تحریر:ڈاکٹر سعدیہ کمال،طیب دھریجہ ، اے پی پی سرائیکی سروس
چس ݙیندی اے اتھ صحرائے چولستان روہی دی لوک موسیقی آپݨی وکھری حیثیت رکھیندی اے۔جیندا رنگ تے راڳ سرائیکی خطے دے ݙوجھیں علاقیاں توں وکھو وکھ ھے۔چولستان دی لوک موسیقی اچ اتھوں دے “بھڳت” لوک فنکار ہمیش نشابر رہین۔انھاں فنکاراں اچ کنور بھڳت شہید اتے فقیرا بھڳت دے نال نال موہن بھڳت او ناں اے جنھاں سرائیکی ثقافت کوں اڳوں تے ٹوریے۔ موہن بڳھت جیڑھے جو فقیرا بھڳت دے پتر ہن نکے لا توں ہی موسیقی کوں گھٹی وچ گھن تے ڄمین۔ ملک دے دارالحکومت اسلام آباد وچ “لوک ورثہ” کئی ڈھاکیاں توں ثقافتی میلہ کرویندے، ایں واری موہن بھڳت سرائیکی ڳاوݨ سانگے لوک ورثہ میلے وچ شرکت کیتی
روہی دا اے فنکار لیاقت پور دی چولستانی وستی اچ 1984وچ ڄمیا اوندا ناں موہن رام رکھیا ڳیا ہئی اونکوں نکے لا توں ڳاوݨ دا شوق ہئی اوں گورنمنٹ پرائمری سکول توں پنجویں تئیں پڑھیا تے وت آپݨے پیو فقیرا بھڳت دے نال ڳاوݨ دیاں محفلاں تے میلے ٹھیلیں اچ ونڄݨ لڳیا ۔ روہی چولستان دی دھرتی دے رہݨ آلے صدارتی ایوارڈ یافتہ فقیر بھڳت دے پتر موہن بھڳت جیڑھے جو سرائیکی کافیاں ٻہوں سوہݨیاں ڳاندن انھاں آپݨے علاقے دے کلچر تے ثقافت کوں جڳ اچ ٻہوں مشہور کیتے۔
اے پی پی نال ڳالھ مھاڑ اچ موہن بھڳت ݙسائے میݙا جنم صدارتی ایوارݙ یافتہ “فقیر بگھت ” دے گھر تھیا، میں والد دی وفات دے بعد تقریبا 20 سال پہلے ڳاوݨ شروع کیتا ہئی،اے اساݙی جڑت گھٹ توں گھٹ 30سال ݙو ترائے نسلاں دی ھے پئی،تے اساݙا خاندان 11سو سالاں توں اتھاں وسدا پئے۔
اساں لوک ورثہ وچ کئی سالیں توں سرائیکی زبان دی نمائندگی کریندے آندوں تے ہک واری میݙے والد “لوک ورثہ” دی طرفوں تے ݙوجھی واری سندھ گورنمنٹ دی طرفوں لندن ڳئے اتھاں پرفارم کیتا۔
ڳاوݨ ویلھے او سرائیکی سازاں دا استعمال کریندن جیندے اچ یک تارا ، چپڑی وغیرہ ہن انھاں آکھیے جو اے یک تارا تے چپڑی صوفیا دا ساز ھے پئیا اینکوں صوفیا کرام ایجاد کیتا ہئی ۔اے روح دی تار کوں ملیندے۔ یک تارا دا مطلب ہک تار ھے صدیاں پراݨاں ساز ھے اتے ایندے تے لڳی اے جھالر ھے جینکوں اساݙیاں چولستانی تریمتاں گھر وچ بݨیندن ،ایندے تے لڳی ݙنی کشمور سندھ وچ بݨائی ویندی اے ،تمبورے تے لڳیا کدو وی ہتھ نال بݨایا ویندے۔
موہن بھڳت موجب اساݙے بھڳت خاندان سرائیکی زبان کوں پروموٹ کیتے اتھاں سرائیکی زبان کوں پروموٹ کرݨ وچ میڈیا دا ٻہوں وݙا کردار اے اڄ توں گھٹ ودھ 30، 35سال پہلے میݙے والد ریڈیو پاکستان توں شروعات کیتی اوں ویلھے ریڈیو کوں ٻہوں وݙی اہمیت حاصل ہئی ساریں توں ودھ تے بہاولپور تے ملتان ریڈیو دا ٻہوں وݙا کردار ھے۔ اتے اے نایاب آوازاں اوندی وجہ توں ہی زندہ رہین ایندے توں علاوہ سرائیکی اخبارخاص طور تے جھوک تے سرائیکی دانشوراں آپݨی زبان تے ادب دی خدمت کیتی ھے ۔
موہن بھڳت آکھیے جو چولستان دے فنکاراں کوں صدیاں پراݨیں قومی تے ثقافتی ادارے تحفظ ݙیون، جیویں پی ٹی وی اتے ٻئے اداریاں کوں آپݨاں بھر پورکردار ادا کرݨاں چاہیدے، ۔اتھاں اے ڳالھ ٻہوں اہم اے جومیݙے والد فقیرا بھڳت کوں انہاں دی وفات دے 11سال بعد ایوارڈ ݙتا ڳیا اتے کرشن لال بھیل کوں وی انہاں دے مرݨ دے بعد اعلان کیتا ڳئے، میکوں وی ڈسٹرکٹ گورنمنٹ سول ایوارڈ ݙیوݨ دا اعلان کر رکھیے ۔اساں آکھدوں جو فنکاراں کوں پروموٹ کیتا ونڄے تےاساکوں ݙر ھے جو صدیاں پراݨاں ثقافتی ورثہ کتھائیں مک ہی نہ ونڄے میݙی ارداس اے جو فنکاراں کوں انہاں دی حیاتی اچ انھاں دے فن دی قدر کریندے ہوئیں حوصلہ افزائی کیتی ونڄے تاں چنڳاں ہوسی۔
About The Author
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
قومی اسمبلی دا تاریخی سیشن ،،26ویں آئینی ترمیم منظور