نوبل پرائز توں محروم مقامی ادب۔۔۔ ڈاکٹر یسین بیگ

1901توں شروع تھیونڑ والا دنیا دا وڈا انعام نوبل پرائز ھے۔کجھ سال بند وی رھیے تے کجھ متنازع وی۔

اثھ سو لوکیں کوں 220ملین دی رقم تے شہرت وی ڈے چکے۔پنج رکنی نارویجن ممبر ہر سال 10دسمبر کوں انعام حاصل کرنڑ الیں دا اعلان کریندن۔سوائے ریاضی دے باقی سارے شعبے شامل ھوندن۔

ایندے تے نظر سٹوں اگر مسلمانیں دے ادیبیں دی تے صرف ڈو بندے مصر دا نجیب محفوظ عربی ادب تے ڈوجھا ترکی ادب دا اورخان یاموک ھے۔

اگر برصغیر دے ادب دی گال کروں تاں صرف رابندر ناتھ ٹیگور بنگالی مقامیت دا ادب دا انعام وصول کریندے 1913اچ۔سیاسی متنازع لوگیں کوں ملیے تے گاندھی کوں نیں مل سگیا۔

او علیحدہ ایشو ھے۔پر ڈکھ دی گال شعر و ادب دے معیار دی ھے۔ساڈا مقامی ادب خاص کر برصغیر دے باشندیں دا کافی گہرا ھے۔ہر عالمی توجہ نہیں گھن سگیا۔

جبکہ لاطینی امریکہ آلے اگوان ھن۔اپڑیں ملک دی گال کریجیے تاں زیادہ ڈکھ تھیندے۔بے شک ریاستی ڈر پریشر خوف اپڑیں جا پر او ادب تیں گھٹ رکاوٹ بنڑدے۔

ساڈیاں مقامی زبانیں کوں شناخت دا مسئلہ وہ ھک سچ ھے۔مادری زبان دے بدلے بئی زبان دا لاگو اپڑیں جا۔پر ساڈا شاعر ادیب جتھاں ڈا ڈا کتاباں لکھدے یا چھپویندے پر دنیا تیں اوندی گال پہنچ نیں سگدی۔

ساڈے دانشور کمال دے لوک ھن ہر آگاہی تے سہولیات دی کمی ھے۔رابندر کوں انگریز استاد ملیا ھا تے اوندے اچ نکھار آیا ھا۔

اج انٹرنیٹ دا دور ھے ہر شے انگلی دے اشارے تیں مل پوندی ھے۔پر ایں چھوٹی جہیں دنیا تک اپڑیں تخلیق نال سانجھ نیں کر سگدا۔

مقامی زبانیں کوں ترقی کیتے ضروری ھے جو اتھوں دی سول سوسائٹی تعلیمی ادارے ساڈے ادیب شاعر تے دانشور دا ساتھ ڈیوین۔تے کوئی دیر کینی او عالمی شناخت اوں زبان دی بحال کر گھنسن۔پچھیں کم از کم اوں زبان دے مٹ ونجن دا ڈر مک ویسی۔