی نال رل کے ’’پہلے مینہ دی جھانور‘‘ اچ نشابر تھیندے۔ زمین، زبان، ملتان تے گیان دی ایں جھانور اچوں قدیمی ہک شہر دا بکھدا چہرہ رباعی بنْ گٖئے۔

۔۔۔۔۔۔۔۔

رانا محبوب اختر

۲۰؍ ستمبر ۲۰۲۴ء