ساڈے گودے اٹھ لکھ اکاسی ہزار نو سو تیرہ مربع کلومیٹر دے مالک ہن پر تمیز ککھ دی کائیننے، نہ راہوݨ دا ڈا آندے نیں تے نہ پاوݨ ہنڈاوݨ دا۔ٻس کھاوݨ دے ڈیݨ ہن۔
زمین دا ٹکڑا تاں بھل سونے دی چڑی حے پر انھاں نا مرادیں اوکوں کر برباد سٹے۔ادھا رقبہ تاں سنئہ اکہتر پوہ مہینے دی ٹھڈی یخ رات اچ ڳالھ چھوڑے نیں۔تے وت سنہ ودھانوے اچ مارکا ٻائی مڈی ڳلوا کھڑن۔
ارمان تاں ایں ڳالھ دا حے جو چھڑا زمین دا ٹکڑا ننھیں ڳلوایا بلکہ اتھاں راہوݨ آلیں لوکاں دی زندگی کوں وی دا تیں لا چھوڑے نیں۔
بھا لڳے انہاں دے سر کوں ساری وسوں کوں صلیب تے ٹنگی کھڑن۔انھاں دی پالیسی ڈیکھو ہیک پاسو ملاں کوں بانہہ ٻیل چا کیتے نیں ٻائی پاسو انہاں نال چھوٹے موٹے رولے وی کیتی رکھدن۔
وڈے گودے آپ او ساریاں چُدکیاں کریندن جیرھاں عام لوکاں کیتے حرام ہن۔ اے زمین دا ٹکڑا انھاں کوں ایویں مل پیا جیویں اندھے دی کت ہیٹھ ٻٹیرا آ ونڃے۔ اندھا سمجھݨ پائے میں کوئی ٻہوں وڈا شکاری بݨ ڳیاں۔انھاں نال وی ایہو کم تھیا۔ اے نا مراد تاں عقل و شعور کولو اکا کورے دے کورے ہن۔ہیک عام جہیں بدمعاش آلی کار انھاں دا ذہن حے جیرھا دھونس دھمکی دی تڈ تیں اپݨا گھر بار چلیندے پر اوکوں اے پتا نئیں ہوندا جو دھونس دھمکی دی سائینس دیرپا تے زیادہ کارگر نئیں ہوندی کیوں جو اے اپݨے آپ اچ فنا تے تباہی دا عنصر سانبھ کے اگاں ٹردی حے۔
اے فنا چھڑی انٹرل فنا تک محدود نئیں راہندی بلکہ اے پوری سوسائٹی کوں اپݨی لپیٹ اچ گھن گھندی حے کیوں جو انسانی دماغ دی ہیک ٻہوں وڈی صلاحیت حے جو اے جیرھے پاسوں لڳ پووے تاں بس ول لڳ پوندے ۔
ساڈیں گودیں دا دماک شروع کولو سازش، دھونس دھمکی، جبر و استبداد، شدت پسندی تے قانون شکنی آلے پاسے لڳا جو ہا تے بس او ہالی تک لگا ویندے۔
دنیا دے وڈے وڈے سماجی سائنسدان تے تاریخ نگار ڈسیندن جو انسانیں دے حاصلات دے پچھوں انہاں دی جدو جہد تے اپروچ دا ٻہوں ڈونگھا اثر ہوندے تے اوں حاصلات دے بعد اے اثر تہاڈے کیریکٹر دا لازمی جز بݨ ویندے۔
سنہ ستالی اچ غدر آلے واقعے دے بعد او کیریکٹر اج تک ساڈے وزڈم دا حصہ حے تے اوں تیزی نال پوری وسوں کوں اپݨی لپیٹ اچ گھن گھدے، کیوں جو طاقتور تے حکمران طبقات جیرھے وزڈم نال اپݨی پاور کوں استعمال کریندن اوندے اثرات زیر دست طبقات تیں بہوں زیادہ ہوندن۔
انہاں بالا دست طبقات دا وزڈم ڈیکھݨے تاں تساں انہاں بنایا نصاب چا کے ڈیکھو چا تہاکوں سمجھ آ ویسی جو مارکا کیتلا عقل آلے ہن۔
لنڈی تے دوڈی سوچ دے اندازہ کرو جو انہاں کوں ایں وسوں دا ہیک وی اینجھا وسنیک نئیں لبھا جیندا بطور ہیرو ذکر اے اپݨے نصاب اچ کرن ہا چا، سارے باہر دے حملہ آور تے بدمعاش صفت کیریکٹر دے مالک کرداراں کوں چا کے نصاب اچ پا ڈتے نیں تے اتھوں دے لوکاں کوں آکھے نیں جو ایہے تہاڈے ہیرو ہن۔
انہاں چٻلیں کوں اتنا پتہ وی نئیں لگدا جو جیرھے اتھوں دے مقامی لوکاں کوں بار بار قتل کریندے رہ ڳئین تے تریمتیاں کوں مال غنیمت سمجھ کے انہاں دا عزتاں تار تار کریندے رہ ڳئیں او بھلا ہیرو کیویں تھی سگدن۔
ول جیویں انہاں دے ہیروز دا ویہوار ایں دھرتی نال ریہا اوہو دا اوہو ویہوار انھاں اگاں ٹوریا۔اتھوں دے لوکاں کوں پسماندہ آھدن، انہاں دی ما بولی کوں پسماندہ سمجھیندن، لشکریں دی زبان کوں قومی زبان دا درجہ ڈے کے مسلط کر ڈتونیں۔
میکوں یاد حے میں کوئی بارہویں پڑھدا ہامیں تے میکوں اپݨے دیہات دے ان پڑھ رشتے داریں کوں گھن کے کہیں ملتان دی ہسپتال ونڃنا پائے گیا ہا تے اتھاں میں نرس نال گالھ اپنی ما ٻولی سرائیکی اچ کیتی تاں میڈی خالہ میکوں شدید ڈانٹ پلوائی تے آکھس توں تاں پڑھا لکھا ہائیں تیکوں گالھ کرݨ دی تمیز کائینی۔توں ہروں بھروں سرائیکی اچ گالھ کرنی حے اڑدو اچ گالھ نیوہیں کر سگدا۔
آکھݨ دا مطبل اے حے جو ڈاڈھے چھڑا جسمانی قتل نئیں کریندے بلکہ او ساڈے لوک ورثے کولو گھن کے ساڈے لوک وزڈم تے ساڈی وسوں نال پوری جڑت کوں تباہ و برباد کر ڈیندن۔
بھل اے سفاک پالیسی زیادہ دیرپا کائینی ہوندی آہستہ آہستہ لوک اپݨی پناہ گاہ دو کھسکدے رہ ویندن۔
ساڈے گودیں کوں تاں ستر سال گذرݨ دے بعد اے وی پتا کائینی جو ایں ملک کوں کیرھے نظام دے تحت چلاوݨے، قرار داد مقاصد کولو گھن کرائیں موجودہ آئین دے پندھ تاݨی میکوں تاں سمجھ نئیں آئی جو اصل اچ اے آئین آھدا کیا پائے، اے اسلامی نظام چاہندے، صدارتی نظام چاہندے، پارلیمانی نظام کوں سپورٹ کریندے یا مقامی حکومتیں کوں اپنا حصہ سمجھیندے۔
قسم حے نئیں سمجھ آندی میکوں لگدے شئیت ساڈیں وڈیں گودیں دے سوا کہیں کوں وی پوری دنیا اچ سمجھ نئیں آندی جو مارکا چاہندے کیا ہن۔
بہرحال اے تاں جڈاں طے پائے کرن جو ایں سلطنت کوں کیرھے قانون و ضابطے دے تحت چلاونے بھل اے ڈاڈھا پتا ہنیں جو ایکوں ہیک وڈے پاگل خانے اچ کیویں تبدیل کرݨیں نیں۔
تساں ڈیکھو کہیں ٻائے ملک اپݨے دریا ویچن، کہیں ٻائے لوک اپݨے ستر پچھتر ہزار بندے مارن، دنیا اچ کوئی اینجھی مثال ملدی حے جو نیو ورلڈ آرڈر دے بعد اپݨے شہریاں کوں گم کر ڈتا ویندا ہووے، مذہب تے مسلک دی بنیاد تیں لوکیں کوں ریاست سزا ڈیندی ہووے، اپݨے لوکاں دے عقیدے دے بارے شدید فکر مند ہووے۔۔۔۔
اے وی پڑھو: کنڈی کئیں کھڑکائی ہوسی؟ (پہلا حصہ) ۔۔۔ہیرو، زلفی
یار ہݨ تاں میکوں کہیں کہیں ویلھے ایویں لگدے جو اساں بے قصور ہوندیں وی شدید بے وسی دا ستم سہندے ہیں، ساڈے جیہاں لوکاں واسطے ساڈا سیاسی ، سماجی شعور عذاب بݨ ڳئے۔ بھ۔۔۔۔ن پاڑ آلی اینجھی زندگی کوں بھا نہ لگے جتھاں ریاست دی ہٹھی اچ قتل و غارت، جبر و استبداد، قید و بند، ظلم و ستم، فرضی ہیروز، کالے بوٹ تے ڈو نمبر مال دی بھر مار ہووے، جتھاں کوئی کہیں دا ڈکھ نہ ونڈا سگے، جتھاں کوئی اپݨی ما بولی اچ گالھ کرن کولو ڈچکدا ہووے، جتھاں سماجی تے سیاسی کم ٹھپ تھائے پائے ہوون، جتھاں میلیں کوں فضول سر گرمی سمجھیا ویندا ہووے، جتھاں محبت کوں حرام حلال دی ترکڑی اچ تولا ویندا ہووے، جتھاں بے روزگاری تے نا انصافی دیاں پاڑاں ساڈی پوری پوری نسلیں کوں ولھیٹ ڳیاں ہوون، جتھاں ہر نواں ڈیہنہ گزرے ڈیہنہ کولو بہتر لگدا ہووے اینجھے ملک اچ بندہ جیوے تاں کیویں جیوے۔۔کیوں جو آھدن جیوݨ واسطے کوئی نہ کوئی امید دا ہووݨ بہوں ضروری ہوندے۔۔
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر