سُکا ساوا (سرائیکی افسانہ)||امجد نذیر

” تُوں ایویں رو رو تَن بُت ہَلکان کریندی رہ ڳئیں – دفہ کرِنس، کڈھ گھتنس پِتے آلیکار آپݨے ھاں وچو، اُوندے نصیب اچ ای آولاد دی خوشی کائنا ھائی ۔ مَیکُوں تاں لڳدے سارا چکر ای ٻیاء ھائی، ٻالاں دا سکھنڑا بہانہ ھائی” وَݙی چھوٹی دی تائید کَریندئیں آکھیاء ـ

” تُوں جی چھوٹا نہ کر، تیݙی بھیݨ دا گھراے، تیکوں کیا پرواء اے، رب میکوں کہیں شئے دی تھوڑ تنگی نئیں ݙتی ، ھر شئے عام تام اے ، تُوں جے تک راھوݨ چاہندیں، ریہہ، میݙا جُوان وی ایہو جیہاں نہی جو عِترا ض کرے” وݙی اُوکُوں تال تسّلی ݙِتی ـ

ڄیہاڑے پُورے اَن تھئے تے رب سوہنڑے چھوٹی کُوں ھک پیارا نیارا، کِھلدا ھسدا، گول مٹول پُتر ݙِتا ـ

اُوں جیوݨ جوڳے دے ڄم پل، رَسم رسُوم دے ڈھائی ترائے سالاں بعد وݙی چھوٹی کُوں سمجھایا، ڈھیر ساری مِنت سماجت وی کیتُس، "جو تُوں حالی جوّان ھئیں، سوہنڑے نَین نقش، رنگ روپ آلی ھئیں، ھِک جی پِچھوں عُمراء ناں ڳال، اِیکوں میݙی جھولی اچ چاء پاء، جتھاں میݙیاں دھیریں پَل پوسِن، مَیں اِیکُوں وی آپݨا پُتر سمجھیساں، ماء ماسی اِچ کُوئی فرق ھوندے ۔ شادی کر ونڄ، آپݨا گھرونڄ وساء، نکاح اچ کیہڑا عیب شرم اے، اللہ سائیں تریمت کُوں وی ازادی تے حق ݙتے ” وݙی چھوٹی کوں مَت ݙتی

” اَماں ابا تے رہ ناں ڳئے، ہݨ میں تیݙی ماء وی ھاں، بھیݨں وی، آخر تیڈا بَھلا سوچیساں، مندا نہ سوچیساں، تُوں ھاء کر چاء، باقی میں آپ سارا کُجھ سمبھال گِھنساں” آْوں اِسرار کریندئیں چھوٹی کُوں آکھیاء

"ناں ٻس ! جو تھیوݨا ھائی، تھی ڳئے، ھِک نال نہی نبھی، ݙُوجھے دی کیا گارنٹی اے ، مَرد ذات ھوندی ھی بے وفا اے، ٻئے دا کیا عِتبار، کینجھا ھووے، کینجھا نہ ھووے، کیا پتہ میݙے نصیب اچ ایہو کُجھ لِکھیا ویّا ھووے، ایویں آپݨی عزت ودی خراب کراں ، اے نہ ھووے ݙونہیں پاسو وانڄی ونڄاں ، ٻس اللہ اِیندی عمر دراز کرے، میکوں لَکھ اے” چھوٹی آسو پاسو کھیݙدے آپݨے مصوم ٻال دو اِشارا کَر آکھیا ” ۔

پیارے نیارے نت رجھاوݨے دی پیدائش دے کوئی ترائے چار سال بعد ھک ݙو واری اُوندا سابقہ گھرآلا وی آیا، آپݨا پُتر طلب کیتوس، کیوں جو اُوکوں ݙوجھی وچوں وی اولاد ناں تھئی، جیکوں او چھوٹی کُوں طلاق ݙیوݨ دے صرف مہینے سَواء بعد پرنیڄ کھڑا ھائی ـ

چھوٹی، وݙی دی معرفت انکار کیتا، بلکہ ھِک جَھلکی وی ناں ݙیکھݨ ݙتوس، اُوں بے سیتے وی ماملہ عدا لت تک گھسیٹیاء ، پر حق شرع مطابق فیصلہ ماء دے حق اچ تھیاء، جو ماء ناں چاہوے تے کون اوندے کنوں اُوندی آس اُمید، اوندے جگر دا ٹُکڑا کَھس سڳدے ـ اُوں تے نان نفقہ گھنݨ کنوں وی انکار کر ݙِتا ـ

ایں دوران وݙی پُورا پُورا چھوٹی دا ساتھ ݙِتا – گھر دی ضرورت سہولت ھووے ، چھوٹے دا دال دلیاء یا نِک سُک ھووے یا عدالتاں دے چَکر پھیرے – اُو کِھل ہَس پُورے زور ظرف نال بھیںݨ دا سہارا بݨی ـ

وخت دے نال نال او وݙی دے گھر رچ وَس ڳئی، ڳلی محلے دے لوک وی اوندے صبر حوصلے تے نیکی پاکی دی تعریف کرݨ لڳ پئے ، "جوانی ہَس شودی مَطلقہ تھی کلہیپا کَٹیُس، مجال ھے جو کہیں اُوکوں تے اُوں کہیں کُوں اَکھ چا ݙٹھا ھووے ” لوکی آھدے ہَن ـ

"آفرین ھے ایں عورت تے” آپݨے پرائے عام اُوندی صفت کریندے ہَن اتے نال وݙی کُوں وی شابش ݙیندے ہَن جو اُوں ماء بݨ بھیݨ دا ساتھ ݙِتا حالانکہ انہاں دی آپسی عُمراِچ کوئی ذیادہ فرق کوئنا ہائی ـ

سال مہینے، چیتر، وساخ، پھڳݨ، ماگھ گزردے بَدلدے رہ ڳئے تے ݙوہائیں بھیݨین اَدھیڑ عمری دے کنارے ونڄ لڳیاں ـ حق ہمسایاں کݙاہیں انہاں دی آپس اِچ کَھٹ پَٹ یا کَوڑ کِڑوار ناں سُݨی، ناں ݙٹھی ـ

ھِک ݙینہہ او عصر ویلے میز تے کافی پیندئیں، ڳا لہیں کریندئیں، حال احوال دی مَہا مایا اچ لہہ ڳئاں تے وَلدئیں پِھردئیں، وݙی چھوٹی کوں ݙُکھ ھمدردی کَن لبریز لہجے اِچ آکھیاء : ” تُوں آپݨی ساری جوانی، ساری حیاتی میݙے گھر ونڄا چھوڑی ! آخر حاصل کیا کیتووّی؟ تئیں کݙاہیں سوچئیے؟ "

” شئیت سارا کُجھ ، شئیت کُجھ ناں، شئیت او سُکاپا جیہڑا عِدت کنوں پہلے ساوا تھی ڳیا ھَم، افسوس جو باقی ساوَل اندردی اندر رہ ڳئی” – چھوٹی گویا ماضی حال دی اَتھاء گَپھاء اِچوں جواب ݙتا ۔ اوندے بعد لمبی چُپ !

وݙی کُوں اِیوّیں لڳیا جیویں کہیں نرتکی تھئیٹر دے پردے کنوں ٻاہرو نِکل کے اوندے کردار دی بے وقت، بے موقع بھونڈی نقالی کر چھوڑی ھووے ـ

اُوں رات ، ساری رات اوکوں آپݨے تَن بدن وچوں چھیٻل سَڑن دی بو اَوندی رہ ڳئی ۔ ۔ ۔ ۔ !

(جہڑا ساوا تھیاء ھا، او ایہو جیہاں ساوا تھیاء جو اڄ او آپݨے علاقے دا مشہور آرکیٹیکٹ ھے)