سرائیکی دھرتی بالخصوص سندھو دریا دی چمتکاری ہے جو اتھاں زمانہ قدیم توں اج تائیں دھرتی واسیں دے چیتے،وچار ،گیان،وجدان تے (سندھومت )وچو ہک خاص لاٹ پوندی اے جیکوں لوک دناوت folk wisdom آکھیا ویندے۔جیندے وچوں ون پونے فنون لطیفہ دے گنڑ نسردن۔ جیکر برصغیر دے مقامی تے دھرمی امن آشتی دے سیکولر مزاج وچ مغل حاکم اورنگ زیب عالمگیر رجعت پرستی تے فنڈامینٹلزم دی کلی نہ ٹھوکیندا تاں ساکوں اج رومی،سعدی عمرخیام،بو علی سینا جھئیں انٹلیکچوؤل باہروں نہ گولنڑے پوون ہا۔ستالی دی پارٹیشن دے بعد کم ڈوڑا تھی گئے۔نیٹو سوجھل نال جیرھا دود فراڈ تھئے (تے تھیندا پئے )اوندا کوئی حساب کئے نی۔ ۔۔۔۔۔۔
غلام حر خان کندانی (پ 1942۔و 2010 )وی ضلع بکھر دی وستی کندانی دا ہک مرد_حر ہا۔اے کچے دا علاقہ ہے تے پوادھوں تھل ڈگر تئیں تے لمیوں پنجند تئیں کچھی دے ناں نال مشہور ہے۔غلام حر خان سرکاری تے سکولی تعلیم توں ازاد ہا۔پر سندھ دریا جیرھی تربیت کیتی اے او کہیں سکول آف تھاٹ توں گھٹ کئے نہ۔ اوندی ذات ڈھگ شئیں دا
مجموعہ ہئی ۔سبط حسن، ڈاکٹر علی شریعتی، غالب ،جوش تے مارکس نال فکری وابستگی ہئی۔ سرور کربلائی، عزیز شاہد، اقبال سوکڑی، ڈاکٹر افضل خان ڈھانڈلہ، ڈاکٹر اشو لال ،منظور خان دریشک، روف خان لنڈ،ڈاکٹر لال خان جھئیں سوجھوانیں،شاعریں تے دانشوریں نال یارانہ ہئی ۔ شاعری وی کیتی نے بہوں گھٹ،ہک لغت دے لکھاری وی ہن۔ڈھیر کتابیں تے تبصرے تے دیباچے وی لکھئے نے۔ کچھی دے سرائیکی مرثیے دے حافظ ہن۔ غالب دی نابغہ روزگار شخصیت دے عاشق، شرح غالب کوئی انھیں توں سنڑےہا۔ سماجی،سیاسی ،مذہبی، ادبی،تے تاریخی بحث مباحثے دی محفل دے موہری،کمال ہمہ جہت شخصیت دے مالک ۔
صرف اور صرف مقامیت، سندھو دے پانی دا اعجاز،قومی شعور دا سوجھلا، تے لوک دناوت غلام حر خان کندانی بنڑا سگدی اے
اے وی پڑھو
اشولال: دل سے نکل کر دلوں میں بسنے کا ملکہ رکھنے والی شاعری کے خالق
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر