ذوالفقار علی لُنڈ،ذلفی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔.
ہیک پہاڑی سلسلہ حے ، جیندے اچ ون پَونے پہاڑ ہن ۔۔۔کالا دھوں روہ، چٹا کھمبور روہ، مٹیالے رنگ دے روہ، چھوٹے وڈے سلسلے کہیں سیاݨے بزرگ آلی کار ڈونگھے، خاموش تے شانت۔۔۔
اوں سلسلے کولوں ہیک نائیں دا وڈا سارا ڈھورا نکلدا پائے۔۔ڈھورے دے چودھاروں وݨ ہن۔۔کنڈے دے وݨ، کیکر دے وݨ، ٹولھے دے وݨ، گھاٹیاں ٻٹ بیریں، ڈھانڈل ٻیر وی حے، کوکڑ بیر وی حے، کریہیں دے کھوڑے وی آ ویندن تے کتھائیں کتھائیں ایں دھرتی دا بہوں قدیمی وݨ ڃال وی درشن کرا ڈیندی حے، اَک دے پودے ڈڈیں کولو جُھرے کھڑن، سینوار نِکے نِکے پُھلّیں آؤ لَڈے پائن۔۔وڈیاں وڈیاں ٻویاں ہن تے او ٻور کولو جھوٹیاں کھڑن، ہَرمل ٻوٹی ساوی کڑب تھائی پائی حے، پنیر ٻوٹی دا طوطا ساوا رنڳ اکھیں کوں دلکش لگدا پائے، جواہاں، دھتورا، بِرم ڈنڈی، زائخاں بوٹی تے اکڑیں سمیت ساریاں اپݨے اپݨے جوبن تے ہن.۔۔
مہینہ ساوݨ دا حے تے ہر چیز گِھمی گِھمی حے۔۔زمین تیں چدھارو ساوِل ہی ساول حے۔۔وڈے وڈے اُچے اُچے بند ہن تے اُنہیں دیاں وڈیاں وڈیاں لٹھین ہن۔۔
کہیں بند اچ اُٹھ جیڈی جوار تھائی کھڑی حے تے کتھائیں باجھری دے کالے ساوے دُپھ ہن تے پݨجاں مریندے پائین۔۔! بند دیاں کمبیلاں اجاں تک ہلیں کائینی آیاں تے موٹیاں موٹیاں سِکلیاں وات پٹیندیاں پائین۔ مہینے کھن دے بعد جڈاں ریڃ ہلیں آسی تِرڑیں ہوئیں سِکلیں اچ اسوں، سرمی تے چݨیں ساول گھت پوسن۔
اسمان گھاٻروں حے کتھائیں کتھائیں جھڑ دے ٻُڑے نظردن ۔۔ساوا پِڃ تے کتھائیں نیلا شُپ گگن رغام پکݨ دا پتا ڈیندے۔۔ڈو چار ڈیہنواراں اچ ساوݨ دیاں بھوریاں بدلیاں کہیں الھڑ چھوہر آلی کار کھیڈدیاں ، مُرڑیندیاں ، تُرٹدیاں ، بھجدیاں آسن تے کہیں سخی آلی کار وس پوسن۔۔ول کچی مٹی دی خشبو وی مہک پوسی تے ڈھورے بھریج واہندے پائے ہوسن تے پکھی ، پہاروں وی شاد تے ہرے بھرے تھی ویسن۔۔
ڈھورے اچ نائیں وڳسی تاں دمانی لوک بھجدے ودے ہوسن۔۔کہیاں مونڈھے تے ہوسن، کھیس چوے ودے ہوسن، چودھاروں خوشی دے سڈے ہوسن، ہکلاں ہوسن ،نائیں بٹھارے آلے دے وکڑے اچ پہنچ گئی حے تے اگلا نمبر ڈوٻر بند بھریجݨ دا حے تے ڈوٻر دے راہک تکڑے تھی کھڑن۔۔
ایں میلے دے منظر اچ ہر بندہ خوشی کولو تار تھیا ودا ہوسی تے ہیک نویں اُمید تے آس اوندے وجود دے انگ انگ دی مہمان ہوسی۔۔ایں بھر پور وجد آلی کیفیت اچ ڈیڈر دی ٹراں ٹراں ، تیتر دی ترڑ کُوکُو ترڑ کوکو ، ڳیریں دی گھوگھو۔۔۔گھو تے چیڑیں دے چلکار ہیک اینجھا سماں ٻدھ ڈیسن جیکوں کہیں ٹیکنالوجی یا کیپیٹل دے زور تیں بݨایا یا تیار نئیں کیتا ونڃ سگیندا۔۔
بندیں دی لٹھین نال، واندی زمین تیں اجڑ چردے ودن ، بھیڈیاں، بکریاں، ڈاچیاں، ڳنویں، ڳابے، ڈاند تے گڈہیں کہیں خوف مُتوں مست ہن۔ گڈھا ڳنڈھیل دا گھا وی کھاندی حے، بکریاں بکھڑے کوں گول گول کھاندیاں ودِن، ڳنویں ، گاٻے تے ڈاند ترڑ، مکھݨ گھا تے ڳم دے گھا دیاں چساں چیندیاں ودِن، ڈاچیاں لاݨے تے ٻیریں دے پترے کھا کے مسرور ہن۔۔!
مٹی دے گھریں اچ ٻالیں دی رونق حے، کوئی شیدݨ پیا کھیڈدے، کوئی گوگڑے چھپک، کوئی گھوپݨی ونجائی، کوئی کانگا، ڳُڈیاں تے کوئی ڳیٹی ڈنا۔۔زندگی اپݨے جوبن تیں حے۔۔۔
گھر دیاں تریمتیں کچاہری لائی بیٹھن، ٻٹ کڑاک چلدی پائی حے، سیپ آلے چولے سِویندے پائین تے کہیں کہیں ویلھے کِھل دے ٹھکارے وی آندن۔۔
شام تھیسی تے ساریاں اپݨے اپݨے گھریں دو لڳیاں ویسن ، ٻل گھتسن، ڳائیں دا کھیر ڈوہسن، تنور تیں روٹیاں لائیسن، ساڳ کوں گھنویسن تے تھوم تے دیسی گھیو دا تڑکا لا کے مٹی دی کُنی کوں لہا رکھسن۔۔
وت شام دی روٹی سارا جُھگا رل کے کھاسی، گھر دی وڈکی ساریں کوں ٹُکر تے بھاجی ونڈ ڈیسی۔۔
ٹُکر کھا کے جوان کچہریاں بُھڳتیسن تے تریمتیں حاجت دے بہانے ” ٻاہر دو” ٻاہروں لڳیاں ویسن۔۔ہنگسن مُترسن وی ٻیٹھیاں تے ٻٹاں وی لائی ٻیٹھیاں راہسن۔۔ایں ویلھے ٹاپک بہوں چوڑویں ہوسن مثلا فلانا جوان ایں حے، فلانے چھوہر دی شادی تھیندی پائی حے تے فلانی گودا رکھی کھڑی حے۔۔!!
زندگی دا ہر منٹ رسیلا، رَسیا ہویا تے حیاتی کولو بھر پور ہوسی۔۔!
وت رات کوں کُھلے آسمان اچ سُمسن، تاریں بھری رات، نیلا گگن، چودھاروں چُپ دی چس، شانتی ہی شانتی۔۔۔! رات دے پہلے پہر اچ بال ڈادی ڈاڈے کولو قصے سݨسن تے کھیر پی کے سُم ویسن۔۔ول ہیک رومانس دا جہان وسسی۔۔شادی شدہ اپݨے اپݨے سنواݨیں دیاں پہلے گُدڑیاں کڈھسن، چک چونڈھی پائیسن ول کاماسُترا دا ہیک لمبا لمحہ ۔۔۔۔۔ہاؤلے پُھل تھی کے سُم تھیسن تے بہوں ہی گہری نندر دی چس چیسن۔۔سویلے کُکڑ بانڳ ویلھے وت زندگی جاڳ پوسی۔۔گھرُٹ دی چکی دی سُریلی اواز، مٹی دے ڳُھبکار، ڈنگریں دے ٹلیں دی ٹل ٹل، چیڑیں دے چہکار، سویل دی ٹھڈی ٹھار تے آلودگی دھویں کولو پاک ہوا ایویں پورے وجود کوں نواں نکور کر ڈیسی۔۔!!
تُساں آپ ڈسو اساں کتنا ترقی کر کے کتھاں پُڃے ہیں تے ساڈے پلے اج کیا حے سوائے ادھورے خوابیں تے تُرٹی بھڃی خواہشیں دے۔۔میں زیادہ کولو زیادہ سال ڈو سال جیوݨ چاہنداں ٻس۔۔میڈی جیوݨ دی کوئی خواہش نئیں رہ ڳئی آخر بندہ خالی آتما دا ٻوجھ کیوں چاوے؟؟؟؟؟
اے وی پڑھو:
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر