ٹرانس۔انڈس ‘جٹاتر۔بلوچ’ سرائیكی پٹی وچ قومپرست سیاست دے نویں أبھردے
ائیر۔نشان اتیں ‘چِت۔وٹاندرے’-
————-
ہك سرائیكی قومپرست سنگتی دے كَڈھیئے ہوئے آن لائن اردو اخبار دے ایڈیٹر دی ‘غیر جانبدای’ نال ودھائی كنفیوژن دے بارے ایڈیٹر كوں لكھی چِٹھی:
————–
تہاڈیاں پوسٹاں پڑھداں۔
بہوں لحاظ نال اے عرض كریندا پیاں جو میڈیئم یانی زبان كنوں علاوہ كنٹینٹ اتیں كامنٹ دے حوالے نال وی تساں ‘ہك مزید اردو اخبار’ بنڑنڑ دا پروجیكٹ ہئو——-اووھا ‘لا تعلقی یانیindiffernce, اووھا ڈٔبھ ڈٔبھ یانی كنفیوژن-
بالكل اردو اخباریں والی كار تساں غیرجانبداری (جیرھی ناممكن ہوندی ئے) دے چولے وچ نیئو كالونیئلزم تیں جٔٹی ریاست دی مركز پرستی دے ایجنڈے دی خدمت كرنڑ دا, أكا اردو پریس آلا ۂنٔر ورتیندے پئے ہئو۔
او ۂنر كیا ہوندے؟ ڈو كم كرنڑ: ‘آپ بےرحمی دی حد تائیں تعلق راہونڑ, اتیں سچ اتیں كوڑ, ڈوہائیں كوں برابر تول كیں كوڑ دی خدمت كرنڑ۔
جیكر تہاڈے وچ, بلوچ نیشنلزم كوں, جیرھا محض سٹیٹ نال كنفلكٹ وچ اوتم اتیں قومیتی اجزا۔۔۔زبان, لٹریچر, كلچرل پكھ (كلچر وچ فیمیل/تریمت دا كرتنڑ اتیں الاونڑی آفاقی لازمہ ہے۔ افریقہ كنوں گھن كیں یوروپ, عرب تیں انڈیا۔۔ تمام كلچر ایھو ثابت كریندن جو محنت دی سپرا سٹركچل ‘قدرِزائد’ سونہڑپ ہے اتیں, بال جَنڑنڑ آلی كار, سوہنڑپ دا پالنڑ كرنڑ تریمت دا آدرش ہے۔ اتیں بلوچ نیشنلزم اںنھیں ڈو پَكش, ‘زبان دی ڈیویلپمنٹ’ اتیں كلچر دے ‘سونہڑپ وچ تریمت دے كرتنڑ’ وچ پِچھوہاں ہے; سرائیكی كلچر اتیں پشتون كلچر كنوں وی پِچھوہاں۔
ایں پچھوكڑ وچ, جیرھلے بلوچ نیشنلزم, شولری كنوں اگو تیں ودھ كیں ودیا/تعلیم اتیں سیاسی ڈسكورس وچ وَڑدا پئے, اوں ویلھے بلوچ نیشنلزم كوں ‘ڈیموگرافك اوورلیپ’ جھئیں عام مسئلے دے بہانے اوندے سبھ توں اوَل بانہہ نیشنلزم یانی سرائیكی نیشلزم نال جھیڑے وچ دھِك ڈیونڑ دی كوشش كرنڑ سٔتھری سوچ نہیں۔مزاحمتكار قومپرست كیڈر دا چیتا برماونڑ قومپرستیں كوں بھننڑ دا پرانڑا ہتھیار ہے۔ تساں ایھو كریندے ڈسدے ائو۔
قوم پرست, یا ‘پرو پوئر پریس’ كڈاہیں غیر جانبدا نئیں ہوندا۔ وت وی wish you to succeed in becoming one more member of Urdu press. ایں ویلھے تساں اے تئاثر قائم كرنڑ وچ كامیاب ہئو جو تساں بلوچ یا سرائیكی جھئیں ہینڑے تیں پسماندہ لوكیں دے نكے نكے سیریئل پرچیں اتیں كتاب لڑئیں وچو نیوھے۔ اساں وت وی امیدوار ہئیں جو سائیكی نیشنلزم وچ ویہارے (20 وریہہ) دی سٹرگل كوں ونجا پھیڑ نہ كریسو۔ چیتےكاری دی جو موڑی اج تساں كن ہے, ایندے وچ تہاڈی ذاتی لیاقت تیں محنت اول, پر ڈھیر حصہ اوں سیك دا جیرھا قوم پرستی تہاڈے وچ پیدا كیتے۔ جیكر تساں وی ‘ٹرانس اڈس’ دے بلوچستان وچ شامل تھیونڑ دے حق وچ ہئو تاں بسم اللاہ, پر ذرا تحقیقاتی سروے كركیں كجھ سوالیں دے جواب لكھو: 1. ٹرانس انڈس دی ڈیموگرافك عددیئت: (a) نان۔بلوچ یانی جٹاتر اتیں بلوچ دا تناسب, (b) بلوچیں وچو باقاعدہ بلوچ یانی بلوچی سپیكنگ بلوچیں دی تعداد كیا ہے؟ (c) ساہیوال تیں ڈب بلوچاں دے بلوچیں والی كار محض نسلی بلوچ كیتلے ہِن؟ (d) نسلی بلوچیں وچو سرائیكی بولنڑ آلے, پر سرائیكی مخالف بلوچ كیتلے ہِن؟ (2) ڈی ایكسكلوڈڈ ایریا دے, یانی بلوچی سپیكنگ علاقے دے بلوچیں دی بلوچستان عچ شمولیئت دی مرضی دا ریفرنڈم تھیسی یا او پنجاب دے ایجنٹیں دے رحم و كرم تیں ہوسن؟ (3) جیرھلے برٹش سركار بلوچستان بنڑایا ہا, اوں ویلھے ٹرانس انڈس دے بلوچیں دا رول كیا ہا؟ (4) جیكر اے درست ہے جو سرائیكی شناخت اتیں سرائیكی صوبے دی پورے 54 سالیں دی تنڑمار جنھیں لوكیں شروع كیتی اتیں جنھیں اگو تیں ٹوری اونھیں وچ "نان۔بلوچ” اگوانڑ جیویں مہر عبدالحق سومرا اتیں نسلی بلوچ اگوانڑ جیویں میر حسان حیدری چانڈیہ مونڈھے نال مونڈھا شامل ہئین, تیں وت ڈوجھے فیز وچ فدا حسین گاڈی (سرائیكی۔بلوچ رَلدڑ), اسلم رسولپوری احمدانڑی تیں طارق اسماعیل احمدانڑی, عاشق بزدار, نذیر لغاری, نصرالللاۂ ناصر نسلی بلوچ, تیں غضنفر مہدی, ممتاز حیدر ڈاہر, مظہر عارف, واگھا, منصور كرءم سیال, عبدالللاۂ عرفان, باسط بھٹی, تاج لنگاہ ۔۔۔ (ناں چترنڑ بہوں ائوكھا تیں ڈسكریمی نیٹری كم ہے, پیشگی مافی منگداں) اے سبھے محض سرائیكی بنڑ كیں مونڈھے نال مونڈھا رلا كیں ٹردے آئین۔ تہاڈے كیتے ہك سئوال ایھو ہے جو, ٹرانس انڈس دے بلوچیں دی بلوچستان دا حصہ ہوونڑ دی تاریخ كتی سال ہے؟ (5) جیكر تاریخ كئے نی, تاں آیا زیرو تاریخی پچھوكڑ نال اج, محض ریاستءپنجاب دے بانڑ تیں ٹرانس انڈس دے بلوچ سرائیكئیں اتیں جٹاتر سرائیكئیں وچالے پھِٹمیلی گھتنڑ ٹھیك ہوسی؟
About The Author
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر