محترمہ بےنظیربھٹو(بی بی شہید) دی درگھی انگریزی نظم دا منظوم سرائیکی ترجمہ کیتے ۔اے اپݨی وقعت جوڳی ہک اہر ھے ۔ایندے معتبر ہوݨ دا کوئی دعوی نیں(ترجمے دے حوالے نال) نظم ڳوگل تیں مل ویندی ھے اصل انگریزی کوئی پڑھݨ چاہوے تاں۔ ترجمہ حاضر ھے۔
انگریزی نظم بے نظیر ٻولی وٹاند محبوب تابش
جڳ دے ہونوݨ نہ ہونوݨ دے قصے توں پہلے بہوں
اڄاں آ دم دا بوتا ھا ٻݨدا ودا
میݙآ ہونوݨ وی ہوندا ودا ہا تݙاہوں
میکوں کݨسو پئی آپ رب ہا الیندا پیا
آپ سݨیا ہانمی صاف مٹھڑا الا
میں وی دل نال ول آپ جی کیتی ہم
جݙاں سارے اساں ہاسے ہک جان پئے
میں اے اظہار کیتا ہانمی
"پیار پالݨ دا اقرار کیتا ہانمی”
لیکھ توڑے میݙے دیس بدری لکھی
دل دی دھک دھک کنوں
ڈھیر نیڑے میکوں یاد دھرتی دی ہئی
میڋیں سوچیں دا مرکز تاں لڑ کانہ ہئی
میں و ی ولدی ولا پڄاں لڑ کانے ہا
اصلوں بے چنت تھی کہیں وی ݙر بھئو کنوں
۔۔۔۔۔۔۔
میکوں ہر ویلھے وپرے ایہے رہ ڳئے
کیرھا ویلھا ہوسی
پیر لڑکا نے دی بھوئیں تیں رکھساں ڄݙاں
میل روحیں دا تھیسی ولا سانولا
انت ہک ݙینہ ہمیشہ کیتے
متر متریں دو ولدے تاں ہن سانولا
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
دیس بیگانے ملخ عرب وچ میں تاں جان بلب ہاں
کیرھے ݙینہ کوں ما دھرتی دے مٹھڑے لب ونڄ چمساں
ایندے پیریں سیس نویساں
راتیں ݙینہاں میݙے نیناں خاب ایہے ہن
نت ھے تانگھ خبر کوئی آوے
گھن قاصد پیغام کوئی آوے
آکھےڑی! توں ڄل وطناں تیں
تانگھ تنگھیندی دل کر لاوے
ایں ازمائش اچ مولا شالا کرم کماوے
میں ماندی کوں توڑ چڑھاوے
بھالے وچ ہاں دیس توں تیݙا قاصد آوے
جیرھا میکوں ما دھرتی گھن جاوے
میکوں سدھ ھے راہ وچ کئی دھاڑیل مریلے ݙک ہن
ہݨ تاں میݙے سر وی چاندی آڳئی’ تیلے چٹڑے تھی ڳئے
مونجھ توں مونہہ وی ھے سٻڑاک تے مونجھا ماندہ
دلڑی وچ سہ ݙکھ تے غم دے بھانبھڑ ٻلدن
اینجھے حال تاں میکوں اپݨیں دی سک تاوے سول ستاوے
میں نفرت دے مچ ݙیکھ کنیں پردیسݨ تھئی’ مجبوری ہئی
شالا وقت ہݨ اینجھا بدلے
دیس میݙے تیں وا خشیاں دی اینجھی گھلے
بݨ بݨ ٹولے لوک امیر غریب پئے آنون
میݙیں خشیں کوں رنگ لانون
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
مولا! میݙی ہکا آس پڄاویں
دردیں ماری میݙی امڑی
دیس بیگانے’عمر ضعیفی نہ تڑ پھاوییں
امڑی دے روڳ ہن عمراں والے
بھلݨ چاہوے بھل نہ سڳے
رت ٻیرے ٻیرے روے دلڑی
کر کر یاد’جوانی ترٹے ڳبھرو ٻچڑے
عین شباب اچ مقتل لتھے
اےرب سوہݨا!افضل مٹھڑا
ایں توں پہلےامڑی ما دھرتی کوں ݙیکھے
میݙے سر دا سائیں کتھ اے؟
جیندی ساری الھڑ مست جوانی
ظلم جبر دی قید اچ گزری
قانون دے اندھے کوٹھے اندر تباہ تھئی ساری’ عمر پیاری
منصف’ بزدل’ بیلے’ ہاں دے ہیݨے
ہار ٻیٹھے ہن جرات اپݨی
سونے رپے زر دی خاطر
منصف اپݨی لڄ پئے ویچن
او لڄ جیندی خاطر
مرد حر تاں اپݨیاں جاناں ݙیندین وار وتیندن
او دھرتی میݙی "پاکستان”
ہݨ تاں بت اچ ساہ نی ریہا
روز پچھونہی ھے
خشیاں لوݨ سوا تھیاں میݙیاں
پر دلڑی ھے تکڑی حالی
عام عوام الناس دے کیتے
انھیں دے حق حقوق دے کیتے
کلی کل حقوق حصول دے کیتے
اڄ وی تیار کھڑی ہاں میں تاں
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ہر نویں ݙینہ دے سجھ دے رلے خاب ہاں ڈیہدی
ہسدی وسدی دنیا دا ہک خاب
اپݨے کیتے اپݨے ہاں دے ٹوٹیں کیتے
میݙے ٻال جاں میں توں پچھدن اوکھی ڳال سوال
امڑی وطن تیں کݙاں ڄلسوں
ولدی ݙے کے آکھاں مک جو ڳئے انصاف
کاٹھیاں تھی ڳئے دل بندیں دے
اصلوں اینویں تھی ڳئے جینویں ڈھور جنگل دے
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
سوچاں روز کینویں ہن زندہ
جڳتی لوک غریب میݙے تاں’ کینجھی قسمت نال
فوجی ٻوٹیں نال دپھیندن
کیا اے سبھ ھے تقدیر دا لکھیا؟
بھوئیں ساری کوں بھاہ لڳ ڳئی ھے
لوک نماز پئے پڑھدن مینہ دی
فصلاں سبھ برباد تھیاں ہن
مردے ویندن بکھ توں مال مویشی سارے
گھرگھر تݙے توں بھوئیں خالی
محنت کش مزدور تاں رلدن روزی کیتے
ما دھرتی دا مکھڑا سارا رتو رت ھے
کجھ سرمایا دار لٹیرے
رکھدن ہتھ اچ مال گھنیرے
ملک ‘املاک’ پلاٹ ‘پلازے
گھر سرکاری ‘ہر ہک شے تیں قابض تھی ڳئے
لٹیے ویندن بکھے ہاری
قدم قدم تیں پہرے دار دیاں دھونساں
انگل انگوٹھا چھاپ کےراہ توں لنگھݨ ݙیندن
عابد لوک عبادت کیتے
رب دے گھر وی دہشت خوف دے رلے ویندن
لوک مزیرے بھوئیں اپݨی کھسوا ٻیٹھے ہن
برفاں والیں چوٹیاں اتیں ݙیس دے ڳبھرو فوجی مردن
ما دھرتی دے قلم کار ادیب لکھاری
یاد ݙیویندن دیس اتیں جاں
بی بی راڄ کریندی ہئی تاں
ایں دھرتی دے وسدے سارے
عزت شان تیں لڄ رکھدےہن
منہ تیں مونجھ اداسی گھن کے
طالب علم تڑپدے ودن نوکری کیتے
غربت پھاتے بے رز گارے
انھیں دے ایں ݙکھ دا کارݨ
فوجوں پنشن گھندے لوکی
انھیں دے رزگار کوں لاپن
ہک پنشن کوں تھوڑا ڄاپن
ہکے راڄ اچ ݙو ݙو نوکریاں
ݙو پنشن تے ݙو تنخواہیں
خاص ہن خاکی وردی والے لوک اتھائیں
ناں جمہوریت دا گھندے ہن
اے تاں اصل لوکائی دی ھے پئی
آمر اپݨے راڄ دے خاب سہانے ݙیکھن
گزریل سال دی ڳال کرشمہ
چھوڑ کے دیس فرنگی ٹر ڳئے
فوجیں کوں جاہ خالی مل ڳئی
قائد اساں توں نکھڑیا تکھیں
جیکوں گھنݨ سانگے ایمبولینس کھٹارہ ڳئی ہئی
ائیر پوٹ کراچی اتیں.
۔۔۔ ۔۔۔۔۔ ۔۔۔ او ݙینہ آسی ظلم جݙاں نہ راہسی
ہر ہک جی کوں ٻولݨ کاݨ آزادی ہوسی
ڳلی ڳلی وچ جھمراں لڳسن
گیتیں نال موسیقی ہوسی
خشیاں دے سبھ ڳانوݨ ڳاسن
ناز کریسن ول قسمت تیں لوکی سارے
۔ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
دل وچ وسدا ھے لڑکانہ
ٻہوں پیاری پیاری لال غلاباں دی خشبو
ریتڑ تیں ہن مینہ دیاں کݨیاں نال انھیں دی خشبو پیاری
وݨ وی سنگریے دھوتے دھانتے ݙسدن
۔۔۔۔۔ ۔۔.
میں تاں راڄ محل دی واسی
پر
ہک بھیڑی بھڑݨ دی سک وچ ہاں
طول طویل شاہراواں اتیں پتھریلے پتھریلے راہواں اتیں
میں جو اپݨی جیپ تیں نکلاں
حق دا جھنڈا ہتھیں کر کے
ہک جوش دا مچ لا دلڑی وچ
تھیواں پاندھی سچ دے سفریں دی
اتے مونجھے مونجھے ویلھے کوں
ݙیواں آپ وٹا کل کھلدے وچ
کݙاں سکھ دا ساہ گھر اپݨے وچ ونڄ گھنساں میں
ساہ پورے پورے جیوݨ دا
میݙی روح اتھ ھے
میݙا بت اتھ ھے
مݙا چیتا چورو چور تھیا
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ووٹ کہیں ݙینہ نیں تھئے منصفانہ اتھاں
کوڑ کیتے ہوئیں وعدیں دے پرزے تھئے
لکھاں ارباں رپے لاتے
محض ایں ڳال تیں
امریت کوں ویس جمہوری پا ݙکھلانون
اے وی کھیݙ انھیں دی توڑ نہ چڑھی
یورپی یونین اینکوں ݙاڈھا گندا آکھیے
دولت مشترکہ دے دفتر اچوں ڳال اینویں ھے ٹری
جعلی ووٹیں نال بھرے ہن بکسے
ووٹ اصلی تاں پاڑ لکاۓ ڳئے
فیصلہ خلق دا رد کیتا ڳۓ
تھۓ حبدار وطن دےکوڑے’ بزدل یار پکھنڈی
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
صدارت دی آماجگاہ اے محل
بھیڑی تصویر ھے
میݙی دھرتی اتیں بکھ تے افلاس دی
آئین اختیار توں
اڄ وی ایوان محروم ھے
اپݨی تݙ اپݨی طاقت کنوں بے خبر
جینویں ققنس داجیوݨ نواں
اپݨی کیری وچوں جاڳدا آپ ھے
لوکائی اپݨی طاقت ݙکھیسی ولا ہک دفعہ
علم دیاں درس گاہیں سبھے
ول میݙی آکھ تیں
مفت تعلیم ملسی غریبیں دے ہر ٻال کوں
اپݨے نینگر جوانیں بزرگیں کوں وی
ݙیسوں عزت امیداں تحفظ رلے
اپݨے صحرا وی آباد کر کے ݙکھیسوں اساں
سکھ خشیاں ݙے کراہیں
ہنجوں ہاݨیں تریمتیں کوں رووݨ نہ ݙیسوں اساں
ساݙے ہتھوں تھیسی ہر چنگا کم اتھاں
پوری تݙ نال کھڑسوں اڳو ظلم دے
ہر غلط ڳال کوں روک ݙیسوں اساں
سچ دا نانواں ایں اچا کریسوں اساں
۔۔۔. ۔۔۔۔۔۔۔. ۔۔۔۔۔۔۔۔
ݙو اٹکلیں نال لنگھدی حیاتی اتھاں
کنڈ ݙکھا ٹر پووو ڄاݨ کے
یا کھڑ میدان اچ ونڄو سینے کوں تاݨ کے
حال ہکے کݙاہیں وی راہندے نیں
آمریت وی مکسی کݙاہیں نہ کݙاہیں
جیویں گزریل ویلھے وی تھیندا ریہے
قائد عوام دی یاد آندی ھے ایں حال وچ
تیغ سچ دی ہا او
جیکوں واریا ڳئے دار تیں
کیوں جو لوکیں کیتے
حق سیاسی ‘معاشی’قانونی سبھے
علم تے مساوی ترقی دے موقعے یکے
او منگدا جو ہا
اوندا نانواں چمکسی ودا
اونکوں کوئی کیویں بھلیسی بھلا؟
او تاں زندہ رہسی
پرت در پرت تریخ دے پنیں اتیں
او درویش بھٹو
جیندی پوشاک سونے دے تاریں دی ہئی
قید تھئے جیل دی کال کوٹھی اندر
جیرھا سمدا ھا ریشم دے بستر اتیں
جیندے ورتاوے وچ تھاں چاندی دے ہن
موت دی کال کوٹھی کیتے
ساتھ سارا سٹیس ونڄ اجل کوں ملیے
راڄ والیں ݙتا لوبھ ھے عیش دا
ایں طریقے متاں ویچ ݙیوے ضمیر اپݨا او
سکھ سبھے دور کر آپ توں
پتر تریخ دے سر بلند رہ ڳئے
کئی ݙہاکیں تائیں جنگ لڑدے ریہے
اے کشمیر والے اوہا بھیڑی بھڑدے ودن
فلسطینیں وی ہار منی نیں اصلوں کݙاہیں
ہر ہک بھوئیں دے ٹوٹے(براعظم)اتیں
ہر دور وچ
کئی مرد و زن ویل سر دی ہکیندے وتیندے ریہے
ہک کوں ناز ھے ٻہوں اپݨی طاقت اتیں
پر ٻیا حق پرست ھے اکا
ہک کھڑے تیغ کیتی ہتھیں
ٻیا ھے قلم دا دھنی
اسلحہ زنگلیج کے ٹوٹے ٹوٹے تھئے
پر جیرھی فکر ھے او تاں جیوت سدا کیتے ھے
ظالمو!کوئی آسائش کوئی سکھ نہ ݙیووو میکوں
آسائشاں تاں بے سدھ کریندین میکوں
ساݙے کاݨ عزت ھے لڄ دھڄ وی ھے
او پرکھیں والی شال مائی ماروی دی
مقدس نشانی
ماروی اے سکھاۓ میکوں
صوفی سنتیں ‘فقیریں توں سکھیا ہمی
اپݨے ویرݨ پیارے میں” شاہ” کولوں سکھیا ہمی
او پیارا ‘او سوہݨا’او نینگر
نال آمر دے لڑدا ریہا ھے سدا
چھیکڑی ساہ وی نکھتے اوندا
دور دھرتی کنوں
اپݨے بت دا میں قیدی نمھی
"شاہ” دا لاشہ تاں گھر آ ڳیا
واۓ! دھرتی دی مٹی بیگانی نہ ہئی
اجل ڳلکڑی پا کے بت کوں ملی
ریت دھرتی دی جیندے قصے دا حصہ کیتا
جسم جثے کوں ڄرڑی ہوئی ریتڑ دے پاتال وچ ونڄ لہایا
دل ساݙے فخر توں اچے تھئے
اتے غم توں برا حال تھئے
کنبدے بے شول جذبات اݨ کھٹ جو ہن
انت آزادی دے مدے دی قیمت ݙتی
وار سر اپݨا سائیں
ایں آمر توں ہئی جان چھڑوائی
چھیکڑ ایں دھرتی دی ککھ ونڄ کے دفنیا
لکھیں لوکیں ہا ٹوریا دعائیں دے وچ
جیرھے عاشق اوندے ہن جیوݨ لا کنوں
عشق چوکھا انھیں دا نرویا تھیا بعد مرݨ دے وی
ڈھیر ڳبھرو تھیا
اپݨے پورھیے کوں جیندا کیتس ٹر ڳئے
کونجاں اݙدین اچے آستانیں دو نت
جیرھے روہ دی چوٹی اتیں ہن بݨیے
میݙا دل وی آہدے
نال انھیں دے اݙدی ونڄاں
پرہن کجھ زنجیراں اینجھیاں
جیرھیاں ݙسدیاں وی نیں
میکوں قید کیتے انھیں
چچلاندے ہن پھٹ پراݨے ٻہوں
اپݨے سانگے تے سانگے وطن دے ٻہوں
قوم محروم ھے اپݨے حق دے کولوں
اصلوں کوئی ریت ودھݨ پھلݨ دی بچائی نھنھیں
وت وی نینگر رکھیندن امیداں تے آساں کئی جی کرائیں
وتھ پاتی ہنیں
سسٹم اندر جمہوریت تے سرکار وچ
آمریں ساݙیاں پاڑاں پٹیاں
تھی کے بے چنت بربادی معاشی کنوں
کہیں وی اکا سرت سماجی سدھ ٻدھ کولوں اصلوں وانجے ہوۓ
آپ کوں مارݨ سانگے تلیے ٻیٹھن سرو
ہار سنگھار ہے’خود کشی وی
ایں وانجی تالی ہوئی مخلوق دا
سیاسی طور دی خود کشی تاں
ہک بے مقصد کوہتری جنگ دا حاصل ہوندے
گھر دیں چلہیں دی بھاہ نہ ٻلے
بھلا خشی کینویں ملے
چرچ ‘ مسیتاں مار کے بم اݙیندن
اوڑک میکوں آن سنیہے ملدن
چھوڑ سیاست بھل ونڄ
چھوڑ عوام دا ساتھ میں جیواں اینویں کلہیں
شیت سمجھدن میکوں کملا ہیݨاں
شیت سمجھدن ایں صدمے دی سٹ نہ چیسی چیتا میݙا
کیوں جو
امڑی سخت بیمار ھے میݙی
ٻال میݙے ہن چھوٹے سن دے
نال جلا وطنی ھے
جیندے سر دا سائیں کال کلہپ دی کوٹھی قید ھے
کے جیݙا احسان میکوں جتویندن
آہدن سبھ سٹ گھت تاں وت آزاد ہئیں
سٹ گھت ساتھ عوام دا سارا
زندگی دا سارا پورھیا سٹ گھت
اپݨے سارے خاب ‘آدرش’ضمیر اپݨا وی
او وی کیݙی بھل اچ ہن پئے
ٹھیک ھے میکوں وی ایں ڳال دا ݙکھ ھے
وردی والیں دی ہاں قید اچ
جیرھے اپݨے نک دے اڳوں ݙیکھ نی سڳدے
"اڄ” تاں سبھ کجھ انھیں کیتے
اکثر آندے کل کوں بھل ویندے ہن
بھل ویندن جو مقصد ہوندے
ایں جیوݨ دا
امن اڳونہے راہ دا پاندھی تھیوݨ
ہک ݙینہ تاں میں ول کے رہساں
نال وسا ھے اے وی میکوں
کھڑسی میݙے نال لوکائی
چھولیاں بݨ بݨ اٹھسن لوکی
چا کے قدم اگونہے نال قیادت پارٹی ٹرسن
پارٹی یار شہیدیں والی پارٹی
اݨ کھٹ پورھیے والی پارٹی
پارٹی سیوک لوکیں والی پارٹی
پارٹی خلق خدا دی پارٹی
دشمن میݙے تاں اے چہندن
نہ میں ڄمدی ایں ڄڳ آندی
میݙا تن من انھیں کیتے
ݙکھ تے شرم دا باعث ہمیشہ
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
اینجھا وقت عجب ھے آیا
میں ہک مسلم ملک دی موہری
بݨ اڳواݨ تریمت آئی ہاں
صدیاں توں ودھ ڈھیر پراݨیاں رسماں مٹیاں
فاتحانہ شان دے نال اڳونہی تھئی ہاں
زن تے مرد دےہکو سویں حق دی بݨ مدائݨ میں آئی ہاں
وانج کریر دی ویڑھ ولہیٹ اچ لکیا
ہک پیغام پراݨا ان کے ظاہر تھیا ھے چھیکڑ
ہتھ تقدیر دے حرکت کیتی
قصہ اپݨا لکھدیں ہوئیں
قصہ جیتݨ ہرݨ دا قصہ
امن تے جنگ
ٹوٹے ٹوٹے کر بھن چھوڑیے
نال بماں دے گھر وی سارے
موت دی بو ہر پاسے کھنڈ ڳئی
وت مڑ منڈھوں زندگی اپ کوں ظاہر ان کیتا
غم دی راند ونڄیڄی
ساݙے چار چدھاروں بحر خشی دیاں چھولیاں
ݙکھ دے ماریے لوکیں دیاں وت آن دعائیں پوریاں تھیاں
نکھڑیے مل پئے نال محبتیں
اتے قیدی چھٹ آزاد تھئے
لوک نویں وت قیدی کیتے
انھیں وچوں اکثر بھڄ ڳئے
ویندی رت نشانیاں چھوڑے
آمر ڈھیر چلتر لبھدن آپ پناہیں
بے مہر رتیں تیں روندیاں اکھیں
وقت ہمیشہ ہر پھٹ تے ہر روڳ دا مرھم
اوڑک انت مداوا غم دا وقت ای ہوندے
بدلے آپ حقیقت چہرے
باقی بچدے ہک ازمانوݨ
نال ازمائش حیاتی ہیرا
عشرت ‘عیش حیاتی جیوݨ ھے اصلوں ناکارہ
دھرتی رت اپݨی دا آپ ای مل اے
مڑدے گور دفن تھیندے ہن ایں دھرتی تیں اکثر
ول جی کھڑدن یار اتھاوں
کئی سو سال پراݨی دھرتی راݨی
ایندے اندر کل نی کتلا راز دفن ہن
گزریل قومی تہذیباں دے
گزریل وقت دے مرد مہان ‘ تریمتیں دے وی
جو ساݙی تریخ تے اول اسار کے ڳئے ہن
او معمار ثقافت مستقبل دے
ویلھا آندے
ویلھا ویندے
ہݨ نروار ہتھیں ھے ساݙے
ویلھے کوں ورتاوں کینویں
مفلس تے نادار کوں یاد رکھیجے
آس اتے بے آسے لوکی دم دم یاد رکھیجے
اے میݙی دھرتی دے واسی
کݙی وی مردہ نہ تھیوے یار ضمیر تہاݙا
زور وݙائی دا پورھیا ٹوری رکھو
دھرتی دی بھوئیں دی خشبو
نال سمندریں کھیڈدی کݙدی
براعظم ہات کریندی
میݙے تاݨیں پڄدی پئی ھے
پوری سک دے نال تراݙے
اصلوں اچے الا وچ
فجریں شام پکارے
کندھیں وچوں سݙے
روہ توں ہکلاں مارے
اپݨی ڳول اچ رلدی پھلدی
اپݨے سبھ متراں کوں اے پیغام پچانواں
اصلوں بیل نیں وٹھݨی
اشک اکھیں وچ دل وچ ݙکھ نہ ہووے
ݙینہ لنگھ ویسن
جاں مکدی ھے کالی رات اندھاری
ݙینہ دا سوجھلا ݙیہدن سارے
خشی دے وچ غم ڈھل ویندے
ڄاݨدین آپ صحرا دیاں دھیریں
قیدݨ کر تقدیر نی سڳدی
خلق دے خابیں اتیں پہرے لڳ نی سڳدے
خاب جواناں دے
خاب وطن دی بھوئیں دے
جتھا گھلن وائیں عدل دیاں مٹھڑیاں خشبو والیاں
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
جتھ کر منڈھلے حق انساناں دے
حق معاشی
غریبی دیں پناہ گاہیں دے در بھنیندے ہن
بیماریں دی اے چھت تے سر بھنیندے ہن
نوکریاں کولوں کڈھݨ کیتے
نت بہانے جبری لبھدن
تخفیف دی تیغ چلیندن نوکر پیشہ لوکیں اتیں
بے رزگاری دی ہک ݙیݨ ݙراکل ۔۔۔۔۔۔۔۔۔
جیلیں کوں پئے بھرن لوکی
جو آمر دے سامھے کھڑدن
چا کے سر کو اچا کھڑدن
او تاں ایندا مل وی بھردن
خود سر تھی آزادی منگدن
اے ہن اینجھے لوکی
جو صحرا دی شوکدی وا وچ
انقلابیں دے سنیہے آپ سݨ گھندن
انھیں کوں اے وی سدھ ھے پئی
آزادی دے احساس اچ تاں
اے ہتھکڑیاں تے جیلاں آپ ترٹ ویسن
ارادے پکے پوختے ہوون
لوہے دیاں سلاخاں وی تاں ترٹ پوندین
تھلاں دے رول جیں ویلھے
گزردے ہن ݙکھیں کولوں
تاں او لکھدن
سچ’ سٻدھ ‘دھرتا تے آمنا برجائی
دیاں دستاناں
ہک دھی راݨی ھے صحرا دی
وطن دو وت ولا ولسی
سݨیسی اے سنیہے سبھ ہوا ساکوں
جو آمر کینویں راڄ ماݨیا ھے
اوڑک ہک ݙینہ او سبھ مونہہ دے بھرݨے ڈھہہ پئے
وقت دے صحرا اندر ظالم سارے رل ڳئے
رل کے ذرے ذرے اندر
کتلا فوجاں قاہرہ آیاں
پر او مٹ ڳیئاں
رت دے دریا آن وہاۓ
شدمانے جیت دے واہ وڄواۓ
شاہی ٹوٹے ٹوٹے تھی ڳئی
ظالم سارے مک ڳئے’ مٹ ڳئے
کئو پئی آوے صحراواں توں
وا پئی آکھے صحراواں دی
آپ سچائی ھے فاتح
دھی راݨی صحرا دی ہک ݙینہ
ٹر پئی ولدی ول وطناں تیں
خبراں ݙیندن لوک مسافر
تھی تبدیل سیاست ڳئی ھے
ݙس ملدی ھے
محروم تے مفلس لوکیں دی
ݙ ر تے بکھ دی رام کہاݨی
رین بسر جاں سݨدی ہاں
میں اپݨے ݙکھ وسردی ہاں
ݙینہ تاں آخر لنگھ ویندے ہن
اینویں رین حیاتی لنگھدی
ہک سوہݨا خاب جمہوریت
جیندے نال میں سلہڑی ڳنڈھی ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
میݙی ٻس ھے ایجھے جیوݨ توں
جیرھا دور ہووے مالیر کنوں ملتان کنوں
جیرھا دور ہووے مردان کنوں مکران کنوں
جینویں ماروی دور تھئی متریں توں
اینویں دھرتی ڄائیں توں دور ہاں میں
پر کوئی ملام انھیں تیں نیئں
او اڄ وی ڈٹ کے کھڑے ہن
اے ثابت تھئے اکتوبر والی چوݨ کنوں
رت یاد جݙاں او آندی ھے
میکوں اپݨے ݙکھ بھل ویندے ہن
میں انھیں ݙینہاں دیں یادیں کوں
ول ول یاد کریندی ہاں
چو طرفوں پئے دنگدے ہن طوفان سیاست والے
ٻاپھاں ڈیندیں تڑیاں کولوں
کن پڑیندن یار فضا دے
انھیں ݙینھاں دیں یادیں کوں میں
ول ول یاد کریندی رہساں
اپݨی دھرتی نال میݙا ھے
سانگا مخلص پکا
بھلاں کینویں میں لڄپال جہیں لوکیں کوں
جو ہن دور وطن توں بھوڳ جلا وطنی وچ
لاس اینجلس ہن بھانویں لندن
یا راہندن وچ دوبئی دے
کینویں نبھدن ݙینہ حیاتی والے اتھاں
کجھ شودے بے دلے اتھ کر
تے کجھ اکا بھنی دل دے نال اتھاں
پر کجھ لوکی وت وی
پوری تݙ دے نال اڳونہے تھی کے کھڑن
۔۔۔۔. ۔۔۔۔۔۔ ۔۔۔۔۔۔۔. ۔۔۔۔۔۔۔۔
اصلوں جینویں رتاں بدلن
میں وی رتیں وانگ وٹیندی پئی ہاں
سبھ رل وسدے میݙے
میݙے ایں مکھ دے وی ڄاݨوں تھیسن بھلا
عکس ہے قسمت دیں وٹیندیں رتیں دا
مسئیں رات جو تھیوے
دنیا نندر اچ غرق تھی ویندی
گھپ اندھار ماحول تھی ویندے
ایں سمے میں دعا کیتے ہتھ چیندی ہاں
اپݨے ٻالیں کوں وی نال آہدی ہاں اے
تساں وی تاں نکڑے نکڑے ہتھیں نال دعا منگو ہا رل کے
مارو تے مالیر دی ماروی
ویلھے دی کہیڑ دے اندر
آپیں آپ دعا منگدی ھے
اپݨے رب توں
ماروی!
اساں ہتھ دعا دے چاتن
تیݙے وانگ خدا دے اڳوں
ہݨ وطناں تے ولسوں
ہݨ ھے آس نروئی ساݙی
جتھاں میݙا ڄا ڄم تھیا ھے
بابل میݙا دفن جتھاں ھے
جتھاں ویر میݙے ہن لاتھے
جتھاں میݙی سیجھ سوہیجی
جتھاں آل اولاد تھئی پیدا
خلق دی خدمت دا ہک موقع ملیے
جو پھردی ہم سبھ ݙتے می
بجلی ٹیلی فون
ای میل اتے کمپیوٹر
آئیو ڈین تے پولیو والے قطرے
اڄ دے عہد اچ ساݙے پیر اینویں ان پئے ہن
دشمنیں میݙیں سازش کیتی
ویر میݙے کوں گولیاں ماریاں
درد الم نال کٹھے دل نال
اونکوں ھے دفنایا
جرم بنا وت قید کیتونے میݙے سر دے سائیں کوں
دیس بدر تھئے
ننڈھڑے ٻال ایاݨے میݙے نال بیمار لاچار ھے نانی
سݙ پئی مارے وا صحرا دی
ماروی سݙ پئی مارے
ہک پکار ابد دی
ہاۓ ہاۓ خاص جہیں للکار
وچ صحرا دے نال ہوائیں لہراوے
ٻالو ! سݨو اے صحرا دا سݙا
ہولیں ہولیں آہدا ھویا
پکا رکھو ایمان
جیت اخیر اساݙی
About The Author
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا