ذلفی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔.
سارنگ میڈا چھوٹا پُتر حے۔بہوں شرارتی تے ایکٹو بال حے۔مزے مزے دیاں گالہیں کریندے۔چھوٹا ہووݨ دی وجہ کولو ساریں گھر آلیں دا لاڈلا حے۔ اج اوندا سکول اچ پہلا ڈیہنہ حے تے میں اوکوں سکول داخل کروا آیاں ۔ سکول اچ پتا نئیں اوکوں کیا کیا مشکلات پیش آسن اوندی کیویں تربیت کیتی ویسی تے اوندی ذہن سازی واسطے کینجھے کینجھے ضابطے اختیار کیتے ویسن اے سوال کھولوں تاں چیزاں کوئی زیادہ حوصلہ افزا کائینی۔
سب کولو پہلے تاں اوکوں اپݨی ما بولی کولو لا تعلق کیتا ویسی۔ اوتھاں ہیک اوپری بولی نال اوندا واسطہ پاؤسی تے او غیر محسوس طریقے نال اپݨی ہوند، پہچان تے ہستی کولو انج تھیسی ، اگر انج نہ تھیسی تاں ہیک کشمکش اچ ضرور مبتلا راہسی، ول ہیک اینجھا بیانیہ بذریعہ نصاب اوندے ذہن اچ گُھسیڑا ویسی جیندے اچ تعصب تے نفرت دے پہلو وی شامل ہوسن۔
مثلا ہندو ساڈے سب کولو وڈے دشمن ہن، اساں صرف پاکستانی ہیں ساڈی بئی کوئی شناخت کائینی، اردو ساڈی قومی زبان حے تے باقی زباناں ایویں خواہ مخواہ ہن، ہیک روایتی تے انتہائی آؤٹ ڈیٹڈ قسم دا علم اوکوں دان کیتا ویسی جیندا تعلق شاید موجودہ سماج تے دنیا نال بہوں گھٹ ہوسی۔ ہیک بال دے اندر دی جیرھی تخلیقی صلاحیت ہوندی حے اوکوں رٹہ سسٹم دی مہربانی نال انتہائی کمزور کر ڈتا ویسی۔
بال دے اندر دا فطری انسان تے جذبات کوں ہیک اینجھے سٹیریو ٹائپ فنومنا دی ٹوپی پوا ڈتی ویسی جیندے اچ جذبات دی سچائی تے احساسات دی پیورٹی بہوں گھٹ ہوسی۔ پر کیا کریجے اساں ہیک وڈے سسٹم اچ راہندیں ہوئیں اپنی مقامی مریادا، وزڈم تے سوچ کوں پاسے تیں سٹ کے قربان تھی ویندے ہیں۔ ریاستی بیانئے کوں پرموٹ کرن سانگے اتھوں کولو ہی مقامیت تے اتھو دا دھرتی واس لا متناہی قربانیاں دا سلسلہ شروع کر ڈیندے۔ ۔۔
مذہب ، قوم، ریاست تے ماضی دی بناوٹی شان و شوکت دے ناں تیں پریشر بناوݨ شروع کر ڈتا ویندے۔ تے آہستہ آہستہ ریاست دا نصاب ساڈے بالیں کولو دماغ کھس کے انہیں کوں ہیک اینجھا کل پُرزہ بݨا ڈیسی جیرھا ریاست دی مشین کوں چلاون سانگے کہیں نٹ بولٹ آلی کار بس مشین نال کسیا راہسی۔ وڈا تھی کے جیرھیاں بطور انسان اوندیاں خصوصیات ہووݨیاں چاہیدا ہن او غائب تھی ویسن. او تریمتیاں دی عزت کرن دی بجائے انھاں کوں تاڑݨ اچ زیادہ مزہ چائیسی، او اپنی وسوں تے اپنی ثقافت کوں انجوائے کرن دی بجائے کہیں اوپری ثقافت تے تہذیب کوں ائیڈیلائز کریسی، او اپݨی وسوں دے ہیرو گولݨ دی بجائے اونھاں ہیروز کوں دل اچ وسائیسی جیرھے ایں دھرتی کوں چریندے پڑیندے رہ گئین، جیرھے حملہ اور تھی کی ساڈیاں عزتاں کولو گھن کے ساڈے وسائل تک لُٹ گئین۔
اے بہوں ہی دُکھ دائیت گالھ حے اوندے واسطے جیرھا ایں سسٹم کوں سمجھیندے جیرھا کہیں تراویں سرکاری بے ایمانی تے جھوٹی اخلاقیات دی کہانی کوں سمجھ گئے۔ مگر کیا کریجے ایندے متوں وی گزارہ کائینی، جڈاں اوپری مخلوق طاقت اچ آ کرائیں کہیں وسوں تیں قابض تھی ویندی حے تاں ول ہیک لمبے عرصے تائیں اوتھوں دے اصل لوکیں کوں اونہاں خراج دی شکل اچ بہوں کجھ ڈیوݨا پوندے. سو میں وی اپنے دل تیں پتھر رکھ کے ہیک معصوم بال کوں غزنوی، ابدالی تے بن قاسم دی اپروچ آلی سرکار کوں اپݨا پُتر دان کر آیاں۔۔۔میڈا حال اج اوہو حے جیویں کوئی ما اپݨے پُتر کوں کہیں گھمسان آلی جنگ اچ بھیج کے ہیک کٹھن انتظار تے دعا دے سہارے ہیک موہوم جہیں امید نال زندہ راہندی حے۔۔سارنگ بابا دی جاناں توں شالا خوش وسیں ، شالا چنگا تے غیر متعصب انسان بݨیں ، تیڈی وجہ کولو کہیں دی دل آزادی نہ تھیوے میڈا پُتر۔۔آمین۔۔
اے وی پڑھو:
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا