ذلفی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔.
لوظ غیر متعلقہ کولو مراد irrelevant ھے۔ ہیک اہم سوال اے ھے جو ایں ریاست اچ او ہر بیانیہ کیوں مقبول تھی ویندے جیڑھا بہوں ویگ ، مُبہم یا غیر متعلقہ ہوندے۔ ؟؟ مثلا خوداری، حُب الوطنی، نجات دہندہ ، ایمانداری تے نیکی ۔۔! اے سارے لوظ اپݨے آپ اچ بہوں زیادہ بے معنی ہن یا بہوں ہی وسیع المعنی ہن۔ انہیں لوظیں دا درست مطلب شئیت کہیں ڈکشنری اچ نہ ہووے ۔ اے ہیک لمبی بحث ھے۔
ایں لمبی تے فلسفیانہ بحث کوں چھوڑ کے اساں اجوکے پاکستان دی سیاست خاص کر پوسٹ عمران خان سینیارو اچ جیرھی نہج تیں پُجی کھڑی ھے اوکوں ڈیہدے ہیں جو آخر عمران خان اینجھا کیا کیتے جیندی وجہ کولو اوں ہیک سیاسی فرقہ بݨا گھدے جیرھا اپݨے علاوہ ہر کہیں کوں معتوب تے بے توقیر سمجھدے تے نیکی یا خوداری دی تشریح ایویں کریندے جیویں اے عمران خان تے اوندے منݨ آلے لوکاں دی گُھٹی اچ شامل ہووے۔ ! ایں صورتحال دا اگر ڈونگھا تجزیہ کیتا ونجیجے تاں جیرھے معروضی حقائق سامݨے آندن او بہوں ہی دلچسپ تے الارمنگ ہن۔ انہاں حقائق کوں جانچݨ سانگے ساکوں سوسائٹی دیاں مُختلف پرتاں دی سنجاݨ کرݨی پوسی تے اُنہیں پرتیں دا پاکستان نال سماجی، سیاسی، معاشی تے ثقافتی تعلق کوں وی سمجھݨا پوسی۔
مثلا ہیک سوال اے ھے جو عمران خان کوں سپورٹ کرݨ آلے کون ہن تے اُنہاں دا مائنڈ سیٹ ایویں کیوں ھے؟
ایندا سادہ جیہاں جواب تاں اے ھے جو اے زیادہ تر او طبقہ ھے جیندا ریاست تے اوندے اداریں نال کوئی جینوئین تعلق ھے ہی کائینا۔۔!
جیویں تُساں ڈیکھو جو عمران خان دے سب کولو ایکسٹریم قسم دے سپورٹر باہر مُلک وچ راہندن۔ اُنہاں کوں پاکستان دی بطور ریاست کیا مشکلات ہن یا اوندیاں کیا معاشی تے سیاسی ضروریات ہن ایندے نال اُنہاں دا کوئی تعلق نئیں، او اپݨی بیگانگی کوں گھٹ کرݨ سانگے ہیک تصوراتی یا یوٹوپئین قسم دا خواب وُݨدن تے اوندے اچ ایمانداری، خوداری تے حُب الوطنی دی ہیجانی کیفیت کوں طاری کر کے اپنی ہستی ( being) کوں گولݨ سانگے کہیں دیومالائی شخصیت دا بُت بݨا کے اوندے نال اپنے آپ کوں جوڑ گھندن تاں جو او اپݨے منتشر جذبات کوں چینلائز کر کے اپݨی بیگانگی دا کہیں حد تک ازالہ کر سگن۔ اے اوھے لوک ہن جیرھے باہر آلی سوسائٹی اچ وی زیادہ بہتر انداز اچ ایوالو نہ تھی سگیے ہوسن تے ثقافتی بحران دا شکار ہوسن۔ اینجھے لوک معروضی حقائق کوں سمجھݨ دی بجائے اپݨے شخصی ثقافتی بحران کوں ہیک بے معنی اگریشن یا غصے اچ کڈھد کے تھوڑا جیہاں سکون محسوس کریندن ۔ اے طبقہ مستقل طور تیں بیگانگی دا شکار راہوݨ دی وجہ کولو ایکوں ہمیشہ ہیک تصوراتی ہیرو تے نجات دہندہ دی لوڑھ راہندی ھے تے اینجھے ویلھے عمران انہاں واسطے آئیڈئیل شخصیت ھے تے اے عمران واسطے کُجھ وی کر سگدن۔
ڈوجھے عمران دے سپورٹر او ہن جیرھے اپݨے آپ کوں ایلیٹ کلاس تصور کریندن۔ جیندا غربت نال، عام روز مرہ مسائل نال، محنت نال یا زندگی دے تلخ معروضی حقائق نال کوئی ڈاریکٹ تعلق نئیں ہوندا۔ اے ہیروازم ، جدید فیشن تے اپݨی آزادی کوں اپنی ذات واسطے ورتاوݨ دے عادی ہوندن۔ اے دراصل او نکمے لوک ہوندن جیرھے خود ہر قسم دی دنیاوی تے مادی چس کولو فیضیاب تھیندن پر ڈوجھیں کوں سدھے رستے تیں چلاوݨ تے بے وقوف بݨاوݨ دی علت انہاں اچ بہوں اُتم ہوندی ھے۔ اے سیلیبرٹی، برانڈ تے سٹفنگ دی دُنیا اچ گُم ہوندن تے ایں فنومنا اچ راہوݨ کوں اپݨے واسطے طبقاتی سوال دے تناظر اچ تصور کر کے ہیک خاص قسم دی نرگسیت تے تفاخر دا شکار ہوندن۔
ایں طبقے دا تعلق مٹی ، تل وطنی ثقافت، تریخ تے مقامی وݨ ٻوٹیں نال بالکل کائینی ہوندا۔ انہاں لوکاں کوں صرف اپݨے شُغل تے ذاتی احساس نال غرض ہوندی ھے۔ اے طبقہ اپݨے رنگے نظر آوݨ آلے لوکاں تے شخصیات کوں زیادہ پسند کریندے تے اے انساناں کوں وی کہیں برانڈ آلی کار ورتاوݨ دا عادی ہوندے۔ ! اے عمران کوں ہیک برانڈ تے سیلیبرٹی سمجھدن تے انہاں کوں عمران نال ایندے علاوہ کوئی دلچسپی کائینی۔ اے مشکل وقت اچ کوئی ذاتی قربانی ڈیوݨ جوگے بالکل کائینی ہوندے۔ اے بارش دے ڈیڈر آلی کار باہر آندن تے بارش دا اثر مُکݨ دے بعد غائب تھی ویندن۔
تریجھا طبقہ جیرھا عمران کوں سپورٹ کریندے او لوئیر مڈل کلاس تے مڈل کلاس ھے۔ ایں کلاس دا مائینڈ سیٹ بہوں ہی بے چین قسم دا ہوندے۔اے ہر ویلھے ہیک ” دا ” یعنی موقع دی تلاش اچ راہندن۔ انہاں دی کوشد ہوندی ھے جو اے کہیں طریقے نال اپݨے کولو اُتلی کلاس دا حصہ بنݨ۔ انہاں دے روئے ، سوچ تے اپروچ بہوں ہی مکینیکل ہوندی ھے۔ اے ملمع کاری، کیموفلاج تے شور شرابہ کرݨ دے ماہر ہوندن۔ انہاں دا دماک ریاستی نصاب تے تریخ کولو شدید متاثر ہوندے ۔ اے کتابی ہیروز کوں سچ مُچ اپݨا ہیرو سمجھدن تے انہاں دا دماک صرف ہیک سمت اچ سوچݨ دا عادی ہوندے۔ اے لوک جیکوں اپݨا ہیرو من گھنن تے بس ول انہاں دا دماک اپݨے ہیرو دی کوئی خامی ڈیکھݨ دی صلاحیت کولو بالکل محروم تھی ویندے۔ اے ہیک ایہو جیہاں فرقہ بݨ ویندے جیندے اعتقادات اتنا مضبوط ہوندن جو اے ہر کہیں کوں اپݨے علاوہ غلط سمجھدن تے انہاں دی وجہ کولو سیاسی تے سماجی ترقی دا پہیہ اکثر ہیکی جاہ تیں بھاوندا رہ ویندے کیوں جو اے زیادہ تر ماضی پرست تے شخصیات پرستی دا شکار راہندن۔ پاکستان دے اندروں اے طبقہ اچھی خاصی تعداد اچ موجود ھے تے انہاں دا آئیڈئیل اینجھے ویلھے عمران خان ہی ھے۔
سوسائٹی دی آخری پرت اچ غریب دے لاچار لوک ہوندن جیرھے شودے اپݨے روز مرہ مسائل اچ غرق راہندن۔ اے طبقہ سب کولو زیادہ ھے تے اصل اچ ایہے لوک ہی پوری ریاست کوں چلاوݨ اچ اہم کردار ادا کریندن ۔ انہاں دا پیداواری عمل اچ بہوں وڈا یوگدان ہوندے تے اے طبقہ اپنی مٹی، تے وسوں نال جڑا راہندے ۔ ایں طبقے دی آواز گھٹ سنائی ڈتی ویندی ھے ۔ میکوں ایویں لگدے پاکستان دی اج دی سیاست اچ سوسائٹی دی اے پرت وی تقسیم دا شکار ھے۔ کجھ بہوں ہی جذباتی تے بہوں ہی غریب ترین لوک تحریک انصاف نال ہن تے او سمجھدن جو عمران خان ساڈیں محرومیں دا بدلہ گھن سگدے۔ اے شودے صرف اینجھا کیریکٹر گولیندے رہ ویندن جیرھا جھیڑا لاوݨ دا تکڑا ہووے، بھڑݨ دا قابو ہووے تے جذباتی گالہیں کرݨ دا ماہر ہووے۔ اے طبقہ اپݨے کیریکٹر نال مستقل طور تیں جُڑا نئیں رہ سگدا بلکہ کیریکٹر وٹنیندا رہ ویندے۔ لہذا ایہو طبقہ ہی ہوندے جیرھا کہیں وی پارٹی کوں جتواوݨ یا ہراوݨ اچ کلیدی کردار ادا کریندے۔ میکوں ایویں لگدے اگر عمران خان دھاڑ پٹ گھتی رہ گیا تے آون آلے الیکشن اچ ایں طبقے کوں اپݨی طرف چِھک سگدے۔
آخری گالھ اے ھے جو ایں ریاست اچ اکثریت غیر متعلقہ ھے، اوکوں ریاست نال کوئی خاص غرض کائینی تے نہ ہی ریاست تے وسیع عوام دا آپسی تعلق مضبوط ھے۔ جیندی وجہ کولو آئین ہیک اضافی تے غیر ضروری چیز سمجھا ویندے جیندے ترُثݨ تیں کہیں کوں ارمان نئیں لگدا اتھاں آئین کوں تروڑݨ آلے زیادہ اہم تے طاقتور سمجھے ویندن تے ساڈی قوم دا اجتماعی خیال تے شعور ایہو ھے جو طاقت ور دا پاسہ گھن کے اپݨی کنڈ بچاؤ۔۔اللہ اللہ خیر سلا۔۔
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر