پاکستان ہک کثیر قومی،کثیر لسانی، کثیر مذہبی، کثیر نسلی تے کثیر ثقافتی ملک ہے۔اے گالھ ڈو طبقے چنگی طراں جانڑدن۔ہک او جیرھا صوبائی خودمختاری یا قومی ثقافتی حقوق منگدے، ڈوجھا او جیرھا انھیں عوامی جمہوری حقوق دا انکاری ہے۔
(ویسے قیام پاکستان دے بعد صاحب _اقتدار طبقہ 1940 دی قرارداد دی روح دے برعکس صوبائی خودمختاری تے نویں صوبیاں دی تشکیل دا مخالف تھیا آندے ۔جامی چانڈیو )
سرائیکی سیاسی قومی تحریک دے دھارے تے انگ رنگ اتنے منہ زور کئے نی جتنے رستیں تے دگھرئے تے کھنڈئے پئین ۔
موجودہ صورتحال مطابق اے گالھ حتمی ڈسدی ہے جو نویں صوبے دی بنیاد کیتے پارلیمنٹ وچ ڈو ترہائی اکثریت دی حمایت لازمی ہے۔ سرائیکی سیاسی ادبی لوکیں دی اواز، کٹھ،جلسے جلوس، گالھ مہاڑ،جھمر جاگے،پیدل مارچ، مزاحمت تے نعرے بازی نال عرصہ دراز توں الگ صوبے دی بنیاد دا ایرا رکھئے لیکن اے سب اسمبلی دے باہرو دا عمل ہے۔اسمبلی عام طور تے ترئے مین (پی پی پی ،ن لیگ تے پی ٹی آئی ) تے کجھ چھوٹیں اتحادی پارٹیں تے منحصر ہوندی اے۔
لہذا الگ صوبے دی قرارداد پاس کراون کیتے ہر پارٹی دے ملئے جلئے ممبران دے حمایتی ووٹ دی ضرورت ہے۔ ساڈے سرائیکی رہنما کہیں نہ کہیں حد تئیں مرکز پرست کہیں وڈی پارٹی نال تھوڑی بہوں وابستگی رکھدن۔چنگی گالھ اے ۔
ذاتی تے علاقائی تعلق وی اتلی سطح تے کم آ سگدے ۔ایں حوالے نال الیکٹیبلز کوں پرانی ریت روایت دے وانگوں مندے گالھیں کڈھنڑ دی بجائے مزید نیڑے کر تے موٹیویٹ کیتا ونج سگدے۔جیرھے ساڈے کجھ قوم پرست رہنما تے کارکن قومی سیاست توں بیزار ہن تے لاتعلقی دی قسم چائی ودن او اپنے نظریے تے نظر ثانی کرن۔یا صوبہ بناون دا ڈوجھا یعنی غیر آئینی تے غیر پارلیمانی رستہ ڈسن ۔
سرائیکی عوامی پریشر تے تحریک دا زور اتلا کئے نی جو اسٹیبلشمنٹ تے مرکز پرست مجبور تھی کے خود ترمیم کرکیں پلیٹ وچ صوبہ چا ڈیون۔جڈاں رستہ ای ہکو بچدے تاں ول ضد کیہاں؟ ہن موجودہ حکومت سمیت ن لیگ دا کردار واضح ہے جو او سرائیکی صوبے کیتے کتنے بے چین ہن۔
رہی پی پی پی تاں کجھ نہ کجھ حد تک سرائیکی سمیت تمام نیٹوز دی نمائیندہ جماعت ہے۔مرکز تے وفاق وچ وی پر اثر ہے،صوبیں کوں وی بہوں کجھ آئینی سطح تے سوکھا کرنڑ دی کوشش کریندی اے،رہی سرائیکی صوبے دی گالھ تاں پی پی ہی سینٹ وچ سرائیکی صوبے دی قرارداد منظور کرا چکی ہے۔
پچھلی زرداری گیلانی حکومت وچ سرائیکی صوبے دا جیرھا ماحول بنڑایا گئے او صرف پی پی دا کریڈٹ ہے۔
صدر صوبے سمیت سرائیکی بینک بنڑاون دی گالھ کیتی اے،اپنی مادری زبان سرائیکی دا میڈیا تے انٹرویو وچ آہدے، گیلانی سئیں وزیراعظم ہوندیں قومی اسمبلی وچ سرائیکی وچ تقریر کریندے ، فرحت اللہ بابر دی نگرانی وچ انجھ صوبے کیتے کمیشن بنڑایا گئے،میڈیا تے ٹاک شوز تے بریکنگ نیوز وچ فضا سازگار کیتی گئی اے تاکہ ہر دوست دشمن دے تاثرات دا پتہ لگے تے سرائیکی خود ٹکڑے تھیون۔
اپنا مقدمہ سمجھن تے انھیں لوکیں کوں منتخب کر تے اسمبلی وچ بھیجن جیرھے کل انھیں دی خاطر الگ صوبے دی حمایت دا ووٹ ڈیون ۔ہن وی وقت ہے سرائیکی جیکر سمجھ گئے تاں منزل مقصود پا گھنسن نئیں تاں اپنا تے نسلیں دا نتیجہ آپ بھگیسن ۔
گالھ اویڑی ہے اوکھی کئے نی جیکر چالھی سالیں دے پورھئے وچ کجھ نہیں سمجھے تاں اگلا وقت وی ونجا باہسن ۔اپنی انا تے ضد ،پارٹی دی ننگ نموز،مقابہ بازی تے ایرے غیرے دی ملامت دے خوف وچ ہر شئے ہتھو لگی ویسی، سوچ وچار تے تجربے نال مسائل دا حل نکلدے۔رستہ ڈسدا پئے ، درست ذاتی فیصلہ اجتماعی تے قومی مفاد دا پیش خیمہ ہوندے۔
About The Author
اے وی پڑھو
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا
فیمینسٹ!!!۔۔۔۔۔|| ذلفی