"جیری مینڈرنگ” تے سرائیکی وسیب|| مشتاق گاڈی

"جیری مینڈرنگ” ہک امریکن انگلش ٹرم ہے جیندا مطلب ہے جو کہیں "ڈسٹرکٹ باؤنڈریز” دی اینجھی وٹا پھیر کیتی ونڄے جو ہک پولیٹیکل پارٹی کوں "حلقہ بندیں” تے انتخابات” وچ فائدہ تھیوے۔ اصل وچ جیری شبد ہک امریکن سیاستدان Albridge Gerry دے ناں کنیں نکھتے جݙاں جو مینڈرنگ meandering دا مطلب "وَل ولانگے تے ݙنگ پھڑنگ”۔ ایندا پورا مطلب بݨدے "جیری دے وَل ولانگے”۔

البریج جیری جیڑھا جو اوں ویلھے ڈیموکریٹک۔ ریپلیکن پارٹی دا لیڈر ہئی، اوں 1812 وچ "میسوچوسٹ ڈسٹرکٹ” دے باؤنڈریز (حدود) دی اینجھی اَولی تے بے ڈھنگی وٹا پھیر کیتی جو اوندا نقشہ ای وڳاڑ کنیں رکھ ݙتُس۔ اے سارے اولڑے تے ݙنگ پھڑنگ وٹا پھیر دا مقصد اپݨی ڈیموکوکریٹک۔ ری پبلیکن پارٹی کوں الیکشن وچ جتواوݨ ہئی۔ او اپݨے ایں مقصد وچ کامیاب وی تھی ڳیا۔ میسوچوسٹ سٹیٹ وچ اوندی پارٹی جیت ڳئی تے گورنمنٹ وی بݨائی۔ تݙاں کنیں الیکشن وچ ناجائز فائدہ چاوݨ یا کہیں ٻئے سیاسی مقصد کیتے ضلعی حدود تے حلقہ بندیں وچ وٹا پھیر کوں "جیری مینڈرنگ” آکھیا ویندے۔

سرائیکی وسیب وچ اینجھی پیلھی "جیری مینڈرنگ” ضیاالحق دور وچ ݙیکھݨ کوں ملی جݙاں وسیب دے آبادکاریں دے ووٹ کوں کٹھا کرݨ کیتے ننویاں اَولڑیاں تے ݙنڳ پھڑنگ حلقہ بندیاں تھیاں۔ جنرل مشرف دور وچ ڈویژن مکا کنیں لوکل گورنمنٹ کیتے ڈسٹرکٹ کوں اولیت ݙتی ڳئی۔ 2008 وچ شہباز شریف پراݨے ڈویژن کوں جݙاں بحال کیتا تاں ملتان دے کئی ایریاز کوں رلا کنیں ہک ننواں ساہیوال ڈویژن بݨا ݙتا۔ ہݨ اے چودھری پرویز الہی جھنگ دا ننواں ڈویژن بݨاوݨ دا منصوبہ گھن آئے تاں جو لیہ کوں اوندے وچ رلا ݙتا ونڄے۔ ایں ننویں جیری مینڈرنگ دا وݙا مقصد الیکشن کنیں ودھ سرائیکی وسیب دی انتظامی بھن تروڑ ودھ لڳدے۔

جے اویں ݙٹھا ونڄے تاں پنجاب ٻہوں چالاکی نال سرائیکی صوبہ دی ڈیمانڈ کوں ایں ننویں "جیری مینڈرنگ” کھیڈ نال پچھوں کر ݙتے۔ ڄاݨ بجھ کنیں ڈسٹرکٹ تے ڈویژن بݨاوݨ دیاں دیمانڈز ودھایاں ڳئین تاں جو ہک پاسیوں انتظامی بھن تروڑ نال وسیب کوں ونڈیا ونڄے، ٻئی پاسیوں لوکیں کوں ڈسٹرکٹ تے ڈویژن جہیں ٹرک دی بتی پچھوں لا ݙیو۔