بہوں قدیم میسو پوٹیمائی معاشرتی ڈھانچے اچ ھک نویکلی طرز دیاں زرعی جمہوریتاں قائم رہ ڳن۔اوں ویلھے زمین دا کجھ حصہ معبد دی ملکیت اچ ہوندا ھا جیندی بدھ چھوڑ سموری اوں معبد دے وڈکے پجاری کول ہوندی ہئی۔اوں زمین تے موزیرے کم کریندے ھن۔ باقی زمین عام لوکیں دی ملکیت ہئی جیں اچ چھوٹے وݙے ہر طرحاں دے زمیندار ہوندے ہن۔ بئے کمیں آلے وی کئی ہنر وند تے کسب ڄاݨݨ آلے ہن پئے۔وپار وی آر پار تھیندا ھا۔اتے ھک ھک شاہر دا سسٹم چلاوݨ الا مقر ر ھا اونکوں اینسی آہدے ہن جینویں اجکل ناظم ہوندن ۔ اونکوں عام لوکیں دے برابر دا شاہری ڄݨیا ویندا ھا۔عوامی معاملات فلاحی کم کار اتے ترقی دے منصوبیں راہیں سبھے فیصلے کجھ بزرگ تے عوامی کونسل رل کے کریندی ہئی۔ پر گزردے ویلھے دے نال نال ایں نظام کوں انت وٹیجݨا ھا۔ جیندے چ پچھوں باہرلا(خارجی) معاشرتی سیاسی اتے سماجی دباو ھا ایندے کارݨ لوکیں دی بقا خطرے اچ پئے ڳئی جیں پاروں فوجی لیڈر شپ وجود اچ آئی جیرھی ویلھے دے نال موروثی بادشاہت اچ بدل ڳئی ایندے نال ھک نواں سماجی ڈھانچہ سامݨے آیاجیکوں ڈرسا( بادشاہ) دا ناں ݙتا ڳیا۔گزریل ݙینہاں عباس ݙاہر دی ھک لکھت راہیں پتہ لڳا جو سرائیکی اچ وبا کوں ڈرسا تے ساترا آہدن۔اساں ݙیہدے جو تریخی طور جیویں ویلھا گزردا آیا اے ڈرسا جموریت اوندے ادارے اتے عوام کوں مکیندا آیا۔ پر چسولی ڳال اے جو جیں ویلھے کوئی شے مکدی ھے تاں کوئی بئی شے وجود اچ آندی ھے جیویں جو سادہ اٹکل ھے ھک شے دی مکتی کہیں بئی شے دی بقا ثابت تھیندی ھے ۔اساں اجوکی صورت اچوں کوئی اینجھی اݙیل ݙیکھ سڳدے ہیں۔
یہ بھی پڑھیے
شکر اور ناشکری کے درمیان۔۔۔||رؤف کلاسرا
”اوکھڑا حال اوّلڑے دل دا“ (وسیب یاترا :3)||سعید خاور
’’وزیراعظم محسن نقوی‘‘۔۔۔||رؤف کلاسرا