دسمبر 22, 2024

ڈیلی سویل۔۔ زمیں زاد کی خبر

Daily Swail-Native News Narrative

سرائیکی تحریک دا قضیہ دے ولدے اچ || اظہر لشاری

آپݨے اڳلے کمینٹ ئچ 'خالی تھاں' اتے 'خالی تھانواں دا کھڑکار' وی 'کاوڑ کرودھ' دی اینہیں ونکی (عمران خان ٹائپ) دے ریفرنس ئچ لکھا ھامی۔
اظہرلشاری
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ذوالفقار علی ذلفی ددی لکھت دے جواب اچ فیس بُک تے سوجھواناں ولوں کمنٹس آئے ہن ، ذلفی دی لکھت تے کمنٹس ڈیلی سویل دے قارئین دی دلچسپی سانگے ہیٹھ ڈتے ویندے پئین:
سوھݨاں مضموُنءِ۔ تحریک اتے تحریک نال جڑے لوکاں کوُں اینجھئیں موضوعات تے ڳالھ مُہاڑ اتے لکھݨ پڑھݨ دی لوڑھ ءِ نہ کہ ڳالھیں مندے، کاوڑ کرودھ، ذاتی الزام تراشیاں اتے ھوُھا دی! ساݙے کول ساسی کلچر ݙینہہ پݙینہہ زوال پزیری دا شکار ھِ ۔ ھِک ویلا ھوندا ھا، جݙاں سیاسی تحریک نال جڑے لوکاں اتے سیاسی کارکناں کول مالی وسائل گھٹ ھوندے ھَن پر سمجھݨ ڄاݨݨ دی سِک دریہہ ھوندی ھئی۔ کہیں نظریہ نال جڑے سیاسی کارکن آپݨا نصاب ترتیب ݙیندے ھَن، سٹدی سرکل تھیندے ھَن، نویں آئیڈیاز، نویاں کتاباں نال شناسائی تھیندی ھَئی، ھِکا کتاب ھوندی ھئی اتے مارکہ ھِک ٻئے توُں ادھاری منگ واری واری پڑھدے ھَن اتے سیاسی سدھ ٻدھ دے کم کوُں مسلسل اڳوُنہاں کیتی راھندے ھَن۔ انگریزی دا ھِک محاورہ ھِ جو "خالی تھاں (برتن) زیادہ کھڑکدے”، اڄ کل تاں چار چدھاروُں خالی تھانواں دا کھڑکار ئی کھڑکار ءِ
میݙے خیال ئچ ‘کاوڑکرودھ’ ھِک ‘چݨِڳ’ (چنگاری) ءِ، ھِک شکتی ءِ جیڑھی ھر بندے (اتےکہیں حد تئیں ھر جیندے جی) دے اندر ھوندی ھِ پر آپݨے اندر دی اِیں ‘چݨڳ’ دا ورتاراھر بندے دا آپݨاں آپݨاں ھوندے۔ ݙاڈھے، پھردے بندے دی کاوڑ دا آپݨاں ھِک رنگ ھوندے، ھیݨے، اݨپَھر بندے دی کاوڑ دا آپݨاں ھِک رنگ ھوندے۔ کاوڑ دی اِیں ‘چݨڳ’ کوُں کݙاں، کِتھاں، کیویں ودھاوݨے یا گھٹاوݨے، اے ھِک سُرت، ھِک آرٹ، ھِک کلا منڳدی ءِ۔ اِیں سُرت، اِیں کلا کوں ھتھیکا کرݨ لؤ، ھر بندہ آپݨی کاوڑ کوُں ھِک حد تئیں پروسسیس وی کریندے، پر ھر بندہ نہ آپݨی کاوڑ دی ھِکو سنوّیں پروسیسنگ کر سنڳدے اتے نہ ھر بندے کوُں آپݨی کاوڑ دے ورتارے دی ھِک سنوّیں کلا ڈھہیندیءِ۔ ھا البتہ ھِک خاص طراں دی کانشئیسنیس، ھِک خاص طراں دا کلچر اتے ھِک خاص طراں دی تربیت اِیں کم ئچ بندے دے ٻانہہ ٻیل ضروُر تھی سنڳدن۔ اڄوکے سیاستداناں دی مثال گِھنوُں تاں، کاوڑ دا ھِک نموُنہ عمران خانءِ، کاوڑ دا ٻیا نموُنہ زرداری صاحب ھِن۔ ھِک دے مونہہ ئچ جو آندے کڈھ ݙیندے، ٻیا آپݨے لفظاں دے ورتارے ئچ ٻہوُں احتیاط اتے ناپ تول ورتیندے۔
آپݨے پہلے کمینٹ ئچ ‘کاوڑ کرودھ’ کوُں کلھا کر ناھمی ورتا، بلکہ ایندے توُں پہلے وی ھِک ادھ شبد (ڳالھیں مندے) اتے اِیندے توُں بعد وی ھِک ادھ شبد (الزام تراشیاں) لِکھے ھامی۔ "ڳالھیں مندے، کاوڑ کرودھ اتے الزام تراشیاں” لکھݨ دے پچھوُں، میݙے چیتے ئچ کتھائیں عمران خان ٹائپ ‘کاوڑ کرودھ’ ھئی، اینجھئیں ‘کاوڑ کرودھ’ جیڑھی ٻہوُں ترنت اتے گھٹ پروسیس تھئیل (یا سرو پروسیس تھئے مُتوُں) ھوندیءِ۔ اینجھئیں کاوڑ جیندے نال میݙا ٹاکرا فیس بُک تے کجُھ دوستاں نال تھیوݨ آلے ھِک مُہݙے ئچ تازہ تازہ تھیا کھڑا ھا۔
آپݨے اڳلے کمینٹ ئچ ‘خالی تھاں’ اتے ‘خالی تھانواں دا کھڑکار’ وی ‘کاوڑ کرودھ’ دی اینہیں ونکی (عمران خان ٹائپ) دے ریفرنس ئچ لکھا ھامی۔ باقی میݙا ‘خالی تھاں’ اتے ‘خالی تھانواں دے کھڑکار’ دا ورتارا جیکر تہُاکوُں یا ننڈھے وݙے کہیں وی سنگتی کوُں کوئی ‘ذاتی حملہ’ یا کوئی ‘وݙا الاء’ تھی سُݨیجے تاں، ایندے کیتے میݙی مجالءِ۔
Ahsan Wagha

تہاݙے اڈھائی اکشر: ٭کاوڑ۔کرودھ٭ کے
لمبی ڳالھ کر کیں ڈائیلیوٹ تھیسین !
جیویں میکوں سمجھ آئے,
ذوالفی سائیں اے کم کیتے جو:
ڈھو۔ڈھٻ کڈھو,
پر اندرو دی ٻارھو کڈھو,
سائیں دی سنسٹیویٹی
٭کاوڑ کرودھ٭ تیں کھڑی ہائی,
اے ٹروتھ دا ݙوجھا پاسا ہوسی !
ٹروتھ دا ݙوجھا پاسا بر حق !
(ٹروتھ دا ݙوجھا پاسا کیا ہوندے,
اے ہر کوئی ڄاݨدے: ہک پاسو گاندھی تیں نہرو ہئین, ݙوڄھی پاسو نراد چندر چودھری Nirad C Chaudhury ہا۔
دلو سہمت جو کاوڑ۔کرودھ دی کاسٹ ہوندی ئے,
پر او تاں منصور حلاج پے کیتی
بی بی شہید تیں بھٹو شہید وی پے کیتی,
یا او شانتی تیں صلح کل دی یوگا دی حالت شہید تھئے ہئین !
٭ری کنسیلیئیشن ناں دی کتاب وچ جیرھی کاوڑ ئے,
کݙاہیں ایکوں ایں اینگل نال پڑھ گھنیجیئے,
بھٹو شہید جیرھلے جیلر کوں سوئال کیتا جو,
ضیا دا پیو کئون ہا, میݙا پیو کئون ہا ?
او کاوڑ ناہی !?
کجھ نویں,
کجھ اݨ آکھی کوں راہ ݙیسو,
تاں
کاوڑ کرودھ متوں کیویں ݙیسو,
پنجاب کنوں صوبہ ڈیمانڈ کروں,
خیال کروں من وچ کاوڑ۔کرودھ نہ آوے,
مارکس فجر کوں کاوڑ۔کرودھ مارݨ دی یوگا کر کیں لائبریری وئیندا ہا تیں ریوولین لکھدا ہا,
لینن تاں ہ ای گھیو دا گھڑا
اوتلی پوسٹ پڑھی سے۔
ایندے کنٹینٹ وچ ٭کاوڑ۔کرودھ٭ کتھائیں ہا !?
یا کاوڑ۔کرودھ اندرو کتھائیں کھڑا ہا,
میں نکلݨ نئیں ݙتا تاں ٭سدھے شبد٭ بݨ کیں آئوٹ آف کنٹیکسٹ ٻارھو نکل آئے !
او جسے کتھاں نمدین۔ڄمدین
جنھیں وچ کاوڑ کرودھ نئیں ہوندا !
او کیمسٹری کیویں ممکن ہوندی ئے جتھ اندرو سانبھی کاوڑ اندرو سوک ونڄے,
(الا نہ کرے), نفرت بݨ کیں ٻاہر نہ نکلے,
بندہ آپݨی ڳالھ کرے:
میں (آسن واگھا) نفرت دا ایکسپیریئنس رکھداں,
ٻہوں بھیڑی ئے,
میکوں جیرھلے نفرت تھیندی ئے,
جیکر لاجک کرودھ۔کاوڑ وچ وٹاوݨ دا راہ نہ لبھے تاں
میں اوکوں کوئ راہ ݙینداں,
عموما جنرل ضیاء دو موڑ ݙینداں,
(مذاق نہ سمجھاہے, عمران دا مونھ, شبد بھوڳݨ کیتے میݙی روز دی پریکٹس اے
(٭ضیاء کے نام لگائو کردھ جو بھی ہو٭)
خیر,
نصیحتاں ڄاݨین تیں اولیاء ڄاݨین,
چپ ڄاݨے ٭اصلاحءاحوال٭ ڄاݨے,
اوئیں صلاح ݙیوݨ لو دل آہدی پئی اے,
پر نمھی ݙیندا ۔ ۔ ۔
واگھا صاحب تہاڈی گالھ اچ بجھارتاں بہوں ہوندن۔۔بجھارت مطلب ایسے ایسے تاریخی واقعات دا نتارا ہوندے جیرھا زیادہ تفصیل دی بجائے تہاڈا اخذ شُدہ ہوندے جیندی وجہ کولو اوکوں سمجھݨ ساڈے جیہیں کم مطالعہ رکھݨ آلے لوکاں واسطے بہوں مشکل ہوندے ۔۔۔
پر تُساں جیرھی صلاح ڈیوݨ چاہندے ہاؤ او ضرور ڈیوو۔۔!
Ahsan Wagha

یک کامنٹ ڈیلیٹ کیتم,
تہاݙی ڳالھ کوں پورا سمجھیا نہم۔
جی ہا,
اے درست ئے,
جیرھلے سپوکن دے کم ریٹن لینگوئج وچ کریسوں,
اے مسئلہ تھیسی
Zulfiqar Ali Lond

ہا سئیں اے گالھ تاں حے۔۔ہݨ نویں ٹیکنالوجی اچ سپوکن دی سہولت وی حے۔۔!! ویسے واگھا صاحب تہاکوں لکھݨ ویلھے بہوں مسئلہ تاں تھیندا ہوسی پر تہاڈی ہمت حے وڈے وڈے کمنٹ لکھ تاں گھندے ہاؤ۔۔۔!! شکتی شالی بہوں ہاؤ ۔۔! شالا سُکھے راہوو۔۔
Ahsan Wagha

ائوکھا ئے,
ہݨ دا میکوں پتہ نیں,
ایتلی مدت تائیں, ہک ݙݙھ انچی سکرین آلے فون تو ایھو کم کرندے ریہن,
واقیئی اوکھا ئے
Ahsan Wagha

عمرھا دا ڈس۔ایڈواٹیج ئے,
ڳالھ کریندئیں ݙرݨا پوندے:
ہک تاں:
میں جیرھلے ٻئے کہیں کوں ٭خالی تھاں٭ امیجین کریساں, اے میݙے آپݨے خالی تھاں دی دی تسدیک ہوسی۔
بغداد وچ کریہہ پئی۔
ملاں جمعے دے وعظ ئچ آکھیا:
٭ایتھائیں شہر وچ کوئی ڈھیر گناہیں یھریا ہے۔
او شہر چھوڑ ونجے تاں مینہہ وس پوسی٭
اڳلے ݙینہہ کہیں ݙٹھا,
بایزید بسطامی رح تݙی سر تیں چائی شہر ئچو نکتھا وئیندے۔ اکھیں:
٭ساری رات سوچیئم,
آپ کنوں وݙا گناہگار نظر نہم آیا٭
ازہر لشاری ساݙا پردہ رہوݨ نیوھی ݙتا۔
اساں خالی بھانڈے ہیں جیندا ارمان وی ہے۔
پر کھڑکݨ دا کوئی ارمان کے نی:
٭اڄ بھٹیاں نال نچ نی دل دی ئے ٻانبھݨی اے!٭
ݙوجھی ڳالھ البتہ قنون دی اے:
٭تھی نئیں سڳدا جو ماضی دے چیتے ڈھیر علمی,
تیں اڄ دے, خالی تھاں ئن ٭
Mushtaq Gaadi

ہک بھراویں لکھت۔
میکوں سن۔سیشنیلیسٹ دی کیٹیگری تے انہیں دا ڈسایا مکھ مہاندرا دلچسپ لگے۔ ایندی ودھیک پرکھ تھیوے۔ 😊
Zulfiqar Ali Lond

اجاں مزید ودھیک پرکھ پرچول کریندے ہاؤ تاں مرشد پچھیں پردہ نشین چلمن کولو سرو باہروں آ ویسن تے وت سنسنی پھیل ویسی۔۔اگوں تہاڈی مرضی۔۔
Aslam Javed New

bhaie jan kaheen v qomi tehreak ech rationalismaty emotionalism zerory hondy gandhi de gufetego ech sianputy aty rahen san ech juzbatiet hy haan ethan hik gaalh sujhan zerory hy rationalism apna apna kion honday
Ahsan Wagha

اے ریشنلسٹ, عقلیئت پسند, اے کئون ئن !
اچھا جون وی ہن بھلا تھیونھیں
تساں کنوں ایجھاں ستھرا انالیسس لکھوا سٹیئے نھیں
Ahsan Wagha

ڳالھ تاں علم والئیں اتیں خالی بھانڈئیں دی کیتی ہاوے۔
2۔ نامینیٹ کر کیں ڳالھ کرݨ تھولی جھئیں جرات منگدے, او کیتی چا۔
تساں آپ کنوں علاوہ سبھ کوں خالی بھانڈا بݨا ݙتے۔
وستی وال ائو,
ایویں اݙے تیں کھڑ کیں اچا اچا آکھو,
خالی بھانڈا
سارئیں دے کن کیٹے تھیسن۔
ریہہ ڳیا کرودھ !
پیلھو اونذا کرودھ پچھݨا پوسی جیرھا
کرودھ, کرودھ آیدا ٻیٹھےء

About The Author