اکبر ملکانی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
سرائیکی وسیب دا مسئلہ بیشک روزی روٹی دا چوڑھا وی ھ۔روزی روٹی دے علاؤہ بے مسئلے وی ڈھیرن۔کراچی ما دا درجہ ضرور رکھدی اے۔مگر۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ہیں روزی روٹی دے چوڑھے دی وجہ نال میڈا پورا وسیب کراچی کوں پیٹ دا دوزخ بھرنڑ دا ذریعہ سمجھدے۔روزی روٹی کمانونڑ ں لیوں کراچی وچ محنت مزدوری کریندن۔پیٹ دا دوزخ بھریندن۔بچے وی پلیندن۔وسیب کوں سرخرو کریندن۔تہوں وسیب دے لوک کراچی کوں ماء دا درجہ ڈیندن۔احترام وی سکی ماء الی کار کریندن۔کراچی وچ سبھ کنوں وڈیاں زیادتیاں ظلم وی سرائیکی قوم نال تھیندے۔
کراچی وچ کم از کم 50 لکھ سرائیکی راہندے۔ جیندے وچوں کم از کم 12 لکھ سرائیکی پکھی واس فقیریں الی کار ککھیں کانیں دیں بنڑیں ھوئیں جھگیں تے تیں کڑیں وچ رہندن۔میڈے وسیب دا اینجھا کوئی گھر کئینی جیرھے ہک گھر دے ڈو یا ترائے بندے کراچی وچ محنت مزدوری نہ کریندے ھونون۔ایں المیئے دا شکار میڈی اپڑیں ملکانڑیں برادری وی ھیے۔میڈے خیال مطابق کم او بیش تقریبا 7,5 ہزار ملکانڑیں کراچی وچ محنت مزدوری کریندن۔او وی اتھاں انویں ظلم وستم قتل و غات گری دا شکار ان۔جیویں اکثر بے ڈھیر سرائیکی لوک شکار ھوسن۔
ایویں آج کنوں ڈو چار ڈیہنہ پہلے 26,9 کوں غالیبن اتوار آلے ڈیہنہ جکھڑ امام شاہ دے نال موضع ملکانڑیں قلندر کھوہ جال آلے دا ہک یتیم نوجوان بچہ محمد عمران ولد جان محمد خاں زات ملکانڑیں عمر 23 سال جیندی اجاں تک شادی وی نہ تھئی ھئی۔جیندے 3 چھوٹے بھرانویں وچ وسیم عباس غازی یونیورسٹی دیرہ غازیخاں وچ بی ایس کیمسٹری دا آخری سال اے۔
فہیم عباس ڈگری کالج دیرہ غازیخاں وچ بی ایس فزکس کریندا پئے۔
تریجھا آخری بھرا شاھد حسین ملکانڑیں سکینڈ ائیر وچ آئی ۔سی۔ایس کریندا پئے۔
انہیں ترییں بھرانویں دی کفالت تعلیمی اخراجات پورے کرنڑ کیتے محمد عمران ملکانڑیں کراچی وچ بیکارایڈ کمپنی دا ہک رکشا چلینداھا۔ان لائن موبائیل تیں سواریاں چیندا پچیندا ھا۔پنجاب سٹینڈ سھراب گوٹھ ٹوٹل پمپ تیں سواریاں دی انتظار وچ کھڑا ھا۔
2 موٹر سائیکلیں تیں 3 بندے آؤندے نال ا کیں چٹی چٹ تیں چٹے کھمبھور ڈیہنہ کوں محمد عمران ملکانڑیں تیں فائر کھول ڈتے۔انڑ چتے عمران کوں کیا پتہ فائر لگنڑ نال آوندا شئیت اوھو آخری لمحہ ھا۔ٹھیک ہک منٹ دے بعد عمران ایں دنیا وچ کئیناں ھا۔مقصد آوھو حسب اے معمول حسب اے توقع عام جیہاں ٹچ موبائیل۔کراچی وچ بیا سرائیکیں دے بغیر کئیں مرنڑیں۔حسب اے معمول ٹارگٹ کلر دا نشانہ ہمیشہ ای بے شر بے سہارا نہتے سرائیکی بنڑدے اندن۔جیرھے کراچی دیاں بلند او بالا عمارتیں دے معمار ان۔جیرھے پلازے محل کراچی کوں سونڑھاں بنڑائی کھڑن او سارے سرائیکی مزدوریں دے پھگھر پسینے نال بنڑیئے کھڑن۔بکھ دا مسئلہ نہ ھووے اگر سرائیکی مزدور ہک ہفتہ گھر بہے ونجن میڈے خیال وچ پورا کراچی جام نہ تھی ونجے۔میکوں اکبر ملکانڑیں نہ اکھا ھے۔کراچی سرائیکیں دا شھر اے۔کراچی سرائیکیں نال سونڑھاں اے۔سرائیکیں کوں مارو نہ۔سرائیکیں کوں اکھیں وچ جاہ ڈیوو۔اے توھاڈی پہچان ان۔کراچی سرائیکیں دے بغیر ادھو رانڑھا اے۔
کیا جرم ھا لانویں لہندے عمران ملکانڑیں دا۔جینکوں بھریئے شھر وچ چٹے ڈیہنہ کوں چٹی چٹ تیں بے گناہ مار ڈتا گئے۔بھرانویں کوں پڑھانونڑ سانگے روشنیں دے شھر کراچی وچ محنت مزدوری کرنڑ گیا ھا۔کفن وچ ولھٹیچ تیں ایمبولنس تیں لاش ول آئی اے۔گھر وچ کہرام ھا۔اوڈو سھراب گوٹھ کراچی دے تھانے سچل وچ پولیس دی مدعیت وچ فارملیٹی دے طور تیں ایف آر درج پئی تھیندی ھئی۔
بندہ ھا جیرھا مرگئے۔ایویں سمجھو اوندے نال آؤندے کجھ پسماندگان وی مرگئین۔بلکہ پورا جھگا مویا گئے۔
اوڈو سچل تھانڑیں دے تفشیشی دے ورثا دو ٹیلیفون تیں ٹیلیفون پئے اندن۔قاتل پکڑیچ گئین۔موبائیل برآمد تھی گئے۔تساں آوو تیں اپڑیں ڈو گواہ لکھواوو۔
اے ھ پیارے پاک وطن دا بنڑیا ھویا قانون۔اہدن ایں وقت کیس دی مدعی پولیس اے۔مزدوری مجبوری اے۔مزدوری کرنڑ کوئی جرم نئیں۔دیرے کراچی دا سفر تقریبن 600,500 میل ھوسی ونجنڑ تیں کم از کم 14,12 گھنٹے لگدن۔کیا دیرے دے ڈو گواہ کراچی کوں افورڈ کر سگدے۔نئیں کر سگدا۔کراچی دے دوستیں نال مشورہ اے ۔اساں مصیبت زدہ غم دے مارئیے ھوئے بے یارو مددگار کیا کروں۔ کوئی دوست باھاں بیل بنڑ سگے اگر تاں۔
ایندے علاؤہ میں شکر گزار اں۔ہمدرد سرائیکی پارٹی دے چیرمین ملک رحمت اللہ صاحب دا جنہیں میڈے نال ٹیلیفون تیں ہمدردی دا اظہار وی کیتے ڈو ترائی واری ٹیلیفون کر تیں میڈے کولھو پچھے پورے تعاون کرنڑ دی گال وی کیتی اے۔میڈی پوری ملکانڑیں برادری ملک رحمت اللہ صاحب دی شکر گزار اے۔جئیں ساڈے ڈکھ وچ بھائیوال بنڑنڑ دی کوشش کیتی اے۔ڈوجھا میں شکر گزار اں۔ماما مدنی خاں جتوئی دا جئیں مکے پاک وچو بہے کیں تعزیت وی کیتی اے۔اپڑیں ہمدردی دا اظہار وی کیتے۔
تریجھا میں شکر گزاراں وسیب سرائیکی پارٹی دے ارشد خاں گوپانگ دا جئیں میڈے نال اظہار اے ہمدردی کریندیں ھوئیں میڈے وسا کوئی حکم احکام دا پچھے۔کنیڈا وچ بیٹھے ھوئے اپڑیں پارٹی دے چیرمین جناب آصف خاں دا پیغام پچائے۔قانونی چارہ جوئی دی امداد دا وی اکھیئے۔
میں امید کرینداں کراچی وچ رہنڑ آلیں اپڑیں دوستیں کوں جیندے وچ نزیر خاں لغاری۔مولانا اعظم سعیدی صاحب۔کرنل عبدالجبار عباسی۔مہر شکیل احمد۔مہر شفیق صاحب۔حاجی ربنواز صاحب۔ملک رحمت اللہ صاحب۔مشتاق فریدی صاحب۔ملک عمران سرائیکی صاحب۔بلال گھوٹیہ۔حاجی جمیل ولیانی۔انورگل جتوئی۔مخدوم اکبر شاہ۔اکرم احمدانی۔لیاقت خاں رند۔انور بھٹہ صاحب۔شاھد خاں جتوئی۔سعید خاور خاصخیلی ڈاکٹر عقیل مختیار خاں جتوئی۔ارشد خاں گوپانگ۔ملک شفقت۔شیخ اسلم۔طارق سرائیکی۔فیصل ساجد سولنگی۔عبدالعزیز جوعیہ۔عبدالرحمن چنڑ۔طارق لنگاہ بے وی سارے دوست جیرھے کراچی وچ ہن۔ ساریں نال میڈی ایہا ہکا اپیل اے۔سارے مہان سرائیکی او۔ہک گمنام سرائیکی دا ناجائز قتل رل نہ ونجے۔
ساری زندگی سرائیکیں صرف لاشاں وصول کیتین۔سندھ وی ساکوں لاشاں ڈتین۔بلوچستان وی ساکوں ہمیشاں لاشاں ڈتین۔درجنیں دی تعداد وچ ڈتین۔نسے پچھ سگیئے کہیں کنوں ڈسو تیں سہی ساڈا قصور کیا ھ۔کراچی وچ اساں زمین تیں سمھنڑ آلیں لوکیں دیاں تساں بے جرم جھگیاں ساڑین۔ساڈا کیس اللہ سئیں دی عدالت وچ چلدا پئے۔اخر کڈاہیں تیں ساڈا فیصلہ تھیسی۔پنجاب دی کہیں مل وچو چوٹی بالا وچ درجنیں دی تعداد وچ لاشاں ائین۔ہک عرصہ پورا چوٹی بالا مکمل سوگ وچ ریہے۔کہیں پچھیا تک نئیں چا۔میکوں لگدے سرائیکی وسیب صرف ووٹیں ڈیونڑ واسطے ھ۔پورا وسیب شناخت اور اپڑاں صوبہ نہ ھونونڑ دی وجہ نال بے روز گاری دے سبب سندھ۔پنجاب۔پختونخواہ۔بلوچستان دے علاؤہ سعودی عرب۔امارات تک در بدر رلدا ولدے۔
بہوں تھی گئی اے ساڈے نال وسیب کوں ہنڑ ہر صورت کٹھا تھیونڑاں پوسی۔وقت دی ایہا ضرورت۔سرائیکی سرائیکی ڈھیر کھیڈ گھدی سے۔سرائیکی دے مہان رہنمانویں کوں پوری دنیا وچ رلدے ھوئیں وسیب زادیں دی خبر گیری کرنڑیں پوسی۔نئیں چودے ہنڑ جنازے ساڈے کولھوں۔جنازے چاچا ہنڑ تھک پیوں۔اگر ہنڑ وی اساں نہ سوچا کل دا انونڑ آلا موئرخ ساڈی انونڑ الی نسل دا مونڈھا ہلا کیں ڈسیسی۔وسیب دے مقدمے دے مجرم توھاڈے اپڑیں مہان وڈکے ان۔ول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
نویں نسل کوں اے اکھنڑ دا پچہیں حق حاصل ھوسی۔
اساں تخت لاھور دے قیدی نئیں۔ساکوں ساڈیں اپڑیں گھانڑیں وات ڈتے۔
توھاڈا اپڑاں۔محمد اکبر خاں ذات ملکانڑیں۔قوم سرائیکی۔چیرمین پاکستان عوامی سرائیکی پارٹی ۔
سرائیکستان ھاوس دیرہ غازیخاں۔
اے وی پڑھو:
سرائیکی تحریک دی کہانی۔۔۔اکبر ملکانی
ہک سال پہلے دی ڳالھ۔۔۔اکبر ملکانی
ضلع راجن پور دے سرائیکی قومی سنجانڑ دے تاریخی 5 وڈے ناں۔۔۔اکبر ملکانی
اکبر ملکانی دیاں مزید لکھتاں پڑھو
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا