مَاتلی. ماکلی شبد دی ہک نان۔ایکسپرٹ پرکھ پرچول||مشتاق گاڈی

کجھ ݙینہہ پیلھوں میں سرائیکی شبد ” مَت” دے چکر وچ پئے ڳیاں۔ ڳول پھرول کریندیں سنسکرت دے ہک ٻہوں منڈھلے شبد "ما” تائیں پڄیاں۔ ڄاݨ تھئی جو سنسکرت دے ایں منڈھے شبد "ما” دا ہک ارتھ "میچݨ، ماپݨ، ناپݨ” نال جڑدے تے ݙوجھا اَرتھ "بݨاوݨ، اسارݨ، پیدا کرݨ” نال ونڄ رَلدے۔ جیڑھے ریسرچ پیپر کوں پڑھدیں میں اے ڄاݨ کاری گیدھی ہے، اوندے وچ منڈھلے شبد "ما” دے وَکھو وَکھ ورتارے وچ ہک جاہ "ماتلی” وی ڈسکس تھی ڳٰیا ہئی۔ میں پڑھے تے اڳوں وَدھ ڳٰیا۔ اینویں چیتے وچ کتھائیں ہک امپریشن ریہہ ڳئے۔

اَڄ بلاول بھٹو زرداری جݙاں ماتلی (بدین، سندھ) پریس کانفرنس کیتی تاں ٹیلیویژن اتیں ایں ناں کوں سݨدے ہوئیں میکوں اوں ریسرچ پیپر تے اوندے وچ شبد "ماتلی” دے ریفرنس دو دھیان لڳا ڳئے۔ ہک واری اوں پیپر کوں کھول کنیں پڑھے تاں اے ہیٹھلی ڄاݨ تھئی:

شبد "ماتلی” ݙوھیں رِگ وید تے اَتھروید وچ ورتیا کھڑے۔ انہیں وچ ایندا ہک ارتھ "بَھا بݨاوݨ آلی” ہے۔یانی اے اگنی دا ہک ناں ہے۔ رَگ ویدا دے ہک ٻئے ارتھ وچ ماتلی ” موئیں کوں ٹورݨ تے اڳلے جنم دی بھال” ہے۔اتھر ویدا وچ اے "اِندر دیوتا دے رَتھ” دا ناں ہے۔

بدھ مت وچ اینکوں ہک یاکشا (نیچر سَپرٹ) مَنیا ویندے۔ شیوامت وچ ماتلی شیو دا ہک ناں ہے۔

ہک نکی جہیں پرکھ پرچول جݙاں ماکلی دی کیتی ہے جو اے رلدے ملدے شبد ہن تاں ہک جاہ اے ݙسیا کھڑا ہئی جو اصل وچ اے ہکو شبد ای ہن۔ ماتلی، ماکلی۔

ٹھٹھہ دے نال ماکلی تے اوندا ٻہوں وݙا چوڑا قبرستان میݙا ݙٹھا ہوئے۔ میں سوچے کیا اے رِگ وید "موئیں کوں ٹورݨ تے اڳلے جنم دی بھال” آلا سینس کتھائیں اڄوکے "میٹریل کلچر” وچ، کہیں اَݨ چتے، ݙونگھے سینس وچ اڄاں وی جیندا ہے؟ نئیں ڄاݨ۔

وادی سندھ، اوندا ماتلی، ماکلی تے بلاول سبھے جیون