[نوٹ: اے لکھت "پردہ” دے ناں نال لکھئے ہک مضمون وچ شامل ہئی جیڑھا جو 1970 دے ݙہاکے وچ تونسہ کنیں چھپݨ آلے میگزین "سنیہا” وچ چھپیا ہئی۔ شیت اے سرائیکی وچ پردہ اتیں جنسی پاکیزگی دے سبجیکٹ تے پیلھی تنقیدی لکھت ہے۔۔]
کیا واقعی پردہ جنسی پاکیزگی دا معاون اے؟ قطعی طوراُتے اینویں نئیں۔ جنس یا سیکس ہک فطری جذبہ ہے ۔ قدرت ایں جذبے اُتیں نسل دی بقا دا دارو مدار رکھیے۔ جیویں بُکھ ہک ضرورت ہے، اینویں جنس وی ہک صرورت ہے ۔ بکھے کیتے روٹی دی کشش راہوݨی اے، اینویں نر ‘ مادہ دے درمیان، عورت مرد دے درمیان ہمیشہ کشش باقی رہݨی اے۔ بُکھے کنوں روٹی کھس گیدھی ونڄے تاں بُکھ ختم نئیں تھیندی‘ ودھدی اے۔ عورت اَتے مرد کوں ‘ وکھو وکھ کر ݙتا ونڄے تاں ایہ کشش گھٹݨ دی بجائے ودھسی۔ تریمت ہک پُر اسرار شے بݨ ویندی اے ۔ ایندا نتیجہ کڄے پردے اَتے عزت دی جاہ تیں بے راہ روی نکلدے ۔ واہندے پاݨی دے اڳوں بند ٻدھ ݙتا ونڄے تاں پاݨی آپݨا اصلی راہ چھوڑ کیں اِنتیں اُنتیں کھنڈ ویندے۔ عورتیں کوں کوٹھیں کلوٹھیں اِچ ڈھک کے اساں جنستی جذبے دی صحیح نکاسی کوں روک ݙیندے ہئیں۔ نتیجہ کجی اَتے بے راہ روی نکلدے۔ پرے کنیں پہاڑ سوہݨے لگدن ۔ برقعے اِچ اندھی کاݨی پُرکشش بݨ ویندی اے ۔ ہک عورت مرد دے درمیان رواجی فاصلہ ‘ ݙوجھا برقعہ ایں شوق کوں دو آتشہ کر کنیں بُرائیں دو آمادہ کریندے ۔ پچھیں اوہا شئے پیدا تھیندی اے جیندا ناں فحاشی اے۔
انسان جانوریں دی سطح کنوں بلند اے ۔ عورت مرد دا ڳاں‘ ݙاند آلی کار رشتہ نئیں۔۔ ابتداء اِچ عورت ساݙی ماء اے، کجھ وݙے تھیندے ہئیں تاں عورت ساݙی بھیݨ اے ۔ اَتے اڳوں کنیں بھر پور زندگی گزارݨ کیتے عورت کوں مرد دی اَتے مرد کوں عورت دی بطور سنگتی اَتے رفیق دے ضرورت اے۔ او جانوریں وانگوں صرف نر ‘ مادہ نئیں۔ ہموار اَتے صحت مند زندگی گزارݨ کیتے مرد اَتے عورت دا محض کٹھ لازمی نہیں بلکہ ݙونہیں دیاں طبعیتاں اَتے مزاج اِچ ہم آہنگی ضروری اے۔ ہک ٻئے نال صحیح محبت ہووے ۔ سچی اَتے صحیح محبت دی بنیاد جنسی کشش کنوں علاوہ جذباتی اَتے ذہنی ہم آہنگی اُتے ہوندی اے ۔ ساݙے ایں پردہ سسٹم اِچ اے محض حسنِ اتفاق ہوندے جو شادی دے بعد کہیں جوڑے دی ذہنی اَتے جذباتی سطح ہکا ہووے ۔ تھیندا اے ہے جو شادی دے ابتدائی ݙینہوار جسمانی ضرورت دے ہتھیں کجھ درست لنگھ ویندن۔ پر اڳوں ٻال ٻچے تھیوݨ دے بعد طبعیتاں دے اختلاف اُبھردن۔ اَٹا ‘ لوݨ، تیل اَتے کاٹھیں دے مسئلے سامہݨے آندن ۔ اَتے نتیجہ کݙاہیں مکمل خانہ خرابی اَتے عموماً ہک مسلسل تلخی اَتے کوڑ دی زندگی اِچ ظاہر تھیندے۔ خانگی زندگی اِچ جذبات دی تسکین نہیں تھیندی ۔ جذبات آخر کوئی نہ کوئی رستہ ڳول گھندن۔ عورت کوں مرد دی زندگی کنیں مکمل انج پنج رکھݨ دا نتیجہ غیر فطری مطلب اے چھوریں دے پاسے رغبت ‘ جوئے، نشہ بازی اَتے ایہو جئیں ٻنہیں شکلیں اِچ نکلدے۔
نچلے طبقے دی عورت، توڑے جو او قبائلی سماج ہا یا جاگیرداری سماج، ایں طرح دے پردے دی متحمل نہ ہئی ۔ اَڄ دے سرمایہ دارانہ سماج اِچ وی کہیں مزور اَتے ڄٹ دی ذال واسطے نا ممکن اے جو ایں طرح دا پردہ کر سڳے ۔ سرمایہ دارانہ سماج اِچ تاں ہتھوں ضروری تھی ویندے جو تریمت اوّل تاں مرد دے کٹھے کم کرے ۔ نہ تاں کم از کم اوندی کنڈھ پچھوں شہر بازار، سودے سود، دوا علاج دے دھندے نپٹاوے۔ ایہہ حالت اِچ پردہ کتھاں رہ سڳدے۔ خاص کر جیڑھلے کوئی عورت ڈو چار ٻالیں دی ”ماء“ ہووے اَتے رنڈڑ اَتے بے سہارا ہووے۔
اصل اِچ تاں عورت دا پردہ ساݙی اکثریت اَتے عام لوکیں دا مسئلہ اِی نہیں۔ اے محض متوسط طبقے دی منافقت اَتے انج پنج رہݨ اَتے آپ کوں عزت دار بݨاوݨ دی ہک کشش اے۔
اے آپݨے آپ کوں مزدوریں اَتے کسانیں کنوں زیادہ اعلیٰ، زیادہ دولت مند اَتے زیادہ غیرت مند ثابت کرݨ واسطے آپݨے ملکیتاں ودھیندن اَتے ولا انھیں کوں ݙک ݙک اَتے کج کج رکھیندن ۔ عورت انھیں دے اعلیٰ ترین ملکیتیں اِچوں ہک اے۔
ہُݨ نویں سماج دیاں ضرورتاں او وقت سر اُتے گھن آئین جو عورت ہک ملکیت دی شکل کنیں نکل کیں انسان دی شکل اِچ آپݨا بار آپ چاوݨ واسطے سامݨے آوے۔ اَڄ ایں ملکیت کوں پالݨ اوکھا تھی ڳئے۔ پردے اتیں جاگیرداری سسٹم دی کندھ دے ایرے ڳل بُھرچکئین ۔ انہیں کوں بوسیدگی دا کلر کھا ڳئے۔ اے کندھ محض ہک دھکا منگدی اے ۔ لوڑھ ایں ڳالھ دی اے جو وقت دی آواز اُتے لبیک آکھ کجھ بھیݨیں سامݨے آون۔ ملامت اَتے کل کل دا نشانہ بݨن اَتے آپݨی صنف کوں صدیں پُراݨے ایں ظلم کنوں نجات ݙیواون۔
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر