ایندے اچ کوئی شک نیں جو دنیا دی اکثریت انگریزی بولیندی ھے پر اپنے جغرافیے الگ وکھرا ھون دی وجہ کینو الگ ملک نال پیار کریندن۔ایویں عربی زبان پولن الے اپنی جغرافیائی سلطنت یا ریاست نال پیار کریندن۔
سرائیکی وسیب دا حال وکھرا ھے۔ائے اپنڑی مٹھی زبان دے مالک وی ھن نال اپنا امتیازی جغرافیہ وی رکھدن پر شناخت توں محروم ھن۔
جدید مسلے وچوں شناخت دا بحران اھم مسئلہ ھے۔کون اپنے رھن سہن وسیب تے ماں بولی کوں بھل سگدے۔بنگالی مثال سامنے ھے۔
اے درست ھے جو زباناں ھک درخت دا شاخیں کار پھپھڑدن تے اپنی الگ ھک لڑی بنڑیندن۔
پنجاب دی ادھی ابادی ھے بولی الیندی سمجھدی ھے۔شمال توں خیبرپختونخوا توں ھندکو کشمیری توں جنوب سندھ اندر تک ہر ویلھے الویندی تے گانویدی پئے ھے۔
افغانستان ھوئے یا بلوچستان یا وزیرستان تے چرواھے ھوون یا تاجر یا مہاجر سب ایکوں سمجھدن۔مشرق اچ ایندا رنگ جٹاکی ملتانی یا ریاستی یا جھنگ توں اگے شاہ پوری ھووے۔
1960 توں بعد اپڑاں ناں سرائیکی سڈوا تے رکھوا گئی ھے۔چاھے ھے لوظ سنسکرت دی مہابھارت توں ایا ھووے۔
اندے تے ھر ھمسائی زبان دا اثر تھی یا اے سٹ سگدی ھے۔جیویں انگلش دا فرانسیسی یا سکاٹش دا انگریزی تیں۔انگریز راج دی گال حتمی نیں جو اے پنجابی دا لہجہ ھے۔ول ماں بولی دے ڈند تے تالو وچ جپھ دی حرکت دی اواز او نیں سنڑا سگدے۔جیویں۔جلو۔گڈا۔بڈھا۔ڈاڈا۔ایویں جیویں انگریز اردو دی د یا ت دا حشر کریندے۔
سرائیکی خطے دا سوہنڑاں جغرافیہ ھے اونداں تھل دمان روھ۔روھی۔۔اے اپڑیں ریاست نال محبت کریندی ھے۔اج وی اسلام اباد دی ریاستی شکل سرائیکی خطے کوں کٹا کے یتیم الی لگدی ھے۔
ہنڑ ائے ملک تے سرائیکی زبان اوندا امتیازی خطہ ھک ڈوجے واسطے لازم تے اٹل ھن۔ایں خطے کوں اوندا سرکاری ناں تے ما بولی والا صوبہ بنڑا ڈیوو۔
ول اپڑاں لما اوبھا پچھاد پوواد ڈیکھو تہاکوں ھر شے سوہنڑی تے مکمل لگسی۔ایں خطے دا ہر وکھرا لوظ اوندی اواز ایں ریاست دے گیت کوں کمال دا سر ڈیسی۔
About The Author
اے وی پڑھو
ملتان کا بازارِ حسن: ایک بھولا بسرا منظر نامہ||سجاد جہانیہ
اسلم انصاری :ہک ہمہ دان عالم تے شاعر||رانا محبوب اختر
موہری سرائیکی تحریک دی کہاݨی…||ڈاکٹر احسن واگھا