اٹھارہویں ترمیم, سرائیکی صوبہ تے اوندیاں سیاسی آئینی لوڑھاں|مشتاق گاڈی

سنگت وچوں کجھ بندیں اے سوال چاتے جو پیپلز پارٹی پنجاب دی ونڈ تے سرائیکی صوبہ کوں 2010 وچ پاس تھیوݨ آلی اٹھارہویں ترمیم نال نتھی کیوں نہ کیتا۔ انہیں دی دلیل اے ہے جو نواز شریف تریجھی واری وزیر اعظم تھیوݨ کیتے پنجاب دی ونڈ دی شرط مَن ونڄے ہا۔ ایں ڳالھ دا سیاسی جواب تاں اے ہے جو نواز شریف کوں کئی اینجھی مَری نہی آئی کھڑی جو او اپݨی طاقت دے مستقل مرکز پنجاب کوں ونڈݨ دا سیاسی سودا کر گھنے ہا۔ سودا جو وی ہووے، او ہر کوئی منافع کیتے کریندے تے اَکھیں ݙٹھی مکھی کوئی نئیں کھاندا۔

اینجھے سوال چاوݨ آلیں لاݙلیں کنیں ہک سوال اے وی تھی سڳدے جو سرائیکی صوبہ دی 2010 وچ پولیٹیکل ڈیمانڈ تے کینڈی۔ٹیچر کیا ہئی؟ کیا چھوٹی ماڑی تحریک چلدی پئی ہئی؟ گرفتاریاں تھیاں پیاں ہئین؟ جلوس تے ریلیاں نکلداں کھڑاں ہئین؟ سرائیکی وسیب دا کیا اینجھا پولیٹیکل پریشر ہئی جیڑھا پیپلز پارٹی ورتیندے ہوئیں نواز شریف کوں ایں کم کیتے مجبور کرے ہا۔ پختونخواہ دے ناں بدلݨ دی ایتلی پراݨی ڈیمانڈ تاں او منݨ کیتے چھیکر تائین تیار نہی تے ٻہوں وݙی سودے بازی پچھوں چھیکر "خیبر” نال لوا کنیں چھوڑیس۔

اینکوں وی چھوڑوں! کوئی اے ݙساوے چا جو کیا پیپلز پارٹی سرائیکی صوبہ دے سوال اُتیں کوئی 2008 دا الیکشن لڑی کھڑی ہئی؟ کیا اوندا کوئی انتخابی وعدہ ہئی؟ مطلب اوندے کولہوں اے ساری منواوݨ دا سیاسی جواز کیا ہئی؟

ڄاپدا اینویں ہے جو سرائیکی لاݙلیں دے اینجھے سوال چاوݨ پچھوں یا کئی مکر ہے یا وت جمہوری پارلیمانی سیاست کنیں ٻہوں وݙی لاعلمی۔ انہیں دی خدمت وچ عرض ہے جو سرائیکی صوبہ کہیں پیر فقیر دی پھوک یا پھل تعویذ نال نہی ٹھہوݨا۔ اوندے کیتے کجھ سیاسی، پارلیمانی تے آئینی لوڑھاں ہئین جنہیں کوں پورا کیتے متوں اساں صوبہ دے حوالے نال اڄ اِتھاں نہ ہوندے جتھاں ہئیں۔ سیاسی لوڑھیں دی ڳالھ پیلھے تھی ڳئی ہے، کجھ پارلیمانی تے آئینی پروسیجرز دی ڳالھ وی تھی ونڄے۔ اے ڳالھ نشابر کرݨ ایں کیتے وی لازمی ہے اکثرا سرائیکی ننویں صوبہ دے ٹھہاوݨ دے آئینی تے پارلیمانی پروسیجرز کنیں لاعلم ہن۔ اے کم پاکستان وچ تھیا جو کݙاھیں نئیں۔

اے گذارشات ہن۔

(1) اٹھارہویں ترمیم دا آئنیی پروسیجر سَدھا سنواں ہئی جو اوں نیشنل اسمبلی تے سینیٹ کنیں پاس تھیوݨا ہئی۔ جݙاں جو کہیں صوبے دی ونڈ آئینی طور اوں صوبے نال وی متعلقہ ہئی۔ پنجاب اسمبلی دی پنجاب دی ونڈ دی قرارداد متوں اٹھارہویں ترمیم دی آئینی کمیٹی دا ایں مدعے کوں اپݨے رسمی تے باقاعدہ ایجنڈے دا حصہ بݨاوݨ غیر آئینی ہئی۔ اوں ویلھے پنجاب وچ مسلم لیگ نواز دی حکومت ہئی، انہیں دا دماغ تاں خراب نہی جو او اے اینجھی کئی قرارداد دے پیش تے پاس کرݨ دی حمایت کرے ہا۔

(2) اٹھارہویں ترمیم پاس تھیوݨ پچھوں سوکھ تھی ڳیا۔ پنجاب صوبہ وچ قرارداد پاس کراوݨ دے اوکھ نال نبرݨ کیتے پیپلز پارٹی اٹکل نال اے کم کیتا جو اوں نیشنل اسمبلی تے پنجاب اسمبلی وچ کٹھے قرارداد پیش کر ݙتی تے نیشنل اسمبلی کنیں تکھیں تکھیں او قراداد پاس وی کرا گیدھی۔ مسلم لیگ نواز پریشر وچ آ کنیں ہک تے ݙو صوبیں دی قرارداد پاس کرݨ تے مجبور تھی ڳئی۔ جے اے قرارداد پاس نہ تھیندی تاں اڳوں آئینی تے پارلیمانی حوالے نال کئی ہک قدم وی نہی چاتا ونڄ سڳدا۔

(3) ایں ݙو قراردادیں دے پاس تھیوݨ پچھوں آصف علی زرداری بطور صدر سپیکر نیشنل اسمبلی کوں خط لکھا جو پنجاب دی ونڈ دے انہیں قراردادیں دی روشنی وچ ملٹی پارٹی پارلیمانی کمیشن بݨایا ونڄے جیندا سربراہ فرحت اللہ بابر ہئی۔

(4) اتھاں اے ݙسݨ وی لازمی ہے جو اوں پارلیمانی کمیشن دے بغیر اڳوں کئی آئینی تے پارلیمانی کم نہی تھی سڳدا۔ پارلیمانی کمیشن متوں صوبے دے ناں، حدود، نیشنل، صوبائی اسمبلی تے سینٹ دے انج سیٹیں دی تعداد دا تعین نہی تھی سڳدا۔ایندے کیتے پارلیمانی پروسیجرز موجب ہک پارلیمانی رپورٹ چاہیدی ہئی۔ ایں پارلیمانی کمیشن دا مسلم لیگ نواز شریف بائیکاٹ کیتا۔ اوندے بائیکاٹ دے باوجود کمیشن دی رپورٹ بݨی تے پاس تھئی۔

(5) ایں پارلیمانی کمیشن دا ݙوجھا کم اپݨی رپورٹ دی روشنی وچ آئینی بل بݨاوݨ ہئی۔ او بݨا تے وت سینیٹ کنیں پاس تھیا۔

اڄ اوں سارے پروسس دی وجہ کنیں آئینی بل پیش کرݨ وچ کئی پارلیمانی پروسیجرز دی کئی رکاوٹ نئیں ریہہ ڳئی۔

موݨی ڳالھ آکھاں تاں جیڑھا آہدن جو انہیں پارلیمانی تے آئینی پروسیجرز کوں پورا کیتے متوں پیپلز پارٹی صوبہ دا ڈائریکٹ بل پیش یا پاس کراوݨ دا ترلا کرے ہا، انہیں افلاطونیں کوں عرض ہے جو او ہک غیر آئینی عمل ہئی۔ پیپلز پارٹی دی نہ کوئی اینجھی ریت ہے تے نہ اوندے کولہوں آمریں وانگ کئی مطلق طاقت جیندے نال چھو منتر کر کنیں سرائیکیں دا صوبہ بݨا ݙیوے ہا۔
میݙی ایہا پرکھ ہے۔ وسدے رہو