موجودہ بجٹ ، وسائل دی تقسیم آتیں سرائیکی وسیب۔۔۔امجد نذیر

تقریبا” سارے دوستاں کوں معلوم اے جو ١٩١٢ وچ صدارتی حکم دے مطابق پنجاب اچ نواں صوبہ (یعنی جنوبی پنجاب یا سرائیکی صوبہ) بݨاوݨ دی تجویز تے فرحت اللہ بابر دی سربراہی اچ ١٢ ممبران تے مشتمل ہک "پارلیمانی تحقیقی کمشن” بݨایا ڳیا ہئی ـ

اے کمشن بھکر تے میانوالی سمیت ملتان، بہاولپوراتیں ڈیرہ غازیخان ڈوژن کوں مجوزہ صوبہ تسلیم کریندے ہویاں درج ذیل انکشاٌفات کیتے:

فیڈرل بیوروکریسی اچ پنجاب دا حصہ بمطابق آبادی ٥٠ فیصد ہے، ایکوں مکمل تصور کریندئین ہوئیں سرائیکی وسیب دا حصہ ٣٥ فیصد ہووݨا چاہیدا ہے جبکہ کمشن داے مطا بق سرائیکی سّول بیوکریٹ صرف ١٢ فیصد ہن ۔ یعنی پنجاب اچ ڈسٹرکٹ اتیں آفیسرز مینیجمنٹ گروپ دے کُل ١٠٨٦ افسراں وچوں صرف ملتان، بہاولپور اتیں ڈیرے کنوں (بھکر میانوالی چھوڑ کے) ١٥٧ افسرن ہن۔ جبکہ صرف راولپنڈی کنوں ١٤٦، گجرانوالہ کنوں ١٤٩، اتیں صرف لاہور کنوں ٣٣٨ افسران ہن ـ تفریق صاف ظاہر اے ـ

افسوسناک اے وی ہے جو آئین دے ذوننگ (آرٹیکل ٢٧) فارمولے مطابق ریکروٹمنٹ دی وی خلاف ورزی کیتی ویندی اے، ١،١٩٩٣اچ کہیں سپریم کورٹ اچ پیٹیشن دائر کر کے اے فیصلہ کراگھدا جو ذوننگ دا دورانیہ ١٩٩٣ اچ آیین کوں٢٠ سال پورے تھیوݨ دے بعد ایکسپائر تھی ڳئے، سرائیکی نمائندیا احتجاج کر کے اے فارمولا ٢٠١٣ تک ولا بحال کروایا لیکن سپریم کورٹ دے حکم دے باوجود پنجاب حکومت ایکوں عملی طور تے بحال نہ کیتا جبکہ باقی صوبیاں آپݨا ذوننگ فارمولا نہ صرف بحال کیتا بلکہ اوندے اُتے صوبائی قانون سازی کروا کے عمل وی کیتا ویندے ـ مثال دے طوتے خیبر پختونخواہ اچ پنج ذون ہن، بلوچستان دے ٦ ذون ہِن اور سندھ دے شہری تے دیہی ݙو ذون ہن ـ

ستویں این ایف سی ایوارڈ پی پی پی کجھ بۃتری متعارف کروا کے غربت، آبادی، محاصل، جغرافیہ اتیں آبادی دی ڈینسٹی (آبادی دا کَٹھ مَٹھ ہووݨ) کون وی وسائیل دی تقسیم دا اصول بݨوایا ۔ مگر٨٠ فیصد وسائیل ہُݨ وی آبادی دے حساب نال تقسیم تھیندن ـ موجودہ معیار مطابق پجنجاب ٥١۔٧ (اکونجھا) فیصد حصہ گھندے ـ

ایں حساب نال سرائیکی وسیب کوں ٹوٹل دا ٣٥ ٪ حصہ ملݨا چاہیدا ہے ـ جبکہ عموما” اتییں عملی طورتے ایکوں ١٢تا ١٥٪ فیصد کنوں ذیادہ اج توں پہلے کݙاہیں نئیں ملیا ـ اکثربجٹ اچ اعلان کرکے ول کھس گھندن ـ

ایں سال دی "رنگ فینسنگ” دے وعدے تے عمل پزیری ݙیکھݨ بلکہ اساڈے نماٰندگان دا اوندے اُتے نظر رکھݨ ضروری ہے ـ ذراء ایکوں وی دھیان اچ رکھائے جو پی ایس ڈی پی اچ ٩٧٠ا اچ پنجاب دا حصہ چوتھا ہئ ۔ اِڄ تیرہواں ہے ـ بہاولپور دا چھیواں ہئی ، ہُݨ سولہوا ں ہے ـ

ذرائع : ، ساوتھ پَنجاب کمشن رپورٹ ، انگریزی روزنامے، ٻے چھوٹے ذرائعا