اسمان تیں رتول حے، سجھ پیلا جھٹ حے، رستیں تیں کالے ٻوٹ بندیں متوں ٹردے ودن، دھڑ ڳچی متوں مچھی آلی کار ٹپدے پائین، ڳچاں ڈسٹ بن اچ سٹ ڈتے نیں کہیں کچرے چاوݨ آلی ٹرالی اچ انہاں گچاں کوں سٹ کے ویچ ڈتا ویسی، شہر اچ بندے کائینے ول وی ڳڈیں دے ہارن وڃدے پائین، گھریں اچ تریمتیں دھاوݨ چھوڑ ڈتے آھدن ساڈے جوان جہاد تے ڳئین، نویں ٻال ڃمدن انہاں کوں دعائیں وی کوئی نئیں ڈیندا ٻس ڈو ٹیکے لوا کے ویڑھ سٹیندن، دیہاتیں وچ سکا ٹکر پسا لاتھے ڈنڳر سمجھی کھڑن اساں کھاسوں، ڈنگریں کوں کوݨ سمجھاوے جو ان بادشاہ تہاڈے واسطے نئیں، ڈاکٹر سسار آلی کار وات پٹی ودن، وکیل کالے کوٹ پا کرائیں جھیڑے جھڳڑے دی اجتماعی دعا منگدے پائئن، پروفیسر رات کوں گندے گندے خواب ڈیکھدن تے سویلے اپݨی کلاس اچ ونڃ کے انہاں خوابیں دی تعبیر لبھدن، دیسی حکیم دے کشتے رڳڑیندے پائین ایویں جیویں غریبیں دے جذبات ہوون، سڑکیں تیں کمیٹی دی ٹرالی شاپر بھر بھر آن سٹیندی حے، گٹریں دے پاݨی نال ڳلیاں بھریاں کھڑن وت وی لوک چپ ہن۔
لڳدے ہیرو دی تانگھ اچ ہن، ہیرو ہر رات اٹھی کے نواں پلان بݨیندے پر اوکوں کجھ سمجھ نئیں آندا جو کیا کرے، او آپ عذابیں وات حے، اوندے آکھیے تیں لوک واہ واہ کریندن پر اوندے نال یاری نئیں لایندے، اوکوں مسئلے حل کرݨ آلی کمپیوٹرائزڈ مشین سمجھنیدن، ہیرو کوں پیار کولو نہ کوئی مندے کڈھدے تے نہ ہی اوندی ذات اچ جھاتی پا کے اوندے اندرو ڳلے سڑے ارمانیں دی اروڑی کوں لڳی بھا کوں وسمیندے، ہیرو رات دے پچھلے پہر روز ہیک ڈراکلا خواب ڈیہدے جیندے اچ اوندے وجود کوں قیمے مشین اچ ڈے کے ہیک مشہور قصائی عام لوکیں کوں ویچ چھوڑیندے۔
ہیرو چھرکی بھر کے جاڳ پوندے تے ڈیہدے اوندے ذال بال تاں ستے پائین انہیں کوں تاں پرواہ ہی کائینی جو ساڈے ابے/اماں دا گوشت قصائی قیمہ بݨا کے ویچ چھوڑے۔ہیرو اٹھی کے واش روم اچ ونڃ کے روندے تے شاور چلا کے دھاوݨ پائے ویندے، ہیرو شاور چلا کے اصل اچ اپݨے آپ کوں کیموفلاج پیا کریندا ہوندے جو اوندیاں ہنجھوں کوئی ٻیا ڈیکھ نہ گھنے۔
وڈے ویلھے دی بانگ فل آواز اچ وجݨ پائے ویندی حے تاں ہیرو کوں احساس تھیندے جو لوکیں دے کنیں اچ فل فریکوئنسی آلی بانگ ویسی تاں لوک جاڳ پوسن پر لوک وت وی ستے راہندن، ٻس ڈو چار بوجھل ضمیر آلے جاڳدن تے اپݨی ڈنگوری چا کے اللہ سائیں دے گھر ٹر ویندن، کتے اویں روݨکدے پائین چیڑاں چپ ہن انہیں کوں مردانہ قوت دے شوقین حضرات کھا ڳئین۔
ہیرو کوں ہاؤلیں ہاؤلیں اپݨی کہاݨی سمجھ آوݨ پائے ڳئی حے، اوکوں اپݨے اندرو جھاتی پاوݨ دی فرصت ملی حے تاں اوندی ملاقات ہیک اینجھے دشت نورد نال تھائی حے جیکوں اپݨی منزل دے راہ رستے دا پتا کائینی ٻس او ہیکو رنڳیں ٹبیں دے جنگل اچ لاہندا چڑھدا کھڑے۔
ٹٻیں دی لاہی چاڑھی اچ اوکوں ایں چیز دا احساس وی نئیں تھیا جو زندگی کہیں ٹبے دی ریت اچ دفنیج کے کڈاں دی مر ستی حے۔
ٻس ایہو لمحہ ہوندے جتھاں انسان پتھر دا تھی ویندے تے اوندے بعد او ہیرو گیری دے علاوہ نہ کجھ سوچ سگدے نہ کجھ کر سڳدے۔
ول او موٹیاں موٹیاں کتاباں پڑھدے۔تاریخ دے دروازے کھڑکا کھڑکا اپݨا پتہ پچھدے، ٹالسٹائی دے وڈے وڈے انڈے اوندے سنگھ اچ پھس ویندن، ول او رابندر ناتھ ٹیگور نال مشورہ کریندے جو ہݨ کیا کراں، رابندر اوکوں سیگمنڈ فرائڈ دا کیس سمجھ کے اوندو ریفر کر ڈیندے تے ول اوندا علاج تھیندے پر او ٹھیک نئیں تھیندا۔فرائڈ کک تھی کے آھدے اپݨی ذات دا ڈکھ لا علاج ہوندے لہذا تیڈی نفس کوں تحلیل کرنا پوسی۔ہیرو شودا گیانی لوکاں دا اتا پتا پچھدا کڈاہیں گوتم دے نال جھیڑا ونڃ کریندے، کڈاہیں، گاندھی دے مغریں ونڃ لڳدے، کڈاہیں پیریں فقیریں دیاں در درگاہیں ونڃ ملیندے پر اوکوں ول وی سمجھ نئیں آندی جو او اپنا آپ کتھو ڳولے۔
ایں سارے غذاب رولے اچ اوندے دل تے دماک ہیک ڈوجھے کوں دشمن سمجھ کے درکائی بھڃائی ودے ہوندن۔
دل دماک کوں آھدی حے پاڑ پٹیجی تائیں میڈی بیخ کڈھ گھتی حے تے دماک دل کوں فرمائیندے سارا تیڈا مرݨا حے۔ہیروکوں لگدے جو او فنا تھی ویسی تے فنا دا ڈر سب توں خوفناک ہوندے اے جگر کوں ڈال سٹیندے۔ ایں کشمکش تے فنا تیں قابو پاوݨ واسطے ہیرو بے چارہ اپݨے وسیب وسبے دی مٹی سر اچ پا کے اپݨی ذات کوں سماج دا اجتماعی استعارہ سمجھ کے ماتم کریندے۔
تے ایں ماتم اچ اوکوں ہیک اݨ کھٹ نفسیاتی خسارے دا سامݨا کرݨا پوندے۔اوندے دل اچ ہیک ڈونگھا وہم گھر کر ویندے تے او ہر ویلھے سوچیندا رہ ویندے جو :کنڈی کئیں کھڑکائی ہوسی؟
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا